Pierwszy dzień zimy. Skąd się biorą różne daty?
Gdy szukamy odpowiedzi na pytanie, kiedy rozpoczyna się zima, to często daty są różne. A to wszystko dlatego, że wyróżniamy różne rodzaje pór roku. I tak na przykład mamy zimę kalendarzowąi zimę astronomiczną. Znaleźć można również informacje na temat zimy termicznej, meteorologicznej czy fenologicznej. W przypadku każdej z nich określenie daty pierwszego dnia zimy opiera się na innych przesłankach. Dlatego też często są w nich rozbieżności.
Kiedy zaczyna się zima astronomiczna?
Zima astronomiczna rozpoczyna się w dniu przesilenia zimowego i trwa do równonocy wiosennej. Przesilenie zimowe na naszej półkuli, czyli półkuli północnej, to tzw. przesilenie grudniowe, bowiem wypada ono zawsze w tym miesiącu. Jest to moment, w którym Słońce góruje w zenicie na zwrotnik Koziorożca. W dniu przesilenia zimowego noc jest najdłuższą nocą w roku, zaś dzień jest najkrótszym dniem.
W tym roku przesilenie zimowe przypada w dniu 22 grudnia 2023 o godzinie 4:27, zaś równonoc wiosenna przypada 20 marca 2024 o godz. 4:06. Zatem zima 2023/2024 będzie trwać od 22 grudnia 2023 do 20 marca 2024 roku.
Pierwszy dzień zimy kalendarzowej
Pierwsze dni kalendarzowych pół roku są to daty na stałe wpisane w kalendarz.Zima kalendarzowa zawsze przypada w ten sam dzień - 22 grudnia. Są lata, w których data zimy astronomicznej pokrywa się z datą zimy kalendarzowej. Tak jest w tym roku. Zima kalendarzowa trwa zawsze od 22 grudnia do 20 marca.
Zima meteorologiczna, termiczna i fenologiczna. Kiedy się rozpoczynają?
Zima meteorologiczna. Daty jej początku i końca są wyznaczone przez meteorologów i klimatologów. Zawsze trwa ona 3 miesiące, od 1 grudnia do 28 lutego.Zimameteorologiczna pozwala na porównywanie okresów o takiej samej długości oraz prowadzenie statystyk.
Zima termiczna, nazywana inaczej zimą klimatyczną obejmuje dni ze średnią dobową temperaturą wynoszącą 0 stopni Celsjusza lub mniej. Nie ma ona konkretnej daty rozpoczęcia i zakończenia. O nastaniu zimy termicznej mówimy wtedy, gdy średnie dobowe temperatury mieszczą się we wcześniej wymienionym przedziale.
Zima fenologiczna. Jej nazwa pochodzi od słowa fenologia, która określa naukę zajmującą się zależnościami pomiędzy zmianami czynników klimatycznych a periodycznymi zjawiskami występującymi w przyrodzie. Do zjawisk tych zaliczamy: kiełkowanie, kwitnienie, owocowanie czy zrzucanie liści u roślin, a także odloty ptaków do cieplejszych krajów czy zapadanie niektórych zwierząt w sen zimowy. W każdej fenologicznej porze roku kwitną, rozwijają swoje liście oraz owocują konkretne rośliny wskaźnikowe charakterystyczne dla tej pory. Tak więc ta pora roku również nie ma konkretnych dat, a jej początek i koniec określany jest przez wystąpienie konkretnych zjawisk w przyrodzie, lub też ich brak. Zima fenologiczna to czas spoczynku roślin. W tym czasie większość roślin nie kwitnie i zatrzymuje się ich wzrost. Zazwyczaj początek zimy fenologicznej przypada na drugą połowę listopada.