Jak powiedział w sobotę PAP p.o. naczelnego komendanta SWAP Tadeusz Antoniak, jako patriota Antoni Chrościelewski zawsze pracował na rzecz niepodległej Polski. Współdziałał z różnymi organizacjami, w tym z harcerzami, Klubami Gazety Polskiej i Komitetem Smoleńsko-Katyńskim.
"Niekwestionowany autorytet moralny"
- Dla nas, pierwszego pokolenia pełniącego funkcje w Zarządzie Głównym (SWAP), Antoni był niekwestionowanym autorytetem moralnym jako niepodległościowiec i państwowiec. Zaświadcza o tym całe jego życie, niezależnie, czy przebywał w przedwojennej Polsce, na Syberii, w 2 Korpusie pod dowództwem gen. Andersa czy na imigracji w Anglii i Stanach Zjednoczonych. Zawsze kierował się dewizą "Bóg, Honor, Ojczyzna” – podkreślił Antoniak.
Kim był major Chrościelewski?
Chrościelewski zmarł 1 kwietnia. Od 1950 roku mieszkał w USA. Przez wiele dekad był aktywnym działaczem społecznym i kombatanckim. Środowisko polonijne znało go m.in. jako prezesa Polskiego Domu Narodowego "Warsaw" na Greenpoincie, organizującego m.in. wiele wydarzeń patriotycznych, społecznych i kulturalnych. Był współzałożycielem chóru Angelus.
Jako komendant Okręgu 2. Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej (SWAP), koncentrował się na wspomaganiu uczestników walk o niepodległość, byłych polskich żołnierzy w ich zmaganiach z inwalidztwem, chorobami i trudną sytuacją materialną.
Urodził się w 1924 roku. W wieku 15 lat wraz z matką i rodzeństwem został wywieziony z rodzinnego Augustowa na Syberię. Spędził dwa lata północnym Kazachstanie.
W 1942 roku znalazł się w szeregach Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Przystąpił do armii Andersa, a jego oddział połączono z Samodzielną Brygadą Strzelców Karpackich, która walczyła już wcześniej na froncie pod Tobrukiem. Z generałem Andersem przemierzył szlak przez Rosję, Irak, Liban, Palestynę i Włochy.
"Żołnierze przeszli intensywne ćwiczenia, uzbrojono ich i pod koniec 1942 roku przerzucono nad Kanał Sueski. Tam stoczyli walkę z Niemcami, którzy stacjonowali w okolicy Aleksandrii i dokonywali nalotów nad Kanał Sueski. Następnie oddział przerzucono do Palestyny. Później, już jako żołnierzy 3 Dywizji Strzelców Karpackich, przetransportowano ich kolejno do Egiptu i Włoch" - przypomina Muzeum II Wojny Światowej.
We Włoszech Chrościelewski walczył m.in. w bitwie pod Monte Cassino, a także w Loreto, Ankonie i Bolonii. Po wojnie wraz 3 Dywizją Strzelców Karpackich trafił do Anglii.
Major Chrościelewski został odznaczony za zasługi m.in. Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, Krzyżem Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie oraz Krzyżem Pamiątkowym Monte Cassino.
Spocznie 17 kwietnia u boku żony Walerii, również sybiraczki, na cmentarzu weterańskim w "amerykańskiej Częstochowie" w Doylestown w stanie Pensylwania.