"Wojna na Ukrainie sprawiła, że Polacy z większą uwagą śledzą wydarzenia poza granicami naszego kraju. Działania podejmowane w związku z rosyjską agresją na Ukrainę są zapewne obecnie jednym z najważniejszych, choć oczywiście nie jedynym, kryterium oceny przywódców państw i polityków aktywnych na arenie międzynarodowej" - zauważyło Centrum Badania Opinii Społecznej.
Badani powszechnie deklarowali zaufanie do prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego (86 proc. ogółu badanych). Drugie miejsce w rankingu zagranicznych polityków zajął prezydent Stanów Zjednoczonych Joe Biden, do którego zaufanie wyraziło blisko trzy czwarte dorosłych (74 proc.). Zaufaniem ponad połowy ankietowanych (55 proc.) zdobył premier Wielkiej Brytanii Boris Johnson. Johnson, pozostający na stanowisku premiera do czasu wyboru nowego lidera Partii Konserwatywnej, ogłosił dymisję 7 lipca - w ostatnim dniu realizacji badania, toteż - zauważył ośrodek - nie miało to większego wpływu na uzyskane wyniki.
Komu Polacy ufają najmniej?
Zdecydowanie częściej ankietowani wyrażali też zaufanie niż nieufność w stosunku do przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli van den Leyen (46 proc. deklarujących zaufanie wobec 20 proc. nieufność). Pozostali uwzględnieni w badaniu politycy budzili częściej negatywne niż pozytywne reakcje.
Najgorzej ocenieni zostali prezydenci Rosji Władimir Putin (94 proc. deklaracji nieufności) i Białorusi Alaksandr Łukaszenka, któremu nie ufało 87 proc. respondentów CBOS. Ankietowani negatywnie postrzegali też Viktora Orbána, wobec którego nieufność zadeklarowała połowa badanych.
Blisko dwie piąte ankietowanych wyraziło nieufność wobec przywódców Francji i Niemiec. Nieufność wobec prezydenta Emmanuela Macrona zadeklarowało 39 proc., a wobec kanclerza Olafa Scholza 38 proc. pytanych.
Przy zbliżonym odsetku opinii negatywnych prezydent Francji częściej budził zaufanie (27 proc.) niż kanclerz Niemiec (17 proc.).
Mało wiarygodni politycy według badanych
Wśród najmniej znanych spośród uwzględnionych w badaniu – i zarazem postrzeganych jako mało wiarygodni – znaleźli się prezydent Turcji Recep Tayyip Erdoğan oraz przywódca Chin Xi Jinping. Odsetek osób nierozpoznających obu polityków sięgnął 43-45 proc., a wśród badanych, którzy ich znają, deklarowana nieufność przeważyła nad zaufaniem (29 proc. wobec 6 proc. w przypadku sekretarza generalnego KPCh oraz 22 proc. wobec 13 proc. w odniesieniu do prezydenta Turcji).
Oprócz opisanych rozkładów procentowych CBOS podało średnie oceny, obliczone na podstawie wskazań respondentów na jedenastopunktowej skali zaufania–nieufności (od +5 do -5). Pracownia zwróciła uwagę, że rozpiętość średnich "jest bardzo duża, niespotykana w badaniach postrzegania krajowych polityków".
Prezydent Zełenski na czele rankingu
Spośród uwzględnionych polityków zagranicznych z najlepszym odbiorem spotkał się prezydent Zełenski (średnia 3,61). Wysokie średnie ocen otrzymali Joe Biden (2,42) oraz Boris Johnson (1,55). Dodatnią średnią, świadczącą o przewadze nastawień pozytywnych, uzyskała także przewodnicza Komisji Europejskiej Ursula von den Leyen (0,77).
W przypadku pozostałych polityków przeważały oceny negatywne.
Najgorzej oceniono Putina (-4,75) i Łukaszenkę (-4,33); w ich przypadku średnie wartości były bliskie końca skali. Negatywny okazał się także bilans ocen premiera Węgier Viktora Orbána (-2,07), sekretarza Xi Jinpinga (-1,77) i kanclerza Scholza (-1,27). Jednakową ujemną średnią (-0,77) uzyskali Macron i Erdoğan.
Badani o różnych przekonaniach politycznych wykazywali zgodność w ocenach Zełenskiego, Bidena, Putina, Łukaszenki i Xi Jinpinga. Odbiór pozostałych polityków był bardziej zróżnicowany. Uczestnicy sondażu identyfikujący się z prawicą lepiej niż inni oceniali Orbána i Erdoğana, choć także wśród tych ankietowanych obaj politycy uzyskali ujemne średnie, świadczące o ich niskiej wiarygodności.
Pozycja von den Leyen, Macrona i Scholza
Zwolennicy prawicy szczególnie dobrze oceniali Borisa Johnsona, który uzyskał dodatnią średnią na skali zaufania–nieufności również wśród osób deklarujących lewicowe poglądy polityczne.
Osoby identyfikujące się z lewicą częściej niż inne pozytywnie postrzegały von den Leyen, Macrona i Scholza. Tych troje polityków okazało się bardziej wiarygodnymi dla elektoratów Koalicji Obywatelskiej, Lewicy i Polski 2050 niż dla wyborców PiS i Konfederacji.
Wyborcy PiS szczególnie dobrze na tle zwolenników pozostałych partii nastawieni są do Johnsona, mniej krytycznie odnosili się także do Orbána.
Szczegóły badania
Badanie z cyklu "Aktualne problemy i wydarzenia" CBOS przeprowadziło z zastosowaniem procedury mixed-mode na reprezentatywnej imiennej próbie pełnoletnich mieszkańców Polski, wylosowanej z rejestru PESEL.
Każdy respondent miał do wyboru jedną z metod: wywiad bezpośredni z udziałem ankietera (metoda CAPI), wywiad telefoniczny po skontaktowaniu się z ankieterem CBOS (CATI) lub samodzielne wypełnienie ankiety internetowej (CAWI), do której dostęp był możliwy na podstawie loginu i hasła przekazanego respondentowi w liście zapowiednim od CBOS.
Badanie zrealizowano w dniach od 27 czerwca - 7 lipca 2022 r. na próbie liczącej 1084 osoby (w tym: 62,1 proc. metodą CAPI, 23,4 proc. – CATI i 14,5 proc. – CAWI).