Jak wyglądają przepisy dekoncentracyjne na świecie? ZESTAWIENIE

Zapisy antykoncentracyjne dotyczące mediów w krajach europejskich.

Austria
- Można mieć tylko jedną koncesję w danym obszarze usług radiowych lub telewizyjnych.
- Koncerny medialne posiadające więcej niż 25 proc. wzajemnych udziałów nie mogą posiadać więcej niż jednej koncesji telewizyjnej.
- W radiu można być właścicielem 100 proc. udziałów w innej stacji, pod warunkiem że zasięg ich usług się nie pokrywa.

Belgia
Nie ma ogólnokrajowych przepisów dotyczących koncentracji własności w mediach.
- W Walonii rynek audiowizualny jest monitorowany pod kątem ograniczania pluralizmu przez podmioty o znaczącej pozycji. Taką pozycję w radiu i telewizji uzyskuje:
- podmiot pośrednio lub bezpośrednio mający ponad 24% kapitału dwóch różnych nadawców,
- kilku nadawców kontrolowanych pośrednio lub bezpośrednio przez ten sam podmiot i mających 20 proc. udziału w rynku.
- Jeśli waloński organ regulacyjny (CSA) widzi zagrożenie dla pluralizmu, negocjuje z nadawcą, a w razie braku porozumienia może nałożyć grzywnę lub nawet cofnąć koncesję.
- We Flandrii nie można mieć więcej niż dwóch stacji radiowych FM obejmujących obszar wspólnoty lub regionu, a właściciel lokalnego radia nie może być związany z inną stacją, np. przez pełnienie w niej funkcji kierowniczej. W przypadku telewizji maksimum to jedna koncesja na stację regionalną.
Regulator rynku nakłada sankcje na podmioty wykorzystujące znaczącą pozycję rynkową – czyli takie, których siła ekonomiczna pozwala im w znacznej mierze funkcjonować niezależnie od konkurentów, klientów lub konsumentów.

Bułgaria
- Nie przyznaje się koncesji ogólnokrajowej podmiotowi, który już ma regionalne lub lokalne koncesje radiowe i telewizyjne.
- Gdy jest więcej niż jedna częstotliwość na danym terenie, nie przyznaje się koncesji lokalnej temu samemu podmiotowi.

Chorwacja
-Za niedopuszczalną koncentrację uznaje się sytuację, gdy:
• nadawca telewizyjny lub radiowy ma koncesję ogólnokrajową
o i ponad 25% udziałów innego nadawcy o zasięgu ogólnokrajowym lub koncesję o zasięgu regionalnym, lokalnym czy miejskim;
o i ponad 10% udziałów w dzienniku o nakładzie ponad 3.000 egz.;
o i ponad 10% udziałów w agencji prasowej;
o i jest wydawcą dziennika o nakładzie ponad 3.000 egz.;
• nadawca telewizyjny lub radiowy ma koncesję lokalną lub regionalną
o i ponad 30% udziałów innego nadawcy lokalnego lub regionalnego działającego na tym samym obszarze;
o jest wydawcą lokalnego dziennika na tym samym obszarze lub obszarze sąsiadującym;
• dostawca usług medialnych (operator satelitarny, kablowy, internetowy)
o jest jednocześnie wydawcą dziennika o nakładzie ponad 3.000 egz.;
o ma ponad 10% udziałów w dzienniku o nakładzie ponad 3.000 egz.;
- Ponadto agencja reklamowa nie może być właścicielem ani współwłaścicielem radia ani telewizji.

Czechy
- Można mieć tylko jedną naziemną koncesję radiową lub telewizyjną o zasięgu ogólnokrajowym (nie dotyczy to stacji kablowych i satelitarnych).
- Ogólnokrajowy nadawca radiowy i telewizyjny nie może posiadać żadnych udziałów innego nadawcy.
- Koncesji innych niż ogólnokrajowe można mieć więcej niż jedną, pod warunkiem że ich łączny zasięg nie przekracza 70 proc. populacji Czech.
- Żadna sieć radiowa ani telewizyjna nie może swym zasięgiem przekroczyć 70 proc. w populacji Czech.
- Ubiegając się o koncesję na nadawanie, nie można mieć powiązań biznesowych z nadawcą publicznym lub jego spółką handlową.
- Ogólnokrajowy nadawca publiczny nie może się połączyć z innym ogólnokrajowym nadawcą personalnie (przez zasiadanie tych samych osób w organach statutowych) ani prowadzić działalności biznesowej w tym samym przedsiębiorstwie lub podmiotach powiązanych.

