Zdaniem protestujących, ustawa o oświacie pogarsza warunki kształcenia w szkołach mniejszości narodowych i zawęża prawne możliwości uczenia się w języku ojczystym.
"Przyjęta ustawa jest nieporozumieniem. Przyznaje to też wielu naukowców, lituanistów" - powiedział PAP Mirosław Szejbak z Forum Rodziców Szkół Polskich na Litwie, organizatora akcji protestacyjnej.
Zaznaczył, że w dyskusji z przedstawicielami władzy ich argumenty nie są słyszalne. "Dlatego postanowiliśmy swoje stanowisko przedstawić bezpośrednio partnerom Litwy z Sojuszu Euroatlantyckiego" - powiedział Szejbak.
Protestujący zwrócili się z petycją do ambasador USA na Litwie Anne E. Derse, w której stwierdza się, że "Litwa, będąc członkiem NATO i Unii Europejskiej dyskryminuje prawa mniejszości narodowych"; zaznacza się, że "nieprzychylne założenia dla oświaty mniejszości narodowych zostały uprawomocnione wbrew wyrażonej woli". W petycji przypomina się, że 60 tys. obywateli Litwy zwróciło się do przedstawicieli najwyższych władz kraju z prośbą o niezmieniania założeń nauczania w szkołach mniejszości narodowych, ale "niestety, wola ta nie została uwzględniona".
"Polska mniejszość na Litwie jest dyskryminowana" - stwierdza się w petycji wystosowanej do pani ambasador USA i apeluje się o pośredniczenie w obronie interesów polskiej mniejszości na Litwie.
Przyjęta w marcu ustawa o oświacie przewiduje, iż w szkołach mniejszości narodowych na Litwie, w tym polskich, lekcje dotyczące historii Litwy, geografii Litwy, a także wiedzy o świecie w części dotyczącej Litwy będą prowadzone w języku litewskim. W całości po litewsku będzie wykładany przedmiot o nazwie "podstawy wychowania patriotycznego". Ustawa przewiduje, że od roku 2013 w szkołach litewskich i szkołach mniejszości narodowych egzamin maturalny z języka litewskiego zostanie ujednolicony.
Natomiast w ramach tzw. optymalizacji sieci szkół, w małych miejscowościach będą zamykane szkoły mniejszości narodowych, w tym szkoły polskie, i pozostawiane będą jedynie szkoły litewskie. Według społeczności polskiej na Litwie, w efekcie tego liczba polskich szkół na Litwie zmniejszy się o połowę - z obecnych około 120 w Wilnie i na Wileńszczyźnie do około 60.