Pożegnano byłego kanclerza Niemiec Helmuta Kohla. Merkel: Drogi kanclerzu, miał Pan decydujący udział w tym, że tutaj stoję

1 "Dziś żegnamy Helmuta Kohla, wielkiego Europejczyka, wielkiego męża stanu, giganta politycznego, który był zdolny słuchać głosu obywateli i patrzeć poza horyzont. Helmut Kohl był przede wszystkim człowiekiem odważnym, bojownikiem na rzecz wolności i demokracji, bohaterem zjednoczenia naszego kontynentu" - podkreślił szef PE Antonio Tajani.
Dodał, że Kohl bronił godności ludzkiej "przeciwko murom, przeciwko żelaznej kurtynie, przeciwko totalitaryzmom". "To są te same wartości, na których opiera się traktat europejski - pokój, wolność, dobrobyt, bezpieczeństwo, sprawiedliwość bez granic" - zaznaczył szef PE. Dodał, że jego wiara w te wartości i zaufanie do człowieka leżą u podstaw pojednania między Europejczykami.
Według Tajaniego Kohl jest częścią pokolenia, które poświeciło całe życie na rzecz "nowego renesansu europejskiego". "Ostatnie pokolenie, które przeżyło na swojej skórze koszmar wojny. Dla nich zjednoczenie europejskie, przezwyciężenia nacjonalizmów było marzeniem przyszłego pokoju dla własnych dzieci" - powiedział. Podkreślił, że dla Kohla zjednoczenie oznaczało nie "niemiecką Europę", lecz "bardziej europejskie Niemcy" - podkreślił.

2 "Mało kto w Europie rozumiał tak dobrze, jak Helmut Kohl, znaczenie wolnościowych zrywów w Europie Środkowo-Wschodniej dla idei zjednoczenia Niemiec, a w konsekwencji niemal całej Europy. To on wielokrotnie podkreślał, że pierwszymi, którzy zaczęli kruszyć berliński mur, byli gdańscy stoczniowcy w 1980 roku. I dlatego m.in. równie mocno jak o zjednoczenie Niemiec, starał się o wejście do Unii Europejskiej państw z byłego bloku sowieckiego" - powiedział szef Rady Europejskiej Donald Tusk.
Jak dodał, do rangi historycznego symbolu urasta fakt, że informacja o upadku muru berlińskiego dotarła do Kohla, kiedy był w Warszawie z oficjalną wizytą u pierwszego niekomunistycznego premiera. "I to właśnie z Warszawy popłynęły pierwsze w Europie słowa zachęty i poparcia dla idei zjednoczenia Niemiec. Z Warszawy, miasta, które od Niemców ucierpiało w czasie wojny najwięcej" - zaznaczył.
Zdaniem Tuska to dzięki niemu m.in. takie słowa jak "zaufanie” i "pojednanie” odzyskały znaczenie w relacjach niemiecko-francuskich i niemiecko-polskich. "Do dziś mam w oczach te dwa niezwykłej mocy obrazy: prezydent (ówczesny Francji Francois - PAP) Mitterand i kanclerz Kohl trzymający się za ręce w Verdun, i premier Mazowiecki i kanclerz Kohl obejmujący się w geście pojednania w Krzyżowej, dwa dni po upadku muru. Te gesty i podążające za nimi decyzje stały się podwalinami współczesnej Europy" - mówił.
Szef RE dodał, że wizja b. kanclerza wykraczała daleko poza granice i interesy niemieckie. "Z nadzwyczajnym uporem szukał definicji wspólnoty europejskiej, szukał tego co łączy, bez złudzeń, że łatwo będzie przekreślić to, co dzieli. Zjednoczenie Europy stało się faktem, dlatego że znalazł partnerów w tym wielkim zamiarze, gigantów polityki europejskiej: Lecha Wałęsę, Francoisa Mitteranda, Tadeusza Mazowieckiego, Vaclava Havla czy, w innym trochę wymiarze, papieża Jana Pawła II" - powiedział.
"Dzisiaj następcy tych wielkich bohaterów pozytywnej opowieści europejskiej muszą, pochylając się nad jego trumną, zrobić swoisty rachunek sumienia. W Berlinie i Warszawie, Paryżu czy Budapeszcie pytanie o przyszłość zjednoczonej Europy musi znaleźć jednakową odpowiedź: tak. Tak dla Unii, tak dla wolności, tak dla praw człowieka" - podsumował.

