Lista Ładosia, którą opublikował Instytut Pileckiego, to naukowo opracowany imienny spis 3262 posiadaczy paszportów latynoamerykańskich wystawionych osobom pochodzenia żydowskiego w okresie Holokaustu przez Poselstwo RP w Szwajcarii we współpracy z organizacjami żydowskimi. Lista dokumentuje podejmowane na masową skalę wysiłki polskich dyplomatów, by uratować jak najwięcej Żydów zagrożonych ludobójczymi działaniami nazistowskich Niemiec.

Reklama

- To jest jeszcze jeden dowód na to, że Polska jako państwo, Polska jako wspólnota polityczna, jako społeczeństwo w czasie drugiej wojny światowej - poddana próbie najwyższej rangi, najtrudniejszej próbie - można powiedzieć w większości zdecydowanie zdała ten egzamin. I to jest jeszcze jeden dowód na działalność polskiego państwa, bo to polscy dyplomaci zorganizowali tę akcję wraz ze środowiskiem żydowskim. To była wspólna praca - powiedział Gliński.

Wicepremier podkreślił także naukowy charakter publikacji Instytutu Pileckiego. - To prezentacja już zweryfikowanej naukowo Listy Ładosia; wiedzieliśmy, że taka akcja miała miejsce, mieliśmy wiele dowodów, pokazywaliśmy paszporty i zeznania świadków i zresztą część z nich żyje - mówił szef MKiDN, przypominając, że dzięki publikacji znane są także losy ratowanych Żydów; część z nich przeżyła wojnę, inni jednak zginęli, jest także grupa osób, których losy są nieznane.

Reklama

- W tych kwestiach najważniejsza jest rzetelność naukowa oparta o pracę naszych archiwistów, naukowców i dzisiaj jest pierwszy owoc tej pracy, dowód na to, jak przebiegała ta akcja pomocy dla osób zagrożonych Holokaustem - dodał Gliński.

Aleksandra Ładosia jako pierwsi szeroko opisali dziennikarze DGP>>>

Reklama

Co najmniej od początku 1941 r. aż do końca 1943 r. członkowie grupy Ładosia nielegalnie kupowali, sporządzali i dostarczali osobom zagrożonym Zagładą sfałszowane paszporty oraz poświadczenia obywatelstwa czterech państw Ameryki Południowej i Środkowej: Paragwaju, Hondurasu, Haiti i Peru, które co do zasady chroniły ich właścicieli przed wywózką do obozów śmierci na terenach okupowanych przez III Rzeszę Niemiecką. Według różnych szacunków - jak dowiadujemy się z publikacji Instytutu Pileckiego - grupa Ładosia wystawiła ok. 4–5 tys. takich dokumentów, a akcja paszportowa mogła objąć nawet do 10 tys. osób.

Lista Ładosia, która powstała pod redakcją naukową ambasadora Polski w Szwajcarii dr. Jakuba Kumocha, została opracowana i wydana przez Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego. Prace badawcze prowadzili wspólnie pracownicy Ambasady RP w Bernie i Instytutu Pileckiego, przy wsparciu ekspertów z Instytutu Pamięci Narodowej, Żydowskiego Instytutu Historycznego oraz Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. Prace nad listą wspierało również wielu badaczy i działaczy żydowskich z Holandii, Izraela, USA, Francji i innych krajów.