O tym, że Rosja ma nie jedną, a aż trzy szczepionki na ebolę, mówiła niedawno wicepremier Olga Gołodiec. Minister zdrowia Weronika Skworcowa poszła nawet dalej i zadeklarowała, że w ciągu sześciu miesięcy zaprezentowane będą dwa specyfiki będące wynikiem inżynierii genetycznej i jeden oparty na dezaktywowanym wirusie.

Reklama

Ośrodki wzmacniania eboli

Nad szczepionką, która jest teraz jednym z najbardziej pożądanych leków na świecie, pracowały z sukcesem dwa ośrodki: Naukowo-Badawczy Instyt Mikrobiologii Ministerstwa Obrony Narodowej w Siergijew Posadzie na przedmieściach Moskwy oraz w Państwowym Centrum Naukowym Wirusologii i Biotechnologii "Wektor" w Nowosybirsku. I to właśnie te dwie instytucje widnieją na krótkiej, bo liczącej ledwie dwie pozycje liście miejsc, w których pracownicy zmarli w wyniku zarażenia się ebolą w toku prac badawczych. To, że śmiercionośny wirus wydostaje się poza laboratoryjne fiolki, nie jest niczym niecodziennym i przypisanym tylko Rosji - to samo zdarzało się w Niemczech, Wielkiej Brytanii czy Stanach Zjednoczonych. Jednak, jak w swoim artykule zwraca uwagę "The Washington Post", tylko w rosyjskich ośrodkach skończyło się to śmiercią pracowników.

ZSRR nad wirusem ebola pracował od lat 80. Teoretycznie laboratoria powinny przestać działać po upadku Związku Radzieckiego, kiedy to Borys Jelcyn zadeklarował zakończenie programu badań nad bronią biologiczną. W praktyce jednak trwały w czterech ośrodkach naukowych, a potwierdzali to kolejni naukowcy, którzy wyjeżdżali z Rosji. Podejrzane było również to, że Moskwa, choć zgodziła się zakończyć prace nad bronią biologiczną, do swych wojskowych laboratoriów nie chciała wpuścić międzynarodowych inspektorów. Do tej pory więc nikt spoza Rosji nie zajrzał za kulisy poszukiwań śmiercionośnej broni, która miałaby zostać używa w razie konfliktu.

Najbardziej rosyjskie arsenały chcieli zobaczyć Amerykanie, którzy - jak się okazuje - zdawali sobie sprawę z rosyjskiego zainteresowania ebolą. Dlatego amerykańska armia przez lata próbowała przygotować szczepionkę na wirusa gorączki krwotocznej.

Jak nie ebola, to może wąglik?

Dziś już wiadomo na pewno, że rozważano wykorzystanie gorączki krwotocznej jako elementu arsenału broni biologicznej. Jednak tworzone przez badaczy mutacje okazywały się słabe. Wciąż nie wiadomo, czy i ewentualnie gdzie znajdują się owoce pracy setek naukowców, którzy tak modyfikowali wirusa genetycznie, by był on bardziej zjadliwy i możliwie najtrudniejszy do zidentyfikowania. Rozważania o tym, co mają, a czego nie pokazali Rosjanie, wróciły, gdy wysoko postawieni rosyjscy urzędnicy ogłosili, że w ich laboratoriach są niemal gotowe szczepionki na gorączkę krwotoczną.

Ale radziecki, a potem rosyjski program badań nad bronią biologiczną nie ograniczał się do eboli. Naukowcy z ZSRR byli uważani za "specjalistów od wąglika". Osiągnięcia w tej dziedzinie przypłacili jednak ogromną tragedią - w kwietniu 1979 roku w ośrodku badawczym w Jekaterynburgu (wówczas Swierdłowsku) doszło do rozpylenia trującej chmury, która wedle oficjalnych danych zabiła 68 osób. Nieoficjalnie mówi się jednak, że zmarłych było więcej niż stu.

Reklama

Uwagę badaczy przykuł także fakt, że wśród ofiar nie było nikogo poniżej 24 roku życia. Prof. Matthew Meselson z Uniwersytetu Harvarda, który zgłębiał tę tragedię, potwierdził, że trująca chmura wydostała się z tajnego laboratorium wojskowego. W 1998 roku na konferencji w Moskwie Lew Fedorow postawił tezę, że powodem śmierci nie był wąglik, a "nowy rodzaj broni biologicznej", której celem mają być mężczyźni w średnim wieku. Tymczasem badacze z laboratorium w Nowym Meksyku, którzy przyjrzeli się dokładnie temu, co było na ubraniach ludzi otrutych wąglikiem, znaleźli tam aż cztery jego różne szczepy. Dlatego sądzono, że truciznę modyfikowano tak, by było jak najtrudniej leczyć jej ofiary.

W latach osiemdziesiątych, gdy prace nad bronią biologiczną szły pełna parą, w radzieckich 18 ośrodkach badawczych zatrudnionych było ponad 25 tysięcy ludzi.

Trwająca właśnie epidemia eboli została zakwalifikowana przez Światową Organizację Zdrowia jako najpoważniejsza w historii. Do tej pory zmarło ponad 4 tysiące osób.

CZYTAJ WIĘCEJ:Na początku wygląda jak grypa. OBJAWY gorączki krwotocznej ebola >>>