Historycy polskiego MSZ, którzy badali lata 1987-1991 w archiwach NATO, upublicznili 56 dokumentów czyli około 270 stron.

Jak podkreśla Piotr Długołęcki, historyk z MSZ, najwięcej jest dokumentów z 1988 i 1989 roku, wówczas najwięcej w Polsce się działo.

Reklama

Dokument otwierający zbiór to opis działalności Solidarności z lat 1981-1987, a dokument zamykający to materiał z 1991 analiza wystąpienia w NATO polskiego dziennikarza opowiadającego o tzw "wojnie na górze".

PAP / Paweł Supernak

Udało się odtajnić także materiały wywiadowcze dodaje Długołęcki. Wyciągi i raporty o polskim wojsku, na przykład z 1991 roku w czasie kryzysu na Litwie. Wywiad NATO interesuje się przerzucaniem polskich wojsk w pobliże granicy z Litwą wyjaśnia Długołęcki.

ZOBACZ TAKŻE: Tajne materiały o ks. Popiełuszce. Co odkryli historycy IPN?>>>

Wiele jest też materiałów opisujących stosunki polsko-radzieckie wyjaśnia historyk. Państwa członkowskie wiele uwagi poświęcały wizytom Mazowieckiego, Rakowskiego i Gorbaczowa. Ich ocena jest taka, że nie było groźby interwencji ZSRR w Polsce. Z materiałów wynika, że wówczas NATO zastanawiało się jak będzie wyglądała współpraca polsko-radziecka.

Ciekawym elementem pojawiającym się w materiałach są notatki o wizytach składanych przez polityków w Polsce, między innymi Michaiła Gorbaczowa, Francois Mitterranda czy Margaret Thatcher.

Reklama

W 1988 ważna wizyta premier Thatcher, która rozmawiała z kościołem, przedstawicielami władz i opozycji i zachęcała do dialogu i reform. Brytyjska premier miała duże wątpliwości co sytuacji gospodarczej, uważała, że poprawa może nastąpić tylko wówczas gdy będą zmiany polityczne, a wówczas - w 1988 roku według Thatcher na takie polityczne zmiany się nie zanosiło.

Historycy z MSZ dotarli także do protokołów z posiedzeń Rady NATO poświęconych Polsce. Wiele jest też analiz poświęconych przygotowaniom i obradom Okrągłego Stołu i wyborom z 4 czerwca 1989 roku.
Wszystkie odtajnione dokumenty NATO można zobaczyć na stronach MSZ www.msz.gov.pl