Szok w europejskim kraju. Śledczy oskarżyli całą partię o korupcję

Chorwacki urząd ds. walki z korupcją i przestępczością zorganizowaną USKOK oskarżył w piątek byłą partię rządzącą, konserwatywną Chorwacką Wspólnotę Demokratyczną (HDZ) ustępującej premier Jadranki Kosor o malwersacje funduszy państwowych. Akt oskarżenia obejmujący 60 000 stron i opublikowany na stronie internetowej USKOK-u jest wynikiem prowadzonych od półtora roku dochodzeń i wiadomo już, że stanie się podstawą do wytoczenia winnym procesu sądowego.

Śledczy ustalili, że partia rządząca, która w ubiegłym tygodniu przegrała wysoko wybory parlamentarne, jest odpowiedzialna za malwersacje funduszy publicznych na łączną kwotę 46,6 mln kun (7 mln euro), wyprowadzonych nielegalnie z państwowych przedsiębiorstw oraz instytucji.

Pieniądze te zasiliły nielegalny fundusz HDZ. Dochodzenie dotyczyło lat 2003-2009, kiedy na czele rządu chorwackiego stał były premier Ivo Sanader, który jest jedną z dziesięciu osób oskarżonych bezpośrednio o udział w procederze wyprowadzania pieniędzy publicznych na tajne konta HDZ.

Następczyni Sanadera, Jadranki Kosor, która piastowała wówczas stanowiska wicepremiera i wiceprzewodniczącej partii, nie ma wśród oskarżonych. Sanader jest już sądzony w Zagrzebiu z powodu dwóch przypadków korupcji. Decyzją podjętą w tym tygodniu przez Trybunał Konstytucyjny powinien wyjść z więzienia przed 12 grudnia za kaucją w wysokości 1,7 miliona euro.

Opublikowany w piątek akt oskarżenia twierdzi, że były premier nie tylko kierował operacjami finansowymi zakwalifikowanymi jako malwersacje, ale kwotę 15 milionów kun (2 mln euro) zatrzymał dla siebie, przekazując resztę pieniędzy na potrzeby partii.

Obecnie USKOK wystąpił o ponowne umieszczenie Sanadera w areszcie. Oprócz Sanadera opublikowany w piątek akt oskarżenia dotyczy innych wysokich funkcjonariuszy HDZ, m.in. byłego skarbnika partii Mladena Bariszicia, b. rzecznika prasowego rządu i szefa kampanii wyborczej HDZ Ratko Maczka, skarbniczkę Brankę Pavoszević i właścicielkę prywatnej firmy Fimi media Nevenkę Jurak.

Według oskarżenia, środki finansowe wyprowadzano nielegalnie z przedsiębiorstw i instytucji państwowych przez dokonywanie fikcyjnych transakcji, dopisywanie fikcyjnych kwot do rachunków za usługi Fimi media zamawiane na polecenie HDZ. Środki te trafiały następnie do kasy partii.

USKOK zablokował ostatnio konta bankowe HDZ i zajął gmach w centrum Zagrzebia, gdzie znajduje się siedziba partii. W przeddzień ogłoszenia aktu oskarżenia wobec członków kierownictwa HDZ policja aresztowała w Zagrzebiu dwóch członków kierownictwa Chorwackiej Federacji Piłki Nożnej oskarżonych o przyjmowanie łapówek i "ustawienie" meczów.

Dziennik "Novi List", który cytuje źródła policyjne poinformował, że są to wiceprzewodniczący Federacji Żeljko Szirić i szef sędziów piłkarskich Federacji Stjepan Djedović. Przed rokiem USKOK oskarżył o łapownictwo i manipulowanie meczami piłki nożnej 21 członków kierownictwa Federacji i sędziów piłkarskich. Podejrzewa się, że w 2010 roku, od marca do maja, "ustawiono" wyniki ośmiu meczy pierwszoligowych, a próbowano zmanipulować cztery inne.

Po ośmiu latach pozostawania u władzy (od uzyskania niepodległości przez Chorwację przed dwudziestu laty partia ta sprawowała władzę ogółem przez 17 lat) HDZ została wysoko pokonana w ubiegłą niedzielę w wyborach parlamentarnych przez centrolewicową koalicję, której przewodzą socjaldemokraci (SDP).

Chorwacja podpisała w piątek traktat o przystąpieniu do Unii Europejskiej. Wysiłki podejmowane przez ten kraj w celu uwolnienia się od korupcji i postępy tego procesu będą uważnie monitorowane przez Brukselę do samego przystąpienia Chorwacji do UE przewidzianego na lipiec 2013 roku.