Francja
- Naziemnej koncesji radiowej lub telewizyjnej na program w języku francuskim nie może otrzymać firma, w której ponad 20% kapitału lub prawa głosu jest w posiadaniu osób o obcym obywatelstwie.
- Osoba o obcym obywatelstwie nie może kupić firmy mającej koncesję, jeśli w wyniku tej transakcji jej udział w kapitale lub prawie głosu przekroczyłby 20 proc..
- Nie można mieć więcej niż 49 proc. udziałów lub prawa głosu w ogólnokrajowej telewizji naziemnej, której udział w oglądalności przekracza 8%.
- Właściciel ogólnokrajowej telewizji naziemnej z oglądalnością ponad 8% nie może bezpośrednio lub pośrednio posiadać więcej niż 33% udziałów lub prawa głosu w spółce z koncesję inną niż ogólnokrajowa.
- Mając co najmniej jedną naziemną telewizję cyfrową inną niż ogólnokrajowa, nie można wejść w posiadanie kolejnej koncesji tego typu, jeżeli ich łączny zasięg przekraczałby 12 mln osób.
- Właściciel naziemnej telewizji cyfrowej nie może wejść w posiadanie kolejnej koncesji tego samego typu na tym samym obszarze.
- Nie można posiadać koncesji na nadawanie osobistej telewizji mobilnej (programy naziemnej telewizji cyfrowej na urządzenia mobilne), jeżeli potencjalna oglądalność takiej usługi przekracza 20% łącznej potencjalnej oglądalności wszystkich usług telewizyjnych tego typu – publicznych i koncesjonowanych.

Grecja
- Do dominacji telewizji lub radia analogowego na rynku dochodzi po przekroczeniu próg 25 proc. - 35 proc. udziału.
- Właściciel 100 proc. udziałów radia lub telewizji o charakterze informacyjnym może być udziałowcem w innym podmiocie, pod warunkiem że nie sprawuje nad nim kontroli.
- Można mieć udziały tylko w jednej telewizji informacyjnej i jednej nieinformacyjnej albo w dwóch nie informacyjnych (np. (np. kanały sportowe, edukacyjne, dziecięce, religijne czy muzyczne).
- Można mieć udziały w stacjach radiowych stanowiących maksymalnie 15% koncesji przyznanych na określonym obszarze, ale nie więcej niż w trzech rejonach geograficznych łącznie.
- Można posiadać tylko jedna koncesję płatnej telewizji.

Hiszpania
- Nie można nabyć znaczących udziałów w więcej niż jednej ogólnokrajowej telewizji, jeśli średnia oglądalność jej programów przekracza 27% całości widowni.
- Osoby lub firmy spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego mogą mieć co najwyżej 50 proc. udziałów w radiu lub telewizji.
- Nie można nabyć znaczących udziałów kapitałowych ani posiadać prawa głosu w więcej niż jednym podmiocie dostarczającym usług audiowizualnych:
• gdy ich ogólnokrajowe częstotliwości przekraczają łącznie pojemność dwóch kanałów na multipleksie;
• gdy ich regionalne częstotliwości przekraczają łącznie pojemność jednego kanału na multipleksie;
• jeśli mogłoby to wpłynąć na funkcjonowanie co najmniej trzech różnych prywatnych dostawców audiowizualnych usług medialnych o zasięgu ogólnokrajowym.
- Posiadacze 5 proc. kapitału lub prawa głosu w regionalnym podmiocie nadawczym nie mogą mieć znaczących udziałów właścicielskich w podmiocie lokalnym nadającym na tym samym terenie, jeśli odbiorcy, do których dociera program, stanowią ponad 25% populacji regionu.
- W żadnym Regionie Autonomicznym nie można sprawować kontroli nad więcej niż 40% koncesji na radiowe programy cyfrowe, jeśli na danym obszarze dostępna jest tylko jedna częstotliwość.
- Nie można kontrolować ponad 50% koncesji na nadawanie radiowe naziemne, jeśli ich zasięgi znacznie się pokrywają, ani kontrolować więcej niż pięciu koncesji na tym samym obszarze częstotliwości.
- Nie można kontrolować więcej niż 1/3 radiowych koncesji częściowo lub w całości pokrywających terytorium Hiszpanii.

Holandia
- Nie ma ograniczeń co do liczby koncesji komercyjnych w mediach pod warunkiem działania zgodnie z ogólnym prawem konkurencji.
- Jeden podmiot może być właścicielem tylko jednej publicznej telewizyjnej koncesji lokalnej w tym samym mieście i tylko jednej koncesji regionalnej w tym samym hrabstwie.

