Naukowcy z Uniwersytetu Wiedeńskiego w Austrii poddali uczestników testowi uwagi, który służy do pomiaru koncentracji. Wyniki były zaskakujące. Okazało się bowiem, że nasza zdolność do koncentracji jest lepsza niż przed pojawieniem się internetu. Test wykazał umiarkowany wzrost poziomu na przestrzeni dziesięcioleci u osób dorosłych. W przypadku dzieci zaobserwowano wprawdzie niewielką, jednak również znaczącą poprawę.
Inteligencja ludzka pod lupą. Wnioski z badań
Koncentracja była jednym z czynników poddawanych analizie w ramach szerszego badania efektu Flynna. Zakłada on ogólny wzrost poziomu IQ w czasie. W ostatnich latach wzrost uległ spowolnieniu, a w przypadku niektórych społeczności odwróceniu. Naukowcy postanowili zatem przyjrzeć się poszczególnym dziedzinom inteligencji właśnie pod kątem efektu Flynna. Zależało im zwłaszcza na uwzględnieniu czynnika uwagi, bowiem jest on ściśle powiązany z ogólnymi miarami inteligencji.
Okazuje się, że wyniki potwierdzają ustalenia dotyczące korzyści pokoleniowych, które stwierdzono już w przypadku innych funkcji wykonawczych. Te funkcje to umiejętności, które są potrzebne do kontrolowania i samoregulacji zachowania. Dzięki nim możemy planować, tworzyć, działać zgodnie z planem oraz wykonywać celowe działania. Efekt Flynna zaobserwowany w zakresie koncentracji u dorosłych jest zdaniem naukowców bardzo wyraźny i pozytywny.
Jak zmieniło się IQ człowieka na przestrzeni lat?
Badacze uważają, że wzrost IQw tym zakresie może mieć swoje korzenie w zmianach w komponentach funkcji wykonawczych. Główne składniki owych funkcji to hamowanie, pamięć operacyjna oraz elastyczność poznawcza. Pierwszy z nich polega na kontrolowaniu swoich działań oraz powstrzymywaniu się od impulsywnych reakcji. Pamięć operacyjna odpowiada za krótkotrwałe utrzymywanie informacji, co jest niezbędne do ich przetworzenia. Z kolei elastyczność poznawcza umożliwia świadome przerzucanie uwagi pomiędzy kolejnymi zadaniami.
Naukowcy przyjrzeli się również temu, jakie były wyniki podobnych testów na przestrzeni lat. Okazuje się, że dorosłe osoby popełniały mniej błędów z biegiem czasu, a same testy wykonywały wolniej. Inaczej wygląda sytuacja w przypadku dzieci. Obecnie wykonują testy w szybszym tempie i jednocześnie popełniają więcej błędów niż kiedyś. Najprawdopodobniej może mieć to związek z większą impulsywnością. Na tej podstawie naukowcy wysnuli hipotezę, że jako społeczeństwo dziś bardziej cenimy szybkość niż dokładność. Wymaga ona jednak sprawdzenia i dokładnej analizy.
Choć na problemy z koncentracją skarży się obecnie wiele osób, być może wcale nie jest z nami tak źle, jak mogłoby się wydawać. Rosnący poziom zdolności do skupienia może przyczynić się do większej inteligencji całej populacji. Naukowcy będą kontynuować badania i sprawdzać, jak kształtuje się efekt Flynna w kolejnych latach.