Nie żyje prof. Jadwiga Staniszkis
Informację o śmierci profesor potwierdziła PAP w poniedziałek po południu córka zmarłej Joanna Staniszkis.
Jak poinformowała rodzina zmarłej pogrzeb prof. Jadwigi Staniszkis odbędzie się w czwartek 25 kwietnia w kościele w Podkowie Leśnej.
Staniszkis chorowała
Prof. Jadwiga Staniszkis to polska socjolożka, która przez lata była cenioną komentatorką życia politycznego w Polsce. Długo sympatyzowała z Prawem i Sprawiedliwością (PiS) i krytykowała Platformę Obywatelską (PO). Po powrocie PiS-u do władzy w 2015 roku wielokrotnie wyrażała rozczarowanie polityką partii Jarosława Kaczyńskiego.
Jesienią 2023 roku córka Jadwigi Staniszkis przekazała informacje dotyczące zdrowia swojej mamy.
-Mama jest ciężko chora, cierpi na Alzheimera, więc kontakt z nią jest mocno utrudniony, nie mówi. To dla mnie przykry temat - wyznała w wywiadzie dla "Wprost".
Jadwiga Staniszkis - kim była?
Jadwiga Staniszkis urodziła się 26 kwietnia 1942 roku w Warszawie. Ojciec Witold Wincenty Staniszkis był znanym inżynierem i działaczem ONR-u. Walczył w kampanii 1939 roku, a po klęsce stolicy ukrył w grobowcu na Bródnie żołnierski mundur i poszedł walczyć do lasu. Dziadek Witold Teofil Staniszkis był posłem na Sejm z ramienia endecji. W czasie okupacji pomagał Żydom – od początku wojny działał w komitecie na rzecz wsparcia mieszkańców getta.
Po ukończeniu studiów socjologicznych na Uniwersytecie Warszawskim w 1965 roku Staniszkis podjęła pracę jako asystentka na macierzystej uczelni. Była przedstawicielką młodszych pracowników naukowych w radzie wydziału. W latach sześćdziesiątych była uczestniczką niezależnych seminariów na uniwersytecie.
Związała się ze środowiskiem "komandosów". "Dla mnie zaangażowanie się w protest przeciwko antysemityzmowi na uniwersytecie było częścią walki z moją własną historią rodzinną. Pokazaniem wszystkim, że jestem inna" – mówiła Annie Herbich, autorce książki "Dziewczyny z Solidarności".
Za udział w Marcu‘68 została zwolniona z Instytutu Socjologii UW, a także – na kilka miesięcy – aresztowana.
W 1971 roku obroniła doktorat w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, a w 1978 roku habilitowała się na Uniwersytecie Warszawskim. W latach siedemdziesiątych należała także do grona wykładowców Towarzystwa Kursów Naukowych.
Za książkę "Patologia struktur organizacyjnych" otrzymała Nagrodę im. Stanisława Ossowskiego za rok 1976.
W sierpniu 1980 roku, jako jedyna kobieta, została członkiem Komisji Ekspertów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej. Później była również doradcą NSZZ "Solidarność". W kwietniu 1981 roku Krajowa Komisja Porozumiewawcza powierzyła Staniszkis utworzenie drugiej, niezależnej od Ośrodka Prac Społeczno-Zawodowych przy KKP, grupy ekspertów doradzających związkowi. Działała również we Wszechnicy Solidarności i w związku z tym jeździła po całej Polsce z wykładami.
"Dlaczego zaangażowałam się w Solidarność? To proste. Jestem socjologiem. Zajmuję się analizą funkcjonowania systemu komunistycznego i opozycji. A co za tym idzie, oceniam innych ludzi. Często bardzo ostro. Nie miałabym do tego moralnego prawa, gdybym sama nie brała udziału w tych wydarzeniach i sama nie ryzykowała. Ot i cała historia" – mówiła Annie Herbich.
W 1981 roku została przywrócona do pracy w Instytucie Socjologii UW.
Stan wojenny zastał Staniszkis w Kazimierzu Dolnym. Przez kilka tygodni ukrywała się przed SB. Zdecydowała się jednak na powrót do Warszawy, a kilka dni później została aresztowana. Wkrótce jednak została wypuszczona. Zaczęła publikować w podziemnej prasie.
Jej wczesne książki nie zostały jednak opublikowane w Polsce. Chociażby "Dialektyka społeczeństwa socjalistycznego" ukazała się tylko w Japonii. Praca ta została poświęcona regulacji sytuacji w państwie za pomocą kryzysów; Staniszkis wskazywała w niej, że komuniści wywoływali kryzysy, aby móc przeforsować zmiany, które w normalnej sytuacji byłyby niemożliwe, kryzys zaś paradoksalnie ułatwiał podtrzymanie systemu. Także książka o rewolucji pierwszej Solidarności, napisana po angielsku, ukazała się w Stanach Zjednoczonych, a dwa lata wcześniej została przetłumaczona we Francji. Długo jej nie przekładano na język polski jako będącej zbyt krytyczną wobec "mitu" Solidarności.
Tytuł naukowy profesora Staniszkis uzyskała w 1991 roku.
Była specjalistką w dziedzinie socjologii polityki, teorii socjalizmu i postkomunizmu oraz transformacji polityczno-gospodarczej w Europie Środkowo-Wschodniej.
Wiele jej prac ukazało się w wydawnictwach międzynarodowych. W latach 1981–1995 była najczęściej cytowanym za granicą polskim socjologiem, a jej teksty włączane są na wielu uczelniach świata do wykazów lektur podawanych przy kursach dotyczących przemian we wschodniej części Europy. W sierpniu 2004 roku znalazła się wśród kilkunastu socjologów spoza Stanów Zjednoczonych, których zaproszono do wygłoszenia referatu na kongresie Amerykańskiego Towarzystwa Socjologicznego.
Wykładała na wielu uniwersytetach zagranicznych, m.in. w kalifornijskim UCLA, na Harvardzie, w Michigan, a także w Chinach, Japonii i Tajwanie. Była też stypendystką w Wilson Center w Waszyngtonie.
W 2004 r. została laureatką Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.
