Od "męża Kaczyńskiego" do pałowania związkowców. Nadszarpnięta legenda Lecha Wałęsy. ZDJĘCIA

1 "Chamowi odpowiadam po chamsku i guzik mnie to obchodzi, co o tym sądzicie" - przyznał wprost Lech Wałęsa. Ale były prezydent nierzadko sam zachowywał się nieelegancko. Do historii przeszły jego słowne utarczki z Aleksandrem Kwaśniewskim w czasie kampanii prezydenckiej z 1995 roku. Podczas telewizyjnej debaty na pożegnanie zamiast podać rękę rywalowi, rzucił: “Panu to ja mogę nogę podać”. W trakcie kolejnego telewizyjnego starcia nie spuścił z tonu i już na wstępie powiedział do Kwaśniewskiego: To pan w niedzielę wszedł tu jak do obory i ani me, ani be, ani kukuryku!

2 Były prezydent uchodzi dziś za jeden z największych symboli demokracji. On sam wielokrotnie wypowiada się na ten temat, ale jego autorskie definicje systemu można uznać za mocno odbiegające od podręcznikowych. - Dla mnie demokracja parlamentarna to pokojowa wojna wszystkich ze wszystkimi - mówił Wałęsa na spotkaniu z robotnikami w Pucku w 1990 roku. “Miała być demokracja, a tu każdy wygaduje co chce!”- rzucił w innym wywiadzie. Dziś w kraju jest ekspertem od wszystkiego - komentuje wydarzenia na Ukrainie, arabską wiosnę i paradę gejów. To fakt, że Wałęsa jest legendą i atrakcją bardziej na świecie niż w Polsce. Za granicą spędza rocznie nawet 90 dni w roku. Zdjęciową dokumentację - jak na “internetoholika” przystało - wrzuca do sieci.

3 Językowe bon moty Wałęsy zna już chyba każdy. Jego “plusy dodatnie i plusy ujemne” przeniknęły do języka i współczesnej kultury. Przywódca “S” takich zdań, pełnych sprzeczności, ma na koncie więcej: “dobrze się stało, że źle się stało”, “dokonałem zwrotu o 360 stopni”, “jestem za a nawet przeciw”, “nie chcem, ale muszem”. Powstał nawet odrębny termin określający wszystkie tego typu językowe wypowiedzi pełne oksymoronów i antonimów Wałęsy - wałęsizm. Specyficzny język byłego prezydenta, ożywczy i ciekawy w pierwszych latach jego rządów, po latach przyczynił się w dużym stopniu do jego wyborczej klęski.

4 Psychole od Rydzyka - takie słowa padły w głośnym liście otwartym Lecha Wałęsy do słuchaczy stacji Radia Maryja w 2005 roku. Obraził się nie tylko redemptorysta, ale wszyscy jego słuchacze. Wałęsa po tym liście stracił ostatnich - jeśli takowi jeszcze pozostali - zwolenników w tym obozie. Były prezydent przyznaje, że pasjami słucha po nocach o. Rydzyka - nie dlatego, żeby cenił jego publicystyke, ale po to by znać poglądy wroga.

5 "Przysięgam i niech mnie szlag trafi, jeśli kłamię" - mówił na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w 2009 roku odpierając po raz setny oskarżenia o współpracę ze służbami PRL. Były prezydent nie tylko zaprzeczał informacjom lustrujących go historyków, ale bezpardonowo atakował każdego, kto o agencie "Bolku" wspominał. - "Wyszkowski ma ksero, podróby i się wygłupia. To jest chory człowiek, to jest małpa z brzytwą (…). Pan jest chorym debilem" - powiedział na antenie TVN w 2005 roku po oskarżeniach o współpracę z SB wysuniętych przez Krzysztofa Wyszkowskiego. Potem Wałęsa za swoje słowa przepraszał.

6 Równie bolesne, co oskarżenia o agenturalną przeszłość, były dla Wałęsy słowa innych opozycjonistów podważających jego historyczną rolę przywódcy solidarnościowego zrywu. „Rywalizacja była od początku — powiedziała w wywiadzie dla “Wprost” Henryka Krzywonos. — "Ale na wózek wchodził tylko Wałęsa. Walentynowicz nie. Wałęsa miał dar przekonywania, więc został przewodniczącym. Jednak tak naprawdę to mieliśmy przewodniczącego. Był nim Bogdan Borusewicz. Nieujawniony przewodniczący. Przecież to Borusewicz kręcił tym strajkiem (...) Wiele razy tak mówiłam. Ale nikt tego nie publikował. Nikt nie słuchał. Mózgiem był Borusewicz. To on kierował wszystkim”. W odpowiedzi na ten wywiad zdenerwowany Wałęsa insynuował, że Borusewicz mógł mieć związki z SB, a Krzywonos brakowało mózgu.

7 "Stanąłbym na czele i bym pałował, dlatego że jest to wystąpienie przeciwko zorganizowanemu państwu, przeciwko premierowi, rządom, ministrom. Nie, nie. Na to pozwolić sobie nie można, i dlatego, dlatego stanąłbym na czele z pałą w ręku. Bym zapomniał, że mam Nobla" - powiedział o zablokowaniu wyjść z Sejmu przez związkowców w 2012 roku. W ustach lidera opozycji i wydarzeń sierpniowych zabrzmiało to co najmniej karykaturalnie.

8 "Za sto lat w każdym mieście będzie mój pomnik" - powiedział w jednym z wywiadów Lech Wałęsa. Wśród jego wypowiedzi nietrudno o dowód niebywałego egocentryzmu. Były prezydent najwyraźniej ufa w swoje nadzwyczejne dziejowe przeznaczenie.

9 Jednym z najnowszych wpadek Lecha Wałęsy była jego wypowiedź na temat homoseksualistów. "Jak geje i ludzie ich pokroju chcą sobie paradować, to niech sobie wybudują nową Warszawę. Tę wybudowali biali i mają do niej prawo" - powiedział podburzony przez dziennikarza TVN24 Wałęsa, narażając się na krytykę i oskarżenia o homofobię i zakamuflowany rasizm.