Richard Pipes urodził się w Cieszynie w 1923 roku, w rodzinie zasymilowanej inteligencji żydowskiej. Do szkoły chodził w Warszawie, skąd uciekł wraz z rodziną w październiku 1939 roku. Przez Niemcy, Włochy, Hiszpanię i Portugalię dotarł do Stanów Zjednoczonych. Studiował historię na Harvardzie, potem rozpoczął karierę naukową na tej uczelni.
Jest autorem około dwudziestu książek. W Polsce ukazały się m.in.: "Rosja carów", "Rewolucja rosyjska", "Własność a wolność", "Rosja, komunizm, świat" i "Żyłem. Wspomnienia niezależnego".
Prof. Pipes odegrał znaczącą rolę w świecie polityki. Na początku lat 80-tych prawie 60-letni Pipes był doradcą prezydenta Reagana ds. Europy Wschodniej i Związku Radzieckiego. W pierwszych kilku miesiącach stanu wojennego grał pierwszoplanową rolę we wszystkich posunięciach administracji Reagana wobec Polski i ZSRR, pisał dokumenty i teksty przemówień, zabiegał o utrzymanie ostrego kursu wobec Moskwy.
Na Uniwersytecie Harvarda aż do roku 1996 - kiedy przeszedł na emeryturę - prowadził wykłady z historii najnowszej i politologii. Ich tematyka związana była w szczególności z dziejami Rosji XIX i XX wieku oraz Europy Środkowo-Wschodniej po II wojnie światowej. Pipes był członkiem Amerykańsko-Polskiej Rady Doradczej (APAC). Otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Śląskiego, Uniwersytetu Szczecińskiego i Uniwersytetu Warszawskiego. W 1994 roku został honorowym obywatelem miasta Cieszyna. Został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi RP. Pozostawił żonę Irenę, dwójkę dzieci i czworo wnuków.