3 "Kohl dążył do wielkich celów i realizował wielkie wizje" - powiedział Miedwiediew podczas ceremonii w Parlamencie Europejskim. "Był osobowością przywódczą, dzięki której zmianie uległa cała epoka" - dodał szef rosyjskiego rządu.
Premier Rosji przypomniał, że na przełomie lat 80. i 90. nie wszyscy zgadzali się z działaniami kanclerza Niemiec. Jego celem było to, by "Europa nigdy więcej nie została podzielona przez granice i wrogie ideologie" - podkreślił.
"(Kohl) dobrze rozumiał, że tylko w ten sposób może przezwyciężyć podział Europy i może zjednoczyć swoją ojczyznę" - powiedział. "Na tej drodze Rosja zawsze była dla Kohla dobrym partnerem" - zaznaczył. "Nasze narody są połączone licznymi więzami i zawsze rozumiały, jak niebezpieczna jest konfrontacja" - zauważył Miedwiediew.
Premier Rosji podkreślił, że dzięki osobistemu zaangażowaniu Kohla stosunki niemiecko-rosyjskie stały się najlepsze, jak nigdy przedtem. "Rosja docenia to" - zapewnił.
"Kohl dążył nie tylko do zjednoczonych Niemiec, lecz także do zjednoczonej Europy i traktował Rosję jak partnera" - mówił Miedwiediew. Jak podkreślił, niemiecki kanclerz mówił o "wspólnym domu bez wrogości, bez strachu, bezpiecznym i spokojnym".
Mur Berliński stał się "pamiątką", lecz powracające ideologiczne sprzeczności spowodowały, że obecnie jesteśmy "bardzo dalecy od wspólnego domu - niestety" - powiedział.
"Pomimo tego wspólna bezpieczna Europa pozostaje naszym wspólnym celem" - zadeklarował premier Rosji w Strasburgu.

4 Zdaniem prezydenta Francji Emmanuela Macrona, Kohl potrafił podejmować trudne decyzje, czasem wbrew opinii publicznej. "Był dla Francji bardzo ważnym sojusznikiem, wielkim przyjacielem. Jego stosunek do Francji wyrósł z jego osobistej, rodzinnej historii. Jest owocem ciekawości, którą żywił wobec sąsiadów zza Renu, jako mieszkaniec Nadrenii. Zdecydowanie wolał widzieć na tej rzece mosty, niż granice" - powiedział.
Macron dodał, że kiedy doszło do zjednoczenia Niemiec, Kohl zainwestował całą swoją energię w to, żeby zjednoczenie Niemiec nie osłabiło Europy lecz wręcz przeciwnie - wzmocniło ją.
"Pamiętamy o 4 stycznia 1990 r., gdy Helmut Kohl odwiedził Francois Mitterranda w jego domu. Po długich wahaniach, po wielu tygodniach wątpliwości, co do zjednoczenia Niemiec, w trakcie tej wizyty obaj mężowie stanu mogli podjąć wszystkie trudne tematy podczas wspólnych spacerów po piaszczystych wybrzeżach. Pojawiło się uczucie braterstwa między nimi, które trwało bardzo długo. Okazuje się, że losy świata ważą się w tym najbardziej ludzkim i międzyludzkim wymiarze" - powiedział francuski prezydent.
Jak zauważył, że przesłanie życia Kohla mówi o tym, iż to, co nas łączy w Europie to owoc historii wielu pokoleń. "To owoc losów ludzi, którzy postanowili, że wzniosą się ponad własną, ludzką kondycję, że będą mieli odwagę, by wznieść się ponad animozje, nienawiści, czasem swoje lęki" - powiedział Macron. Dodał, że tylko ideały oparte na przyjaźni nadają naszym projektom sens. "Mam nadzieję, że wspólnie z (kanclerz Niemiec) Angelą Merkel będziemy w stanie realizować te ideały, że tchniemy w nie życie" - podkreślił Macron.

