Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski rozmawiał już jesienią 2024 r. z Donaldem Trumpem o udostępnieniu kluczowym partnerom Ukrainy jej złóż metali ziem rzadkich w zamian za gwarancje bezpieczeństwa – doniosły ukraińskie media. "Zełenski dodał punkt dotyczący zasobów metali ziem rzadkich do swojego 'planu zwycięstwa', licząc na Stany Zjednoczone" – powiadomił portal Suspilne z powołaniem na źródła w kancelarii szefa państwa ukraińskiego.
"Aby zagwarantować wykorzystanie tych zasobów, konieczne jest zapewnienie bezpieczeństwa, żeby Rosjanie nie zajmowali ziem z tymi zasobami" – powiedział rozmówca portalu. Podobne informacje, z powołaniem na anonimowego informatora z otoczenia ukraińskiego prezydenta, przekazał portal RBK-Ukraina, który napisał, że "jest to kwestia, którą (...) Zełenski omawiał na spotkaniu z Donaldem Trumpem jesienią".
Trump chce dostępu USA do metali ziem rzadkich
Prezydent USA zasugerował w poniedziałek, że domaga się od Ukrainy zabezpieczenia dostępu USA do metali ziem rzadkich w zamian za dalszą pomoc wojskową. Mówimy Ukrainie, że mają bardzo cenne metale ziem rzadkich. Chcemy, by zastawili je jako gwarancję. Chcemy gwarancji, bo dajemy im pieniądze garściami - powiedział Trump.
Więc staramy się zawrzeć umowę z Ukrainą, gdzie oni zabezpieczą to, co im dajemy, za pomocą ich metali ziem rzadkich i innych rzeczy- dodał. Trump nie podał szczegółów dotyczących tego, jak takie porozumienie ma wyglądać, lecz podkreślił, że Kijów jest tym zainteresowany.
"Białe złoto" w Ukrainie
Ukraina dysponuje złożami surowców kluczowych dla gospodarki, a przejęcie kontroli nad nimi było jedną z przyczyn rosyjskiej agresji na ten kraj. Jak przypomnieli w swoim raporcie z 2023 r. analitycy Polskiej Izby Ekologii, Ukraina posiada znaczne rezerwy metali przemysłowych, jedne z największych w Europie zasoby metali ziem rzadkich oraz perspektywiczne rezerwy litu.
Szacuje się, że na obszarze tzw. tarczy wołyńsko-azowskiej może znajdować się 500 tys. ton tego metalu, nazywanego białym złotem. Odgrywa on kluczową rolę w zielonej transformacji, m.in. jako materiał do produkcji baterii litowo-jonowych. Według ocen wartość złóż metali w Ukrainie sięga 10-12 bln dolarów. Część tych zasobów znajduje się na terenach Ukrainy, które są okupowane przez Rosję.
Duże złoża uranu i tytanu w Ukrainie
Ukraina ma także duże złoża uranu i tytanu. Stany Zjednoczone mają tylko jedną działającą kopalnię pierwiastków ziem rzadkich i bardzo małe moce przetwórcze, chociaż kilka firm pracuje nad rozwojem projektów w tym kraju. Chiny są największym na świecie producentem pierwiastków ziem rzadkich i wielu innych minerałów o kluczowym znaczeniu.