Chiny dopuściły do tej wojny. Chiński rząd ponosi za nią odpowiedzialność. Wolą udawać, że nie podejmują żadnych decyzji, że wszystkie decyzje podejmują Amerykanie. Jednak w przypadku tej wojny USA próbowały powstrzymać jej wybuch, ale im się nie udało. Chińczycy natomiast mieli taką możliwość, lecz nie próbowali. I pozwolili Putinowi na jej rozpoczęcie - powiedział Snyder.

Reklama

Gdy już się rozpoczęła, nadal mogli ją powstrzymać, ale po prostu pozwolili, by się toczyła. Jest to więc wojna Chin, Chiny ponoszą fundamentalną odpowiedzialność za tę wojnę - dodał.

Zapytany, czy w istocie Chińczycy mogli powstrzymać wojnę na Ukrainie rozmawiając z Putinem, historyk odparł, że nie sądzi, by Putin był zdolny do podejmowania decyzji na tak wielką skalę. Dodał, że Chińczycy uwierzyli w wersję zakładającą, że wojna potrwa trzy dni i że skończy się na tyle szybko, że Zachód nie zdąży nic zrobić.

Chiny postrzegają Rosję jak swego rodzaju kolonię, nie pomagają jej w chwili obecnej, bardziej troszczą się o swoich amerykańskich konsumentów - podkreślił.

Według Snydera dla Chin korzystne jest rozwiązanie, że Rosja wyjdzie z wojny osłabiona.

To tylko wzmocni kontrolę nad nią. W dłuższej perspektywie Chiny chcą eksploatować rosyjskie zasoby, a ta woja ułatwia im tylko drogę do tego celu - zaznaczył.

Snyder powiedział również, że przez ostatnie 30 lat ludzie byli przekonani, że wolność i demokracja należy się wszystkim automatycznie, lecz jest to myślenie błędne.

Reklama

Co może się stać, jeśli Rosja wygra wojnę?

Świat może istnieć bez demokracji. USA mogą przestać być demokracją. Jeżeli Rosja wygra tę wojnę – choć nie myślę, by mogła ją wygrać, ale gdyby się tak zdarzyło, to wówczas powstanie zagrożenie dla europejskich demokracji. A Chiny aktywnie działają przeciwko demokracji - powiedział.

Dlatego gdy Ukraińcy mówią, że walczą za Europę, za Zachód – myślę, że to prawda. Nie macie innego wyjścia – musicie wygrać tę wojnę - stwierdził historyk.

Dodał też, że obecna wojna jest przełomową chwilą nie tylko dla Ukrainy, Rosji, czy Europy, ale jest przełomowa dla całej idei demokracji. Ukraińcy głośno mówią o wartościach i jeżeli przegrają, stracony dla demokracji nie zostanie po prostu jeden kraj, lecz sens tego, że warto bronić pewnych wartości.

W tej wojnie idzie o zachowanie tych wartości, o zatrzymanie Rosji, lecz także o to, że możliwy jest lepszy świat - podkreślił Snyder w rozmowie z Ukrainską Prawdą. Chińczycy i Rosjanie uważają, że historia jest po ich stronie. Myślą, że wszystko, co robimy, jest dla nich puste, obłudne i naiwne - dodał.

Timothy Snyder to amerykański historyk, profesor Uniwersytetu Yale. Specjalizuje się w zakresie historii nowożytnego nacjonalizmu oraz dziejów Europy Środkowej i Wschodniej. Współpracował z uniwersytetami w Paryżu, Wiedniu, Warszawie, Pradze i Uniwersytetem Harvarda. Włada biegle językiem polskim.