5 "Helmut Kohl jest symbolem całej epoki, jego osiągnięcia w polityce wewnętrznej i zagranicznej stanowią do dziś oparcie dla Niemców i Europejczyków" - zaznaczyła Merkel w przemówieniu kończącym dwugodzinną ceremonię w Parlamencie Europejskim na cześć zmarłego dwa tygodnie temu byłego kanclerza Helmuta Kohla.
Merkel podkreśliła, że Kohl "nigdy nie tracił z oczu strategicznych celów" - "myślał w kategoriach wybiegających ponad teraźniejszość".
Kohl współtworzył Niemcy i Europę, "takie, w jakich my wszyscy dziś żyjemy" - powiedziała.
"To, że Europa Wschodnia i Zachodnia są połączone, że mamy wspólny rynek, że nie ma kontroli granicznych między krajami UE, że większości tych krajów posiada wspólną walutę, że istnieje Unia Europejska w obecnym kształcie, wszystko to było i jest związane z nazwiskiem Kohla" - mówiła szefowa niemieckiego rządu.
Merkel ujawniła, że imponowało jej u Kohla jego "nadzwyczajne wyczucie tego, co było w polityce możliwe do osiągnięcia", przy równoczesnym "niezachwianym przekonaniu", z jakim podejmował decyzje.
"Na Kohlu można było polegać" - zaakcentowała.
Merkel zwróciła uwagę na zaufanie, jakim cieszył się Kohl za granicą. "Wiedział, jak budować mosty - do Paryża, Warszawy, Waszyngtonu i Moskwy" - podkreśliła.
"Bez Helmuta Kohla życie milionów ludzi, którzy do 1990 roku żyli po drugiej stronie muru, przebiegłoby zupełnie inaczej. Również moje" - powiedziała Merkel.
"Drogi kanclerzu Helmucie Kohlu, miał Pan decydujący udział w tym, że tutaj stoję. Dziękuję za szansę, którą Pan mi dał. Dziękuję, za szanse, które otworzyły się dla wielu innych. Dziękuję za szansę, którą jako Niemcy i Europejczycy Panu zawdzięczamy" - powiedziała na zakończenie Merkel.

6 Trumna z ciałem zmarłego została przewieziona śmigłowcem do rodzinnego miasta Kohla - Ludwigshafen w kraju związkowym Nadrenia-Palatynat na zachodzie Niemiec. Z portu w Ludwigshafen ciało zmarłego popłynie na pokładzie rządowego statku Renem do Spiry, gdzie odbędzie się ostatni akt uroczystości żałobnych. W romańskiej katedrze w Spirze, ulubionej świątyni Kohla, wykonane zostanie requiem pontyfikalne. Na placu przed katedrą odbędzie się pożegnanie zmarłego z udziałem wojska.

Kohl spocznie zgodnie ze swoją wolą na cmentarzu w Spirze, a nie w grobie rodzinnym w Ludwigshafen, gdzie pochowana jest jego pierwsza żona Hannelore, zmarła w 2001 roku śmiercią samobójczą. Najstarszy syn Kohla Walter zapowiedział, że z tego powodu nie weźmie udziału w pogrzebie. Ostry konflikt między nim a wdową po byłym kanclerzu zakłócił przygotowania do pogrzebu.

Złożenie trumny do grobu odbędzie się z udziałem najbliższej rodziny i przyjaciół.

Helmut Kohl zmarł 16 czerwca po długiej chorobie w wieku 87 lat w swoim domu w Ludwigshafen. Polityk Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej (CDU) był najdłużej urzędującym szefem niemieckiego rządu w historii RFN. Stanowisko kanclerza piastował przez 16 lat - od 1982 do 1998 roku.