Dotrzymujemy słowa; Platforma obiecywała, że postara się maksymalnie zdecentralizować władzę, i właśnie zakończyliśmy pracę nad pakietem "Trzeci krok" - pierwszym etapem dokończenia reformy administracji publicznej. Wierzymy, że lokalne władze najlepiej wiedzą, czego potrzeba mieszkańcom miast i wsi. Ufamy obywatelom, dlatego nie obawiamy się oddać im władzy.
Profesjonalna i sprawna władza centralna, wzmocniony samorząd lokalny, administracja blisko spraw obywateli, prosty, efektywny i oszczędny system gospodarowania funduszami publicznymi: to główne elementy reformy "Trzeci krok".
Polsce potrzebna jest dziś nowoczesna wizja państwa. Tylko takie będzie zdolne sprostać wyzwaniom XXI wieku. Potrzebna jest profesjonalna i sprawna władza centralna nadająca kierunek zmianom. Ale władza centralna nie powinna zajmować się zadaniami, które bardziej efektywnie wykona samorząd lokalny.
Dzięki decentralizacji i przekazaniu wielu kompetencji samorządom władza w Warszawie będzie w stanie sprawnie i profesjonalnie zarządzać najważniejszymi projektami zwiększającymi konkurencyjność Polski na świecie. Dopiero w takich warunkach ustrojowych rząd będzie w stanie zająć się prowadzeniem polityki państwowej i jej skuteczną realizacją, skupiając się na sprawach i problemach rzeczywiście istotnych z punktu widzenia interesu narodowego.
Reformy administracyjne o charakterze ustrojowym, prowadzone z sukcesem w latach 90., nie doczekały się kontynuacji, były hamowane lub wręcz wycofywano się z nich. W ciągu ostatnich dwóch lat postępowała skrajna centralizacja zarządzania państwem.
Dlatego decentralizacja i usprawnienie administracji publicznej stały się jednym z priorytetów rządu PO i PSL. To konieczny, cywilizacyjny warunek właściwego zarządzania sprawami publicznymi i skutecznej dbałości o polski interes narodowy. Polska potrzebuje dalszego zwiększenia roli samorządu województw.
To ważne ze względu na planowanie rozwoju i administrowanie środkami funduszy strukturalnych UE. Większość agencji i państwowych funduszy celowych, które nie zostaną zlikwidowane, powinna być przekazana pod kontrolę samorządu województw. Dzięki temu łatwiej będzie zarządzać rozwojem regionalnym.
Większym aglomeracjom miejskim należy zaproponować rozwiązania metropolitalne. Umożliwiałyby one planowanie rozwoju w skali całej aglomeracji miejskiej, ale jednocześnie bez naruszania kompetencji "regularnych" władz samorządowych (miast, gmin wiejskich i powiatów) z terenu aglomeracji.
Proponujemy też ograniczenie uprawnień wojewody do funkcji nadzorczych i kontrolnych oraz przekazanie jego licznych dotychczasowych zadań administracyjnych - zwłaszcza ze sfery dystrybucji środków finansowych - do samorządu regionalnego.
Pod koniec czerwca skierujemy do Sejmu pierwsze ustawy w ramach pakietu "Trzeci krok". Przewidują one wzmocnienie pozycji samorządu terytorialnego, uporządkowanie podziału kompetencji na linii rząd - samorząd oraz przekazanie kompetencji i finansowania zadań administracyjnych do jednostek samorządu terytorialnego.
Obecnie samorząd otrzymuje coraz więcej zadań, ale bez wystarczających pieniędzy na ich realizację. Subwencja oświatowa w coraz mniejszym stopniu pokrywa koszty prowadzenia szkół. Także kosztem samorządu podjęto w ostatnich miesiącach poważne zobowiązania wobec obywateli - oblicza się, że w związku z ulgami rodzinnymi w podatku dochodowym wpływy samorządu zmniejszyły się w skali rocznej o ok. 3,4 mld zł. Wprowadzenie zmian jest konieczne, aby zatrzymać pogłębiający się kryzys w sferze oświaty, pomocy społecznej oraz ochrony zdrowia.
Warto przybliżyć czytelnikom Faktu najważniejsze ustawy przygotowanego pakietu „Trzeci krok”. Ustawa kompetencyjna uporządkuje kompetencje administracji rządowej i samorządowej oraz decentralizacja zadania publiczne na rzecz samorządu terytorialnego. Ustawa o obszarach metropolitalnych przewiduje wsparcie rozwoju społecznego i gospodarczego na terenie obszarów metropolitalnych oraz usprawnienie zarządzania na terenie dużych aglomeracjach miejskich. Dzięki ustawie o funduszu sołeckim zwiększy się możliwość realizacji drobnych, acz istotnych zadań samorządu wsi. Gminny fundusz sołecki stanowić mają wyodrębnione w budżecie gminy środki przeznaczone do wyłącznej dyspozycji sołectw.
Środki funduszu przeznacza się na realizację przez sołectwo inicjatyw obywatelskich, będących przedsięwzięciami służącymi poprawie warunków życia mieszkańców wsi, zgodnych z zadaniami gminy. W ramach funduszu wydziela się części przeznaczone dla poszczególnych sołectw. Po zmianach w ustawie o administracji rządowej w województwie nastąpi poprawa jakości obsługi mieszkańców oraz podmiotów społecznych i gospodarczych oraz poprawa organizacji urzędu wojewódzkiego. Zapewniona zostanie jawność i przejrzystość w realizacji zadań publicznych.
Wykonaliśmy ogromną pracę w bardzo krótkim czasie: od stycznia trwał wielki przegląd prawa regulującego działalność administracji publicznej i samorządów. Do MSWiA napłynęło od samorządowców ponad 6000 poprawek i projektów zmian obowiązujących ustaw i rozporządzeń. Nad przygotowaniem propozycji zmian pracowało przez ostatnie miesiące 11 zespołów Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
Dotrzymujemy obietnic złożonych podczas kampanii wyborczej: w ciągu 6 miesięcy przygotowaliśmy reformę administracji. Reforma "Trzeci krok" to wielki krok do nowoczesnej, sprawnej i przyjaznej dla ludzi administracji i szybkiego rozwoju kraju.
