Każdego roku na ziemi ludzie są świadkami zmian zachodzących w przyrodzie oraz pogodzie. Wiosną wszystko budzi się do życia. Latem dominują wysokie temperatury, a roślinność dąży ludzi swym bogactwem. Jesienią liście spadają z drzew, przyroda szykuje się na nadchodzące niskie temperatury. Zimą zaś wszystko przykrywa warstwa śnieżnego puchu i dominują minusowe temperatury. Są to pory roku, które powstają w następstwie obiegowego ruchu naszej planety wokół słońca oraz nachylenia całej osi ziemskiej do płaszczyzny orbity właśnie tego ruchu.
Pierwszy dzień zimy
To za sprawą ruchu obiegowego Ziemi przy jej stałym nachyleniu osi orbity zachodzi pewna zmiana w oświetleniu Ziemi. Proces ten odbywa się w rytmie rocznym. Zmiana oświetlenia naszej planety wpływa na zmiany klimatyczne, tryb życia zwierząt, a także na wegetację roślin. Właśnie w ten sposób powstają pory roku. Zmiana oświetlenia Ziemi w ciągu roku wpływa bezpośrednio na ilość ciepła dostarczanego do powierzchni ziemi. Stąd powstaje zmiana temperatur w poszczególnych porach roku.
Pierwszy dzień zimy - kiedy wypada?
Zimą Słońce znajduje się niżej względem horyzontu, a co za tym idzie następuje zmiana w oświetleniu Ziemi. Wówczas dzień staje się krótszy niż noc. W przypadku pór roku można określać ich przedział czasowy na kilka różnych sposób, np. pod względem astronomicznym, metrologicznym, kalendarzowy bądź fenologicznym. Do najbardziej powszechnych i znanych należą kalendarzowe i astronomiczne pory roku. W obydwóch przypadkach data rozpoczęcia i zakończenia zimy może być różna. W roku 2020 pierwszy dzień zimy rozpocznie się:
data astronomiczna: 21 grudnia,
data kalendarzowa: 22 grudnia.
Warto jednak wiedzieć, że w następnych latach data rozpoczęcia zimy astronomicznej może być inna.
Kiedy jest pierwszy dzień astronomicznej zimy?
Jak wyżej wspominano data rozpoczęcia się zimy astronomicznej może ulegać zmianie. Wówczas zima astronomiczna zaczyna się w dniu przesilenia zimowego. Taki dzień na półkuli północnej ziemi przypada pomiędzy dwudziestym pierwszym a dwudziestym drugim dniem grudnia. Natomiast zima astronomiczna trwa do momentu równonocy wiosennej, czyli astronomiczne zakończenie zimy wypada pomiędzy dwudziestym a dwudziestym pierwszym dniem marca.
W trakcie rozpoczęcia zimy astronomicznej na półkuli północnej, na której znajduje się Polska, mamy do czynienia z najkrótszym dniem roku. Słońce góruje w zenicie na najdalej wysuniętej na południe szerokości geograficznej półkuli południowej (czyli zwrotniku Koziorożca). Natomiast następne dni stopniowo stają się dłuższe.
W roku 2021 zima astronomiczna będzie miała swój początek we wtorek 21 grudnia, czyli dziesięć dni przed końcem roku. Dzień 21 grudnia będzie trwał zaledwie 7 godzin i 43 minuty. Data ta w 2021 jest różna od kalendarzowej daty rozpoczęcia się zimy.
Pierwszy dzień kalendarzowej zimy - kiedy wypada?
Kalendarzowa data rozpoczęcia i zakończenia zimy jest stała. Oznacza to, że daty te co roku wypadają dokładnie w tym samym dniu. Dotyczy to nie tylko kalendarzowej zimy, ale także innych pór roku. Każdego roku termin pierwszego dnia zimy przypada w drugiej połowie ostatniego miesiąca roku; 22 grudnia. Kalendarzowa zima trwa trzy miesiące, a jej zakończenie przypada na pierwszy dzień kalendarzowej wiosny, czyli 21 marca.
Skąd różnice w astronomicznym i kalendarzowym początku roku?
Data rozpoczęcia się kalendarzowej zimy nie zawsze pokrywa się z ruchomą datą rozpoczęcia się zimy astronomicznej. Dzieje się tak, ponieważ daty kalendarzowe rozpoczęcia się pór roku to daty umowne. Terminy kalendarzowe są stosowane między innymi podczas nauki podstaw geografii. Natomiast astronomiczne pory roku pokrywają się z faktycznymi momentami przesileń oraz równonocy. Zarówno przesilenie jak i równonoc są momentami, w których Słońce góruje w zenicie nad równikiem bądź nad zwrotnikami. Jest to ściśle powiązane ze zmianami dotyczącymi długości dnia oraz nocy. Wysokość, na jakiej znajduje się Słońce względem horyzontu podczas górowania wyznacza astronomiczne pory roku.