20 marca sześcioro sędziów Trybunału Stanu zwróciło się do przewodniczącej TS, którą jest I prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska, o zwołanie pełnego składu tego Trybunału i uchylenie obecnego regulaminu TS i uchwalenie nowego. Postulują m.in. losowanie składów orzekających oraz jawność posiedzeń. Pismo podpisali Przemysław Rosati, Kamila Ferenc, Jacek Dubois, Marek Małecki, Marek Mikołajczyk i Piotr Zientarski.
Reakcja Manowskiej
Manowska w odpowiedzi do sześciorga sędziów, datowanej na 19 kwietnia, powołując się na regulamin TS, napisała, że inicjacja zmiany regulaminu TS, jest wyłączną kompetencją przewodniczącego TS i nie może się odbywać na wniosek innych podmiotów. W ocenie Manowskiej w konsekwencji nie jest możliwe procedowanie przedłożonego wniosku.
Wskazała też, że oczekuje od sędziów, którzy o te zmiany wnioskowali, że w ciągu 60 dni przedstawią ich uzasadnienie. "Uzasadnienie to prześlę następnie do wszystkich członków Trybunału Stanu, celem zgłoszenia uwag lub sformułowania alternatywnych propozycji, także z uzasadnieniem. Na tej podstawie przygotuję projekt uchwały w sprawie zmiany Regulaminu TS i zwołam posiedzenie w przedmiocie dyskusji nad projektem" - napisała.
"Tu nie ma przestrzeni na uznaniowość"
Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej, sędzia TS Przemysław Rosati, przypomniał w sobotę w rozmowie z PAP, że sygnatariusze pisma do Manowskiej złożyli dwie uchwały; pierwsza dotyczy uchylenia obecnego regulaminu TS, a druga - przyjęcia nowego regulaminu. Dodał, że w takim przypadku przewodnicząca TS nie ma wyłącznej kompetencji; skuteczny wniosek mogą także złożyć członkowie TS, a przepis nakazuje zwołanie posiedzenia pełnego składu TS. Tu nie ma przestrzeni na uznaniowość - podkreślił Rosati.
Zwrócił uwagę, że ani w regulaminie TS, ani w ustawie o Trybunale Stanu nie ma po stronie przewodniczącej kompetencji do żądania uzupełnienia uchwał poprzez przedstawienie ich uzasadnienia. To uzasadnienie zostanie przedstawione przez nas na posiedzeniu Trybunału Stanu, jeżeli zbierze się on w pełnym składzie. Dlatego, że taka formuła również jest dopuszczalna - tłumaczył.
Dodał, że do 4 maja powinno być zwołane posiedzenie pełnego składu TS. Dziś piłka jest po stronie przewodniczącej TS - podkreślił.
"Musi dojść do pilnej zmiany regulaminu"
Ta sytuacja, to pismo (Manowskiej) i brak zamiaru zwołania posiedzenia pełnego składu TS w terminie wynikającym z przepisów jest najlepszym przykładem na to, że musi dojść do pilnej zmiany regulaminu TS, aby tego rodzaju sytuacje nigdy w przyszłości się nie powtarzały - ocenił. Jego zdaniem, nie może być tak, że w rękach jednej osoby skupione są tak szerokie kompetencje, które powodują, że może być sparaliżowana praca TS. Zmiana Regulaminu TS jest konieczna. Nie można w demokratycznym państwie prawnym tolerować sytuacji, w której w rękach jednej osoby są skupione kluczowe kompetencje i uprawnienia kolegialnego konstytucyjnego organu.
Rosati wyjaśnił, że celem wniosku o zwołanie pełnego składu TS i uchwalenie nowego regulaminu TS jest przede wszystkim wprowadzenie standardu rzetelnego postępowania przed TS, jeżeli chodzi o określanie składów, które mają orzekać. Domagamy się, aby następowało to w drodze losowania, a nie w drodze wyznaczania przez przewodniczącego TS - powiedział. Dodał, że chcą też, aby posiedzenia i rozprawy składów orzekających TS wyznaczał przewodniczący danego składu, a media i publiczność mieli dostęp do posiedzeń pełnego składu TS.
Zgodnie z obecnym regulaminem TS - przewodniczący TS jest obowiązany zwołać posiedzenie pełnego składu TS w ciągu 45 dni od złożenia pisemnego wniosku przez co najmniej pięciu członków Trybunału, termin ten upływa 4 maja. W sobotę informację o piśmie przewodniczącej TS jako pierwszy podał portal RMF FM.
Kto jest członkiem TS?
21 listopada ub.r. Sejm wybrał dwóch zastępców przewodniczącego TS oraz 16 członków TS kadencji 2023-2027. Na mocy Konstytucji RP przewodniczącym TS jest I prezes Sądu Najwyższego.
Na zastępców przewodniczącego Sejm wybrał wówczas Piotra Andrzejewskiego i Jacka Dubois, zaś pozostałymi sędziami TS zostali: Marek Czeszkiewicz, Jan Majchrowski, Adrian Salus, Piotr Sak, Marcin Wawrzyniak, Maciej Zaborowski, Sabina Grabowska, Adam Koczyk, Marek Mikołajczyk, Przemysław Rosati, Piotr Zientarski, Marek Małecki, Józef Zych, Marcin Radwan-Röhrenschef, Kamila Ferenc i Maciej Miłosz.
Posłowie koalicji rządowej 26 marca złożyli wstępny wniosek o postawienie prezesa NBP Adama Glapińskiego przed Trybunałem Stanu. Wniosek podpisało 191 posłów. Wobec prezesa NBP wysunięto osiem zarzutów, m.in. złamanie konstytucji i ustawy o NBP poprzez dokonywanie skupu aktywów w latach 2020-2021 oraz m.in. interwencji walutowych bez należytego upoważnienia.