Pawlak przed komisją: Z problematyką VAT zetknąłem się dwa razy

Pawlak był wicepremierem i ministrem gospodarki w rządzie PO-PSL kierowanym przez Donalda Tuska (2007–12).

Powiedział, że z problematyką VAT po raz pierwszy zetknął się na początku lat dziewięćdziesiątych zeszłego wieku, gdy wprowadzano ustawę o VAT. - W tamtym czasie pamiętam współpracę z panem profesorem Witoldem Modzelewskim, który był osobą odpowiedzialną w Ministerstwie Finansów za wprowadzenie podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego - powiedział Pawlak.

Zaznaczył, że w tamtym czasie było to rozwiązanie bardzo nowatorskie, ponieważ zastępowało wcześniej funkcjonujące podatki obrotowe - podatkiem od wartości dodanej. Przypomniał, że podatek VAT w tym kształcie funkcjonował do wejścia Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku.

Były premier przyznał, że w tamtym czasie zdarzały się oczywiście problemy i różne próby przestępstw podatkowych. Wymienił nazwiska ministra spraw wewnętrznych Andrzeja Milczanowskiego, komendanta głównego policji Zenona Smolarka, czy gen. Adama Rapackiego, którzy odtwarzali struktury państwa zajmujące się zwalczaniem zorganizowanej przestępczości.

Pawlak mówił, że po wejściu do UE sytuacja zmieniła się - szczególnie po wejściu do strefy Schengen. - Zmieniła się też ustawa o podatku od towarów i usług - przyjęliśmy rozwiązania europejskie w oparciu o dyrektywę dotyczącą podatku VAT - stwierdził Pawlak.

Zaznaczył, że to okres jego drugiej styczności z problematyką, którą zajmuje się komisja - gdy od listopada 2007 roku do listopada 2012 był wicepremierem, ministrem gospodarki.

- Bezpośrednio przy regulacjach dotyczących VAT uczestniczyłem w dwóch istotnych przedsięwzięciach - pierwsze to były decyzje i dyskusje dotyczące zmiany w stawkach podatkowych. To rok 2010 i podwyżka podstawowej stawki podatkowej 22 na 23 proc. - mówił były premier.

- Z mojej strony, ze strony mojego środowiska politycznego, przedstawiliśmy postulat, aby obniżoną stawkę zastosować szczególnie do żywności i towarów pierwszej potrzeby - obniżyć ją z poziomu 7 proc. do 5 proc. Po dyskusjach koalicyjnych i na Radzie Ministrów takie decyzje zostały podjęte - wspominał.

- Drugi przypadek to sprawa relacji między poddostawcami a generalnymi wykonawcami i wprowadzenie - wydaje mi się, że to albo koniec 2011, albo początek 2012 - rozwiązania polegającego na wprowadzeniu dla małych podatników tak zwanego kasowego rozliczania VAT - mówił w swobodnej wypowiedzi.

Wyjaśnił, że chodziło o to, żeby osoby - podmioty gospodarcze - które nie otrzymały zapłaty za swoje usługi czy towary, "miały możliwość rozliczania podatku VAT w systemie kasowym, a więc dopiero z chwilą, gdy otrzymają zapłatę za wykonane świadczenie"

Dopytywany o działania przeciwdziałające wyłudzeniom przy handlu prawami do emisji CO2, zaznaczył, że resort gospodarki zajmował się sprawą przydziału praw dla poszczególnych branż, a nie odwróconym VAT.

- Ministerstwo Gospodarki nie miało w centrum uwagi spraw związanych ze szczegółowym analizowaniem spraw związanych z poszczególnymi podatkami. (...) Być może pojawiały się dyskusje dotyczące wpływów (z podatku VAT - PAP), ale nie przypominam sobie żadnych dyskusji, które byłyby związane ze wspólnymi zadaniami Ministerstwa Gospodarki i Finansów - podkreślał. Dodał, że dyskusje takie były natomiast prowadzone, jeśli chodzi o opcje walutowe.

Przewodniczący komisji Marcin Horała pytał także Waldemara Pawlaka m.in. o alarmujące listy firm z branży stalowej, w tym listy kierowane bezpośrednio do resortu gospodarki i interwencję w tej sprawie. Przesłuchiwany powtórzył, że sprawy takie były przekazywane do resortu wiodącego - czyli MF, gdyż "to on był właściwy w kwestiach minimalizowania zagrożeń".

Pawlak wyraził też opinię, że wprowadzenie odwróconego VAT "nie zawsze się sprawdza w dłuższej perspektywie, gdyż następuje migracja przestępczości do innych obszarów".

Premier Pawlak jest jednym z dwóch świadków, których komisja ma przesłuchać w czwartek - zeznawać ma też stały doradca byłej sejmowej komisji nadzwyczajnej "Przyjazne Państwo” ds. związanych z ograniczaniem biurokracji Karol Jeny.

Komisja ds. VAT została powołana na początku lipca 2018 r. Zgodnie z sejmową uchwałą, ma zbadać prawidłowość i legalność działań oraz występowanie zaniedbań i zaniechań organów i instytucji publicznych w zakresie zapewnienia dochodów Skarbu Państwa z tytułu podatku od towarów i usług i podatku akcyzowego w okresie od grudnia 2007 r. do listopada 2015 r.