1 maja 2016 r. mija 12-letni okres ochronny na zakup ziemi rolnej i gruntów leśnych przez cudzoziemców przewidziany przez traktat akcesyjny. Proponowane rozwiązanie ma ochronić prywatne lasy przed niekontrolowanym wykupem.
Jak podkreślono w uzasadnieniu do projektu nowelizacji ustawy o lasach, po tym terminie jest wielce prawdopodobne, że nastąpi wzrost popytu ze strony m.in. osób fizycznych na nieruchomości gruntowe na terytorium RP, w tym na niepaństwowe grunty leśne, których jest w Polsce ok. 2 mln ha. Zdaniem autorów nowego prawa, taka sytuacja może powodować trudności w wywiązaniu się przez Lasy Państwowe w obowiązku powiększania areału lasów narodowych.
Chodzi o wykonanie krajowego programu zwiększania lesistości, który zakłada powiększenie areałów leśnych do 30 proc. powierzchni kraju w 2020 r. i 33 proc. w 2050 r. Obecnie jest to 29 proc. Dlatego w noweli zaproponowano, by Skarb Państwa reprezentowany przez LP, miał prawo wykupu bądź pierwokupu prywatnych gruntów leśnych. Autorzy zapewniają, że projektowane rozwiązanie nie ingeruje w konstytucyjną istotę prawa własności.
Prawo pierwokupu lub wykupu nie będzie dotyczyć m.in. przypadków zbycia na rzecz szerokiego kręgu osób bliskich oraz dziedziczenia ustawowego i testamentowego, a także zbycia gospodarstwa rolnego, którego część stanowią grunty leśne. Autorzy dodają, że lasy należące do prywatnych właścicieli będą kupowane po cenach rynkowych.
Minister środowiska Jan Szyszko mówił w niedawnym wywiadzie dla PAP, że kwestia wykupu gruntów rolnych i leśnych budzi duże zaniepokojenie. Siła nabywcza Polaka jest zdecydowanie niższa niż w innych państwach UE. Ziemia jest również bardzo atrakcyjnym towarem, także dla kapitału spekulacyjnego. Żaden naród nie może przetrwać bez własności ziemskiej. To nie ulega wątpliwości - mówił.
Pod koniec marca Sejm znowelizował przepisy, które mają chronić ziemię rolną przed niekontrolowanym wykupem po 1 maja br. Nowe przepisy dot. lasów miałby zacząć obowiązywać od 30 kwietnia br.