Irlandia
- Każda fuzja w mediach komercyjnych musi zostać zgłoszona regulatorowi rynku, który ocenia jej wpływ na pluralizm i interes publiczny.
- Przy przyznawaniu koncesji regulator rynku ocenia m.in.:
• strukturę kapitałową i doświadczenie rynkowe danego podmiotu oraz charakter i jakość proponowanego programu,
• celowość nowej usługi na danym obszarze,
• czy służy ona interesom danej wspólnoty,
• czy pojawienie się nowej usługi nie spowoduje nadmiernej kontroli osoby lub grupy osób nad usługami audiowizualnymi.

Malta
- Rząd może być właścicielem ogólnokrajowej stacji telewizyjnej czy radiowej i kontrolować ją także pod względem redakcyjnym.
- Można posiadać, kontrolować lub odpowiadać pod względem redakcyjnym za więcej niż jedną ogólnokrajową telewizję lub ogólnokrajowe radio, ale:
• można mieć tylko jedną koncesję na ogólnokrajowe radio FM,
• można mieć najwyżej dwie telewizje ogólnokrajowe o charakterze uniwersalnym,
• można posiadać, kontrolować lub odpowiadać redakcyjnie tylko za jedną ogólnokrajową stację (telewizyjną lub radiową) o charakterze
- Posiadając, kontrolując lub odpowiadając redakcyjnie za ogólnokrajową telewizję lub radio, nie można być właścicielem, kontrolować ani odpowiadać redakcyjnie za radio środowiskowe.

Niemcy
- Nie ma ograniczeń liczby koncesji radiowych i telewizyjnych do czasu, gdy dany podmiot nie osiągnie dominującego wpływu na opinię publiczną.
- Podmiot uznaje się za posiadający zbyt duży wpływ na opinię publiczną, jeśli w danym roku:
• przekracza 30 proc. udziału w widowni telewizyjnej
• albo ma 25 proc. udziału w widowni telewizyjnej
o i osiągnął pozycję dominującą na rynkach właściwych i powiązanych z rynkiem mediów (są to: rynek radia, reklamy, prasy, praw nadawczych do filmów, praw do filmów dla dzieci, praw do transmisji sportowych, praw do newsów, usług technicznych i administracyjnych telewizji cyfrowej i telewizji płatnej, mediów internetowych i środków transmisji),
o lub gdy ogólna ocena jego działalności na rynku telewizyjnym oraz rynkach powiązanych sugeruje, że wywiera taki wpływ, jakby jego udział w widowni przekraczał 30 proc.
- Podmiot, który ma zbyt duży wpływ na opinię publiczną, powinien:
• odsprzedać udziały, by zredukować swój dominujący wpływ na opinię publiczną poniżej 30 proc.,
• ograniczyć swoje wpływy na powiązanych rynkach,
• zapewnić pluralizm przez udostępnienie czasu antenowego niezależnej stronie trzeciej lub powołanie niezależnej rady programowej;
-Jeśli taki nadawca nie porozumie się z regulatorem rynku lub nie realizuje porozumienia, regulator może obniżyć jego udział w widowni do 30 proc., cofając odpowiednią liczbę koncesji.
- RTL i SAT.1, nadawcy ogólnokrajowi o największym udziale w widowni, muszą udostępniać swój czas antenowego w „okienkach programowych” niezależnym podmiotom z nimi niepowiązanym. System „okienek programowych” stosuje się, gdy roczna oglądalność programu uniwersalnego lub informacyjnego nadawcy osiąga 10 proc. lub udział w widowni jego pozostałych programów osiąga 20 proc.. Na „okienka programowe” udzielane są oddzielne koncesje.
- Podmiot mający pozycję dominującą na rynku prasy codziennej lub magazynów nie może mieć większościowych udziałów żadnego nadawcy funkcjonującego na tym samym obszarze.
- Podmiot posiadający jedną lub więcej gazet codziennych na danym obszarze nie może mieć więcej niż 75 proc. udziałów spółek operacyjnych nadawcy lokalnego.

