Projekt m.in. zmienia zasady powoływania i odwoływania prezesów i wiceprezesów sądów. Najistotniejsza z poprawek zgłoszonych w piątek wprowadza w procedurze odwoływania prezesów sądów wiążącą opinię Krajowej Rady Sądownictwa.

Reklama

Do popołudnia komisja omówiła kilkanaście z blisko 90 przepisów projektu. - Jeśli nie zakończymy dzisiaj, wznowienie prac nastąpi w sobotę - poinformował posłów przewodniczący komisji Stanisław Piotrowicz (PiS).

Propozycje zawarte w projekcie krytykują posłowie opozycji. - Tworzycie z sądów urząd podległy ministrowi, a z sędziów - urzędników ministra - mówiła do posłów PiS Kamila Gasiuk-Pihowicz (Nowoczesna).

Społeczeństwo oczekuje od nas reformy wymiaru sprawiedliwości - odpowiadał na zarzuty Piotrowicz.

Reklama

Projekt przewiduje odstąpienie od modelu powoływania prezesów sądów apelacyjnych i okręgowych po uzyskaniu opinii zgromadzeń ogólnych (a w przypadku ich negatywnej opinii - po uzyskaniu pozytywnej opinii KRS). Propozycja zakłada też - "dla wzmocnienia nadzoru zewnętrznego sprawowanego przez ministra sprawiedliwości" - odstąpienie od zasady powoływania prezesa sądu rejonowego przez prezesa sądu apelacyjnego z zastosowaniem procedury opiniowania kandydata - na rzecz powołania go przez ministra sprawiedliwości.

Przewidziano też zmiany w odwoływaniu prezesów sądów. Dziś prezesi sądów apelacyjnych i okręgowych mogą być odwołani przez ministra sprawiedliwości w toku kadencji w przypadku: rażącego niewywiązywania się z obowiązków służbowych oraz gdy dalsze pełnienie funkcji z innych powodów nie da się pogodzić z dobrem wymiaru sprawiedliwości.

Reklama

Projekt zakłada, że prezesi sądów apelacyjnych, okręgowych i rejonowych mogą być odwołani przez ministra sprawiedliwości w toku kadencji w przypadku: rażącego lub uporczywego niewywiązywania się z obowiązków służbowych; gdy dalsze pełnienie funkcji z innych powodów nie da się pogodzić z dobrem wymiaru sprawiedliwości; stwierdzenia szczególnie niskiej efektywności działań w zakresie pełnionego nadzoru administracyjnego lub organizacji pracy w sądzie lub sądach niższych oraz złożenia rezygnacji z pełnionej funkcji.

Zgodnie z piątkową poprawką, wiążąca opinia KRS w procedurze odwoływania prezesów sądów musiałaby zostać podjęta przez Radę w formie uchwały kwalifikowaną większością 2/3 głosów. Poprawkę poparło 12 posłów z komisji, jeden był przeciw, trzech wstrzymało się od głosu.

Komisja nie omówiła jeszcze przepisu przejściowego, zgodnie z którym prezesi i wiceprezesi sądów, powołani na podstawie przepisów w dotychczasowym brzmieniu, "mogą zostać odwołani przez ministra sprawiedliwości, w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, bez zachowania wymogów" określonych w przepisach o ustroju sądów. Przez pół roku ma też istnieć możliwość dokonania przez prezesów "przeglądu stanowisk funkcyjnych" w sądach, czyli m.in. przewodniczących wydziałów.

Inna z przyjętych już poprawek ograniczyła możliwość powierzania wiceministrom uprawnień w zakresie przenoszenia sędziego na inne miejsce służbowe bez jego zgody, które to uprawnienia mają przynależeć wyłącznie ministrowi sprawiedliwości.

Komisja zaakceptowała też kolejną poprawkę odnoszącą się do kwestii przenoszenia sędziów i sytuacji, gdy żaden sędzia w wydziale, z którego następuje przeniesienie, nie wyraził zgody na to przeniesienie. W takich wypadkach przenoszony ma być sędzia o najmniejszym stażu orzeczniczym.

Na omówienie przez komisję oczekują kolejne ze zgłoszonych poprawek - m.in. zmieniająca termin wejścia w życie nowelizacji z 1 lipca na 14 dni od dnia ogłoszenia. Inna ma doprecyzować przepisy dotyczące przydziału spraw sędziom.

We wtorek projekt omówiła podkomisja, do projektu wprowadziła liczne poprawki redakcyjne, nie zmieniła jednak jego zasadniczych rozwiązań.