Dlaczego ogłoszono w Polsce żałobę narodową 26 kwietnia?

Prezydent RP Andrzej Duda ogłosił jednodniową żałobę narodową w związku ze śmiercią papieża Franciszka. Dniem tym będzie dzień pogrzebu papieża – 26 kwietnia 2025 roku. W czasie żałoby narodowej flagi państwowe są opuszczane do połowy masztu, odwoływane lub ograniczane są imprezy masowe i rozrywkowe.

Reklama

Żałoba narodowa jest ogłaszana po śmierci wybitnych osobistości lub w wyniku tragicznych wydarzeń. W Polsce miała miejsce m.in. po śmierci papieża Jana Pawła II, katastrofie smoleńskiej czy katastrofie budowlanej na Śląsku w 2006 roku. Ostatnia żałoba narodowa miała miejsce w lutym 2019 r. po śmierci byłego premiera Jana Olszewskiego.

Żałoba narodowa 26 kwietnia a imprezy. Czy obowiązuje zakaz imprez?

Reklama

W Polsce żałoba narodowa nie oznacza automatycznego zakazu organizowania imprez, jednak w praktyce wiele wydarzeń kulturalnych, rozrywkowych i sportowych zostaje odwołanych lub przełożonych. Organizatorzy imprez masowych często sami decydują się na ich odwołanie, przełożenie lub zmianę formuły (np. bez muzyki rozrywkowej).

Przepisy są równie nieprecyzyjne, jeśli chodzi o działalność lokali gastronomicznych, klubów nocnych i kin. W praktyce oznacza to, że właściciele barów, restauracji czy dyskotek nie są zobowiązani prawnie do zamknięcia swoich lokali w dniu obowiązywania żałoby narodowej. Prawo nie nakłada również obowiązku ograniczenia działalności, np. poprzez wyciszenie muzyki.

Zakaz imprez w czasie żałoby narodowej 26 kwietnia. Co mówi prawo?

W polskim prawie nie istnieje jednoznaczny zakaz organizacji imprez podczas żałoby narodowej. Oznacza to, że formalnie:

  • koncerty, wydarzenia sportowe, spektakle czy imprezy taneczne nie są zakazane z mocy prawa,
  • lokale gastronomiczne, kina i kluby mogą prowadzić działalność – nie ma obowiązku ich zamknięcia.

Jednakże w czasie trwania żałoby narodowej organizatorzy wydarzeń są zobowiązani do wykazania szczególnej wrażliwości społecznej. W przypadku wydarzeń finansowanych z budżetu państwa lub samorządu (np. koncerty miejskie, imprezy plenerowe, festyny), rekomendowane lub wymagane jest ich odwołanie albo zmiana formuły – np. poprzez rezygnację z elementów rozrywkowych.

Żałoba narodowa w Polsce 26 kwietnia - podstawa prawna

Rozporządzenie prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie wprowadzenia żałoby narodowej 26 kwietnia - w dniu pogrzebu papieża Franciszka – zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw. Żałoba będzie obowiązywać od północy w nocy z piątku na sobotę do północy z soboty na niedzielę.

"Oddając hołd i wyrażając żal w związku ze śmiercią Jego Świątobliwości Papieża Franciszka zarządzam wprowadzenie żałoby narodowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 26 kwietnia 2025 r." - czytamy.

Podstawy prawne ogłoszenia żałobynarodowej reguluje ustawa dotycząca godła, barw i hymnu Rzeczypospolitej Polskiej oraz pieczęci państwowych. Na jej mocy Prezydent RP może zarządzić żałobę narodową, wydając odpowiednie rozporządzenie. Dokument ten powinien zawierać informacje o powodach jej ogłoszenia oraz wskazywać ramy czasowe jej obowiązywania. Przy podejmowaniu decyzji uwzględnia się kontekst kulturowy i historyczny, a także tradycje związane z upamiętnianiem ważnych wydarzeń lub postaci.