We wtorek w Warszawie zaprezentowane zostały wyniki badania Barometr Polska-Niemcy 2019 "Wspólny kierunek, różne perspektywy - polskie i niemieckie spojrzenia na wzajemne relacje oraz porządek światowy". Badanie zostało zrealizowane przez Instytut Spraw Publicznych we współpracy z Fundacją Współpracy Polsko-Niemieckiej i Fundacją Konrada Adenauera.
Polacy i Niemcy odpowiedzieli na pytania dotyczące stosunków między oboma krajami, wpływu II wojny światowej na obecne relacje, wkładu Polaków w obalenie komunizmu oraz roli światowych mocarstw w globalnym porządku.
Stosunki polsko-niemieckie
Dobrze stan stosunków polsko-niemieckich oceniło 59 proc. ankietowanych Polaków i 60 proc. Niemców. Odmiennego zdania było 23 proc. naszych rodaków (o 2 pkt proc. więcej niż w badaniu z 2018 r.) i 27 proc. sąsiadów zza Odry (spadek o 17 pkt proc.).
W przypadku Polaków widoczny jest trend pogarszających się opinii po wzajemnych relacjach - w 2012/2013 r. dobre zdanie o relacjach między krajami miało 72 proc. Polaków, w 2016 r. - 67 proc., w 2018 r. - 64 proc. W przypadków Niemców mamy do czynienia z dużą dynamiką zmian ocen - w 2012/2013 r. stosunki polsko-niemieckie jako dobre oceniło 70 proc. Niemców, w 2016 r. było to 45 proc., w 2018 r. - 31 proc.
32 proc. Polaków uważa, że II wojna światowa wciąż ma silny wpływ na relacje między Polską i Niemcami, 41 proc. twierdzi, że ten wpływ jest niewielki, a 14 proc. odpowiedziało, że nie ma obecnie żadnego wpływu na stosunki między oboma krajami. 13 proc. nie umiało udzielić odpowiedzi na to pytanie. Natomiast 22 proc. Niemców jest zdania, że wojna nadal ma silny wpływ na obustronne relacje, 48 proc. oceniło, że ten wpływ jest niewielki, według 19 proc. wojna obecnie nie ma żadnego wpływu na relacje między narodami. 11 proc. miało trudności z odpowiedzią na to pytanie.
Cierpienie i ofiary Polaków
W badaniu zapytano też o postrzeganie uznania cierpień i ofiar Polaków, jakich doświadczyli w swojej historii przez międzynarodową opinię publiczną. W tym przypadku widać znaczące różnice w odpowiedziach Polaków i Niemców.
31 proc. Polaków odpowiedziało, że cierpienia i ofiary Polaków zostały wystarczające uznane, przeciwnego zdanie jest 46 proc., zdania w tej sprawie nie miało 23 proc. Z kolei 62 proc. Niemców uważa, że cierpienia i ofiary Polaków zostały wystarczająco uznane, przeciwnego zdania jest 21 proc., 17 proc. nie ma zdania w tej sprawie.
Obalenie komunizmu
41 proc. Polaków jest zdania, że wkład Polski i Polaków w obalenie komunizmu i przemiany demokratyczne w Europie Środkowo-Wschodniej przez międzynarodową opinię publiczną nie został wystarczająco uznany. 24 proc. odpowiedziało, że ten wkład został wystarczająco uznany, a 35 proc. ankietowanych odpowiedziało "nie wiem/trudno powiedzieć".
Niemcy zostali z kolei zapytania o ocenę wpływu Polski na obalenie komunizmu i przemiany demokratyczne w regionie. Najwięcej respondentów - 36 proc. oceniło ten wpływ jako ani duży, ani mały, 29 proc. jako duży, 13 proc. jako bardzo duży, decydujący, 12 proc. nie potrafiło odpowiedzieć. Jako niewielki wpływ Polaków oceniło 7 proc., a jako żaden - 3 proc.
Role w światowym porządku
W badaniu pytano również o ocenę roli Stanów Zjednoczonych, Unii Europejskiej, Rosji i Chin w światowym porządku. Polacy i Niemcy są w miarę zgodni w ocenie UE, Rosji i Chin, ale dzieli ich podejście do Stanów Zjednoczonych.
51 proc. Polaków uważa, że USA raczej przyczyniają się do wzmacniania ładu i bezpieczeństwa międzynarodowego, podobnego zdania jest tylko 28 proc. Niemców. Opinie, że USA przyczyniają się do zaostrzenia sporów i konfliktów podzieliło tylko 29 proc. Polaków i aż 66 proc. Niemców. Pozytywny wpływ Rosji na sytuację międzynarodowa wyraża 18 proc. Polaków i 26 proc. Niemców. A 63 proc. Polaków i 65 proc. Niemców uważa, że Rosja raczej przyczynia się do zaostrzenia sporów i konfliktów.
77 proc. Niemców dobrze ocenia rolę UE na arenie międzynarodowej, źle - 17 proc. W przypadku ocen Polaków te wartości wynoszą odpowiednio - 62 i 20 proc. Wpływ Chin jako raczej pozytywny uznaje 34 proc. Niemców i 23 proc. Polaków, a źle - 53 proc. Niemców i 39 proc. Polaków.
W parze z tymi rezultatami idą opinie nt. światowych przywódców. Prezydenta USA Donalda Trumpa pozytywnie ocenia 47 proc. Polaków i tylko 15 proc. Niemców, a negatywnie 38 proc. naszych rodaków i aż 82 proc. sąsiadów zza Odry. Prezydent Rosji jest dobrze oceniany przez 18 proc. Polaków i 29 proc. Niemców, a źle przez - odpowiednio - 68 i 64 proc.
Kanclerze Niemiec Angelę Merkel pozytywnie ocenia 48 proc. Polaków i 61 proc. Niemców, a negatywnie - odpowiednio - 36 i 35 proc. Prezydent Francji cieszy się dobrą opinią 39 proc. Polaków i 68 proc. Niemców, a złą - odpowiednio - 37 i 23 proc.
75 proc. Polaków i 63 proc. Niemców jest zdania, że wejście Polski i innych krajów Europy Środkowowschodniej do NATO przyczyniło się do wzrostu bezpieczeństwa w Europie, innego zdanie było 12 proc. Polaków i 25 proc. Niemców.
Podobnie Polacy i Niemcy oceniają przystąpienie naszego kraju i innych państw z regionu do Unii Europejskiej. 54 proc. Polaków i 53 proc. Niemców oceniło, że ta akcesja raczej przyczyniła się do rozwoju gospodarczego i stabilizacji politycznej w Europie. 22 proc. Polaków i 11 proc. Niemców sądzi, że bardzo się przyczyniło, a odpowiedzi, że raczej się nie przyczyniło lub zdecydowanie się nie przyczyniło udzieliło - odpowiednio - 9 i 2 proc. Polaków oraz 21 i 3 proc. Niemców.
Badanie przeprowadzono metodą wywiadów bezpośrednich w domach respondentów - w Polsce na reprezentatywnej grupie 1000 mieszkańców powyżej 15. roku życia przez Kantar Public w dniach 8-13 marca 2019 r., a w Niemczech na reprezentatywnej próbie 1000 mieszkańców powyżej 14. roku życia przez IPSOS w dniach 4-10 marca 2019 r.