Niezwykła kaplica czaszek w Czermnej. "Żywym ku przestrodze..." [ZDJĘCIA]

1 "Ofiarom wojen ku upamiętnieniu, a żywym ku przestrodze 1914" - napis takiej treści w trzech językach, po polsku, czesku i niemiecki zdobi pomnik stojący przed wejściem do kaplicy. Budowę kaplicy rozpoczął w 1776 roku czeski ksiądz Wacław Tomaszek. Jej powstaniu towarzyszy interesująca historia. Zaczęło się od tego, że przechadzający się w pobliżu kościoła w Czermnej duchowny spostrzegł w ziemi odsłoniętej na skarpie przy dzwonnicy ludzkie szczątki. Razem z kościelnym i grabarzem zaczęli rozkopywać to miejsce. Okazało się, że pod ziemią czaszek i kości jest jeszcze więcej...

2 W kaplicy stoją dwie drewniane rzeźby przedstawiające anioły - jeden trzyma trąbę i zdobi go łaciński napis: "Powstańcie z martwych", drugi przedstawiony jest z wagą i wezwaniem "Pójdźcie pod sąd".

Szczątki zdobiące kaplicę to kości ofiar wojen nawiedzających Kotlinę Kłodzką, między innymi wojny trzydziestoletniej z XVII wieku. Do kaplicy trafiły również szczątki wydobyte z masowych grobów ofiar epidemii cholery z XVII i XVIII wieku...

3 Ksiądz Tomaszek postanowił zgromadzić wszystkie odkryte bezimienne szczątki w kaplicy. Ale nie ograniczył się wyłącznie do kości znalezionych w Czermnej. Wraz ze swoimi współpracownikami zaczął objeżdżać okoliczne miejscowości Kotliny Kłodzkiej i zbierać ludzkie szczątki. Wszystkie po oczyszczeniu i wybieleniu trafiły do nowej kaplicy.

Trafiły tu jednak także kości osób, których historię dobrze znamy do dziś...

4 Część szczątków jest wyeksponowana bardziej niż pozostałe. To między innymi czaszki sołtysa wsi Czermna nazwiskiem Martinec oraz jego żony. Obie czaszki noszą ślady świadczące o sposobie zadania śmierci. Sołtys został rozstrzelany, zabity strzałem w głowę, za to, że w czasie wojny siedmioletniej (1756-63) przeprowadził wojska austriackie przez znajdujące się opodal Czermnej Błędne Skały. Kiedy do wsi weszli Prusacy, aresztowali sołtysa i postawili przed plutonem egzekucyjnym. Jego żona próbowała zasłonić męża własnym ciałem, ale również straciła życie. Na jej czaszce widnieje ślad od cięcia jakimś ostrym narzędziem...

5 To, co widać na ścianach i suficie, to jedynie część zgromadzonych w kaplicy czaszek i kości. Pozostałe szczątki, prawdopodobnie około 30 tysięcy osób, leżą w krypcie, usypane na wysokość 2 metrów...

6 Wśród bezimiennych szczątków znajdują się również czaszki założycieli tej kaplicy - księdza Tomaszka i grabarza Langera. Obaj życzyli sobie, aby po śmierci ich kości dołączyły do kości zgromadzonych w tym niezwykłym miejscu.

Ksiądz Tomaszek zmarł w 1804 roku...

7 Wzniesiona w barokowym stylu budowla z zewnątrz nie robi takiego wrażenia jak wewnątrz...

8 Ołtarz, podobnie jak i cała kaplica, prezentuje styl barokowy. Na ołtarzu wyeksponowano ciekawsze okazy czaszek...

9 Wśród innych czaszek, które warto obejrzeć, znajduje się między innymi czaszka Tatara o specyficznej budowie anatomicznej. Można również obejrzeć czaszkę, która uległa zmianom chorobowym, oraz niezwykle długa kość udowa człowieka, który miał około 2 metry wzrostu...

10

11 Szczątki zdobiące kaplicę to kości ofiar wojen nawiedzających Kotlinę Kłodzką, między innymi wojny trzydziestoletniej z XVII wieku. Do kaplicy trafiły również szczątki wydobyte z masowych grobów ofiar epidemii cholery z XVII i XVIII wieku...