Porażający raport WWF. 73 proc. przyrody zniknęło w "katastrofalnym" tempie

Największe spadki populacji zwierząt na świecie

Dane przedstawione w raporcie WWF pochodzą z Indeksu Żyjącej Planety, narzędzia stworzonego przez Towarzystwo Zoologiczne w Londynie (ZSL). Indeks śledził prawie 35 000 populacji kręgowców z 5 495 gatunków. Wyniki są szokujące. Szczególnie poważne spadki odnotowano w regionach takich jak Ameryka Łacińska i Karaiby, gdzie populacje dzikich zwierząt zmniejszyły się aż o 95 proc. W Afryce spadek wyniósł 76 proc., a w regionie Azji i Pacyfiku – 60 proc. Mniejsze, ale wciąż znaczące spadki zanotowano w Ameryce Północnej (39 proc.) oraz w Europie i Azji Centralnej (35 proc.).

Główne zagrożenia

Za główne czynniki odpowiadające za te dramatyczne spadki WWF wskazuje utrata i degradacja siedlisk oraz nadmierną eksploatację zasobów naturalnych, napędzane głównie przez globalny system żywnościowy. Polityki rolnicze i przemysłowe, które nie uwzględniają ochrony przyrody, prowadzą do niszczenia naturalnych ekosystemów. Zmiany klimatu, choroby oraz inwazje gatunków obcych dodatkowo przyspieszają ten niekorzystny trend.

W szczególnie trudnej sytuacji znajdują się gatunki żyjące w środowiskach słodkowodnych. W ciągu ostatnich 50 lat ich populacje zmniejszyły się aż o 85 proc. Znaczne spadki odnotowano również w ekosystemach lądowych (69 proc.) i morskich (56 proc).

Potencjalne punkty krytyczne dla globalnego ekosystemu

Raport WWF ostrzega, że znaczące spadki w liczebności populacji zwierząt przybliżają nas do katastrofalnych punktów krytycznych. Takie punkty mogą prowadzić do nieodwracalnych zmian, które zagrożą zdrowiu ekosystemów, a tym samym bezpieczeństwu ludzi. Przykłady takich sytuacji to degradacja lasu deszczowego Amazonii, który pełni kluczową rolę w regulacji klimatu, oraz masowe wymieranie raf koralowych, co zagraża bioróżnorodności morskiej i bezpieczeństwu żywnościowemu milionów ludzi na całym świecie.

Alarmujące przykłady gatunków w niebezpieczeństwie

W raporcie WWF zwrócono uwagę na konkretne przykłady dramatycznych spadków populacji dzikich zwierząt. Liczba gniazdujących samic żółwi szylkretowych na wyspie Milman w Australii zmniejszyła się o 57 proc. między 1990 a 2018 rokiem. Różowe delfiny rzeczne Amazonki zanotowały spadek o 65 proc., a łososi Chinook w rzece Sacramento w Kalifornii – o 88 proc. W 2023 roku ekstremalne upały i susza doprowadziły do masowej śmierci ponad 330 delfinów w dwóch jeziorach Amazonki.

Przykłady sukcesów w ochronie przyrody

Mimo że raport WWF w dużej mierze skupia się na zagrożeniach, odnotowano również sukcesy w dziedzinie ochrony przyrody. W górach Wirunga we wschodniej Afryce populacje goryli górskich zwiększały się o około 3 proc. rocznie w latach 2010-2016 dzięki skutecznym działaniom ochronnym. Również w Europie Środkowej populacje żubrów wzrosły z zera do 6 800 osobników w latach 1970-2020, co jest efektem kompleksowych programów ochrony gatunków.

Apel do globalnych liderów

WWF apeluje do przywódców politycznych i biznesowycho pilne działania na rzecz ochrony przyrody i klimatu. Międzynarodowe szczyty dotyczące różnorodności biologicznej i klimatu – COP16 oraz COP29 – to ważne okazje, by wdrożyć konkretne plany działań mające na celu zahamowanie utraty bioróżnorodności i ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. WWF podkreśla, że działania te muszą być realizowane w sposób sprawiedliwy i zrównoważony, z uwzględnieniem redukcji nadmiernej konsumpcji żywności i energii na całym świecie.

Jednocześnie organizacja wzywa rządy i sektor prywatny do zwiększenia inwestycji w ochronę przyrody oraz do eliminowania działań szkodliwych dla różnorodności biologicznej i klimatu. Działania te są niezbędne, aby powstrzymać przybliżanie się do krytycznych punktów, które mogą zagrozić przyszłości życia na Ziemi..