Wyniki ogólnopolskiego badania, przeprowadzonego w 2016 roku przez Instytut Matki i Dziecka, a zainicjowanego przez Fundację NUTRICIA, są alarmujące. Dotyczą sposobu żywienia dzieci w wieku od 5. do 36. miesiąca życia. Jego głównym celem było zidentyfikowanie wyzwań, jakie stoją przed rodzicami w okresie 1000 pierwszych dni życia dziecka. Eksperci są zgodni – największe trudności opiekunów są związane z okresem karmienia piersią, rozszerzaniem diety i żywieniem dziecka po 1. roku życia.
Kobiety karmią za krótko
Dieta niemowlęcia i małego dziecka powinna być dostosowana do specyficznych wymagań młodego organizmu – wrażliwego na wpływ czynników zewnętrznych, a jednocześnie mającego większe zapotrzebowanie na niektóre witaminy i składniki mineralne. Najlepszym ich źródłem po narodzinach jest mleko matki, którego wyłączne podawanie niemowlęciu w pierwszych 6 miesiącach jego życia rekomendowane jest m.in. przez Światową Organizację Zdrowia. Jedynie 6% polskich kobiet karmi wyłącznie piersią do 6. miesiąca życia, czyli zgodnie z zaleceniami ekspertów. Kiedy pojawia się konieczność wprowadzania do jadłospisu niemowlęcia nowych smaków, mleko mamy wciąż powinno być podstawą diety dziecka , a kontynuowanie karmienie piersią zaleca się nawet do ok. 2. roku życia. Niestety 54% mam deklaruje, że karmi piersią przynajmniej do 6. miesiąca życia, czyli prawie połowa przedwcześnie odstawia dziecko od piersi.
Nowe smaki – zbyt wcześnie
Wraz z rozwojem dziecka zmienia się jego zapotrzebowanie na wartość energetyczną i składniki pokarmowe, dlatego drugim kluczowym dla jego rozwoju etapem jest rozszerzanie diety. Niemowlę pokazuje, kiedy jest gotowe na próbowanie nowych pokarmów – wkłada paluszki do buzi, z zainteresowaniem patrzy na talerz mamy. Rozszerzanie diety powinno jednak mieć miejsce w określonym czasie – nie wcześniej niż po ukończeniu przez dziecko 17. tygodnia życia i nie później niż w 26. tygodniu. Zbyt wczesne wprowadzanie do jadłospisu niemowlaka pokarmów uzupełniających prowadzi do spożycia mniejszej ilości mleka mamy, co w początkowym okresie życia może negatywnie wpłynąć na rozwój dziecka. Aż 2/3 polskich rodziców nie zdaje sobie z tego sprawy, czego skutkiem jest rozszerzanie diety przed 5. miesiącem życia u ponad 60% niemowląt. W dodatku aż 61% dzieci przed 1. rokiem życia, które nie są karmione piersią, otrzymuje te same posiłki, co reszta rodziny, tymczasem tak młody organizm dopiero się rozwija i nie jest jeszcze gotowy na „dorosłą” żywność.
Niewłaściwa dieta dziecka = niedobory
Kiedy dziecko skończy 1. rok życia, wciąż ma wyjątkowe potrzeby żywieniowe, o czym wiele opiekunów nie wie. Dieta w 2. roku życia powinna być inna od tej stosowanej przez starszych członków rodziny. Tymczasem aż 83% polskich dzieci po 1. roku życia otrzymuje posiłki dosalane, a 75% z nich spożywa zbyt dużo cukru. W konsekwencji stosowania nieodpowiedniej diety, niedopasowanej do potrzeb wciąż rozwijającego się organizmu, 94% dzieci w 2. roku życia ma niedobory witaminy D, a 42% – wapnia.
Kluczowa rola edukacji
Nieprawidłowości występujące w karmieniu najmłodszych wynikają z braków edukacji opiekunów odnośnie żywienia dzieci. Jak wynika z deklaracji polskich rodziców, to właśnie karmienie piersią, rozszerzanie diety i żywienie dziecka po 1. roku życia sprawiają im najwięcej trudności. Konsekwencją ich niewiedzy i zagubienia są błędy żywieniowe, jakie są popełniane na tych trzech kluczowych etapach. Dzięki badaniu „Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku od 5. do 36. miesiąca życia” udało się je rozpoznać , co pomoże ekspertom planować działania, aby efektywnie edukować rodziców małych dzieci, a tym samym – zapobiegać chorobom cywilizacyjnym u przyszłych pokoleń. Przykładem inicjatywy podejmowanej na rzecz zdrowia najmłodszych Polaków teraz i w przyszłości jest edukacyjny program „1000 pierwszych dni dla zdrowia”. W jego ramach prowadzone są działania, przy wsparciu ekspertów zewnętrznych, mające na celu budowanie świadomości znaczenia żywienia w pierwszych latach życia na jakość przyszłego zdrowia. Już teraz 67% rodziców deklaruje, że zna ideę 1000 pierwszych dni życia, jednak specjaliści w dziedzinie żywienia wciąż dostrzegają potrzebę kontynuowania konsekwentnej i efektywnej edukacji żywieniowej wśród opiekunów.
Więcej informacji na temat prawidłowego żywienia kobiet w ciąży, kobiet karmiących piersią oraz najmłodszych dzieci znaleźć można na stronie edukacyjnego programu 1000 pierwszych dni dla zdrowia www.1000dni.pl.