Norwegia
- Podmiot uznaje się za znaczący na rynku krajowym, gdy:
• kontroluje co najmniej 1/3 rynku dystrybucji prasy codziennej,
• kontroluje co najmniej 1/3 rynku widowni telewizji,
• kontroluje co najmniej 1/3 rynku słuchalności radia,
• kontroluje co najmniej 30 proc. jednego z rynków medialnych (prasa, radio, telewizja) i co najmniej 20 proc. drugiego rynku,
• kontroluje co najmniej 20 proc. jednego, co najmniej 20proc. drugiego i co najmniej 20 proc. trzeciego rynku,
• kontroluje co najmniej 10 proc. jednego z rynków medialnych i staje się właścicielem lub współwłaścicielem przedsiębiorstwa, które jest częścią podmiotu z co najmniej 10 proc. udziału w tym samym rynku.
- Na regionalnym rynku medialnym podmiot ma znaczącą pozycję, gdy posiada 60 proc. lub więcej udziału w dystrybucji prasy regionalnej i lokalnej.

Słowacja
- Wydawca prasy ukazującej się co najmniej pięć razy w tygodniu na co najmniej 50 proc terytorium kraju nie może posiadać koncesji na nadawanie ogólnokrajowe lub na wiele regionów kraju.
- Nie można mieć udziałów w więcej niż jednej spółce z koncesją na wiele regionów lub koncesją ogólnokrajową na program radiowy lub telewizyjny. Taki podmiot nie może być powiązany kapitałowo z wydawcą periodyków o zasięgu ogólnokrajowym.
- Powiązania kapitałowe z kilkoma podmiotami posiadającymi koncesję na radio lub telewizję o zasięgu lokalnym lub regionalnym są dopuszczalne, jeśli łączny udział w rynku odbiorców nie przekracza 50 proc. ogólnej liczby mieszkańców.
- Nadawca może rozwijać sieci programowe do poziomu, gdy odbiór tych usług nie przekroczy 50 proc. ogólnej liczby mieszkańców.
- Niedopuszczalne są powiązania kapitałowe ani personalne między nadawcami radiowymi, telewizyjnymi oraz wydawcami prasy periodycznej o zasięgu ogólnokrajowym.

Szwajcaria
- Zagrożenie dla różnorodności opinii i oferty w mediach występuje, gdy:
• nadawca wykorzystuje pozycję dominującą na rynku właściwym,
• podmiot działający na rynku radia i telewizji wykorzystuje swoją pozycję dominującą na jednym lub więcej rynkach powiązanych z rynkiem mediów.
- Od podmiotu wykorzystującego pozycję dominującą władze mogą zażądać:
• zapewnienia różnorodności treści przez udostepnienie czasu antenowego stronie trzeciej lub współpracy z innymi uczestnikami rynku,
• podjęcia środków przeciw dziennikarstwu korporacyjnemu, takich jak przyjęcie kodeksów redakcyjnych zapewniających wolność redakcyjną,
• dostosowania struktury biznesowej i organizacyjnej – gdy poprzednie środki okażą się niewystarczające.
- Nadawca może mieć najwyżej dwie koncesje telewizyjne i dwie radiowe.

Węgry
- Dostawca linearnej usługi medialnej (telewizyjnej i radiowej) ma znaczącą pozycję na rynku, gdy jego średni roczny udział w widowni/słuchalności wynosi co najmniej 15 proc. i jednocześnie średni roczny udział co najmniej jednej z jego usług medialnych osiąga 3 proc.
- Nie mogą rozpocząć świadczenia nowej usługi ani nabyć udziałów w podmiocie świadczącym takie usługi podmioty:
• o średnim rocznym udziale w rynku widowni co najmniej 35 proc.,
• których łączny średni roczny udział w rynku radiowym i telewizyjnym wynosi co najmniej 40 proc.,
• właściciele dostawców usług medialnych lub każda osoba czy przedsiębiorstwo posiadające znaczące udziały w przedsiębiorstwie dostawcy usługi.
- Takie podmioty muszą zwiększyć różnorodność swoich usług - np. zwiększając udział w programie utworów węgierskich lub audycji wytworzonych przez niezależnych producentów.

Wielka Brytania
- Właścicielem koncesji nie mogą być: władze lokalne (z wyjątkiem sytuacji, gdy jest to usługa informująca wyłącznie o działalności tych władz), podmioty, których głównym lub jednym z celów jest działalność polityczna, BBC, agencje reklamowe czy organizacje religijne, które nie mogą posiadać określonego rodzaju koncesji. Wymienione ograniczenia dotyczą także różnych powiązanych osób, które posiadają więcej niż 5% udziałów;
- każda fuzja przedsiębiorstw na rynku medialnym podlega badaniu w oparciu o prawo konkurencji. W przypadku, gdy takie połączenie zagraża pluralizmowi na rynku mediów, Sekretarz Stanu może podjąć interwencję w interesie publicznym. W takim przypadku regulator Ofcom, jako pierwsza instancja przedstawia swoją opinie, w oparciu o którą Sekretarz Stanu może zwrócić się do organu konkurencji o bardziej szczegółowe zbadanie sprawy oraz opinię przed podjęciem ostatecznej decyzji;
- zapisy o własności krzyżowej odnoszą się do rynku telewizji i prasy na poziomie ogólnokrajowym. Podmiot kontrolujący bezpośrednio lub pośrednio ponad 20 proc. jednej lub więcej gazet o zasięgu krajowym o łącznym udziale w rynku na poziomie 20 proc. lub więcej, nie może posiadać więcej niż 20 proc. udziałów w usłudze „Channel 3” (określony zestaw telewizyjnych koncesji).

