"Był czas, gdy Polacy, Węgry, Czesi i Słowacy uważani byli za prymusów na wschodzie Europy" - pisze autor komentarza Karl-Peter Schwarz. Przypomina, że w przeciwieństwie do Bułgarii, Rumunii czy krajów zachodniobałkańskich, Praga, Budapeszt, Bratysława i Warszawa w krótkim czasie dokonały udanej transformacji systemu i weszły w 2004 roku do Unii Europejskiej. "W 13. roku swojej przynależności do Unii te cztery kraje stały się (jednak) pariasami. Przepaść między Grupą Wyszehradzką (V4) a krajami, które są w UE dłużej, stale się pogłębia" - ocenia Schwarz, dodając, że jedną z przyczyn jest to, że Węgrzy i Polacy, a ostatnio także Czesi, "przestali wybierać tak, jak chciałby Zachód".

Reklama

Schwarz zwraca uwagę, że na Zachodzie premiera Węgier Viktora Orbana wymienia się najczęściej jednym tchem z prezydentami Rosji i Turcji, Władimirem Putinem i Recepem Tayyipem Erdoganem; Polski nie cierpi się ze względu na ukształtowany pod wpływem katolicyzmu narodowy konserwatyzm, a zeświecczonych Czechów pyta się ze zdziwieniem, dlaczego wybrali sobie na premiera słowackiego miliardera.

Zdaniem komentatora Andrej Babisz wygrał wybory tak jak obecny prezydent Francji Emmanuel Macron - za pomocą ruchu wymierzonego w tradycyjne partie, co - jak zauważa - nazywa się populizmem. "Za populistę uważa się jednak tylko pragmatyka władzy Babisza, podczas gdy Macron uznawany jest za polityka, który uratował swój kraj przed populizmem" - ocenia krytycznie autor.

Odnosząc się do problemu migracji, komentator zwraca uwagę na całkowicie odmienną interpretację pojęcia "solidarność" na zachodzie i wschodzie UE. Większość krajów UE uznała zgodę na przydział uchodźców za "nakaz europejskiej solidarności", natomiast kraje Grupy Wyszehradzkiej interpretują solidarność jako "zobowiązanie UE do obrony Europy przed masową migracją z Afryki i Azji". Z punktu widzenia V4 solidarnie zachowała się nie Merkel, lecz Orban - zaznacza Schwarz. Groźba obcięcia środków unijnych zwiększa tylko opór tych krajów przed uznaniem kwot - dodaje.

Zdaniem Schwarza "nowe poczucie własnej wartości" krajów we wschodniej części Europy Środkowej wynika z dwóch przesłanek - materialnej i ideowej. "W Polsce, Słowacji, Czechach i na Węgrzech kwitnie gospodarka" - stwierdza Schwarz. UE postrzegana jest w tym regionie "coraz mniej jako szansa, a coraz bardziej jako kula u nogi" - zauważa. Jak podkreśla, jeszcze ważniejszą rolę odgrywają "zmiany w głowach ludzi", którzy dwukrotnie narażeni byli na "długi marsz", którego celem miał być "nowy człowiek".

Mieszkańcy tych krajów byli najpierw "ofiarami komunistycznych inżynierów" społecznych, a potem obiektem działań "neoliberalnych planistów z UE i MFW". Po zwrocie w 1989 r. lokalni komuniści "szybko dopasowali się do nowych czasów", kontynuowali jednak długi marsz, zamiast "więcej socjalizmu" postulując teraz "więcej Europy" - pisze komentator. "Realnie istniejących ludzi trwających przy tradycyjnych wartościach - rodzinie, narodzie i religii - traktowali jak skazany na zagładę relikt, tak jak dawniej mieszczaństwo i chłopstwo" - czytamy w "FAZ".

"W Europie Środkowo-Wschodniej zamieszkanej przez narody, które zyskały pewność siebie, ten długi marsz dotarł do tymczasowego końca. Rozpoczęła się nowa era, pełna nadziei, ale też niebezpieczeństw" - konkluduje Schwarz na łamach "Frankfurter Allgemeine Zeitung".