Włochy
- Spółka medialna nie może mieć bezpośrednio lub pośrednio udziału w dochodzie przekraczającym 20 proc. dochodu zintegrowanego rynku komunikacyjnego - przez który rozumie się łącznie radio i telewizję, prasę (także wydania elektroniczne), produkcję i dystrybucję kinematograficzną, telewizyjną i muzyczną oraz sektor reklamy.
- Żaden podmiot nie może posiadać więcej niż 20 proc. łącznej liczby niezależnych programów telewizyjnych lub radiowych (analogowych i cyfrowych) o zasięgu ogólnokrajowym.
- Nadawcy lokalni nie mogą posiadać więcej niż trzech programów na tym samym obszarze lub więcej niż sześciu programów na różnych obszarach. Odbiór bezpośredni lub pośredni lokalnych programów radiowych nie może przekraczać 15 mln słuchaczy.
- Jeden podmiot medialny nie może kontrolować więcej niż 20 proc. zintegrowanego rynku komunikacyjnego.
- Podmiot mający ponad 40 proc. udziału w rynku telekomunikacyjnym nie może kontrolować więcej niż 10 proc. zintegrowanego rynku komunikacyjnego.
- Jeśli podmiot kontroluje ponad 8 proc. zintegrowanego rynku komunikacyjnego, nie może mieć udziałów w rynku prasy.
- Za dominujący na rynku prasy uznaje się podmiot, który kontroluje więcej niż 20 proc. krajowej prasy codziennej, więcej niż 50% regionalnej lub międzyregionalnej, lub więcej niż 30 proc. ogólnokrajowej dystrybucji prasy.

II. Prawo antykoncentracyjne w Stanach Zjednoczonych.

- Nie na ograniczeń liczby koncesji telewizyjnych o zasięgu krajowym, pod warunkiem że ich łączny zasięg nie przekroczy 39% gospodarstw domowych w USA.
- Zabronione są połączenia pomiędzy sieciami telewizyjnymi: ABC, CBS, Fox i NBC.
- W przypadku telewizyjnych stacji lokalnych jeden podmiot może posiadać dwie koncesje na tym samym obszarze, jeśli nie nakładają się ich zasięgi lub co najmniej jedna z tych stacji nie jest w pierwszej czwórce rankingu oglądalności.
- Ograniczenia własności na radiowym rynku lokalnym określa się w zależności od wielkości rynku:
• na rynku, gdzie funkcjonuje 45 stacji radiowych, jeden podmiot może posiadać maksymalnie osiem stacji i nie więcej niż pięć w tych samych pasmach (AM lub FM),
• na rynku z 30-44 radiami jeden podmiot może posiadać maksymalnie siedem stacji i nie więcej niż cztery w tych samych pasmach (AM lub FM),
• na rynku z 15-29 radiami jeden podmiot może posiadać maksymalnie sześć stacji i nie więcej niż cztery w tym samym paście (AM lub FM),
• na rynku do 14 rozgłośni jeden podmiot może posiadać maksymalnie pięć stacji i nie więcej niż trzy w tym samym paśmie (AM lub FM) - pod warunkiem że nie będzie właścicielem więcej niż 50 proc. stacji na rynku.
- Koncentracja krzyżowa także jest dopuszczalna w zależności od wielkości rynku:
• na rynkach, gdzie niezależnie od siebie jest co najmniej 20 usług medialnych (telewizje, radia o pełnej mocy, główne gazety i sieci kablowe), jeden podmiot może posiadać maksymalnie dwie stacje telewizyjne i sześć radiowych - lub jedną stację telewizyjna i siedem radiowych,
• w przypadku rynków o co najmniej dziesięciu niezależnych usług medialnych jeden podmiot może posiadać maksymalnie dwie stacje telewizyjne i cztery stacje radiowe;
• na mniejszych rynkach jeden podmiot może posiadać dwie stacje telewizyjne i jedną radiową.