Przedsiębiorcy są zaś wspierani przez pracobiorców, którzy odpowiednio zarządzani mają walny wpływ na wytwarzanie bogactwa narodowego. Dopiero ta konstatacja pozwala ze zrozumieniem oceniać wskaźniki ekonomiczne czy modele matematyczne, które opisują zjawiska gospodarcze.
Atutem Polacy
Analizując stan naszej gospodarki, trzeba przede wszystkim podkreślić, że głównym jej atutem jest olbrzymia przedsiębiorczość samych Polaków. I duża, ponadprzeciętna na miarę europejską, aktywność mierzona prowadzeniem samodzielnych przedsięwzięć oraz zdolnością dostosowywania się do trudnych warunków makroekonomicznych. To dzięki ogromnej determinacji armii przedsiębiorców względnie suchą noga przeszliśmy przez ostatni światowy kryzys.
Należałoby być sceptycznym, a nawet krytycznym wobec wskaźników mierzących stan polskiej gospodarki. I tak na przykład wobec wszelkich pomiarów rynku pracy. To on jest przecież jednym z kluczowych czynników decydujących o krajowym prosperity. W Polsce nie jest jednak opisywany w sposób rzeczywisty. U nas bowiem to, co nazywa się wskaźnikiem poziomu bezrobocia, to nic innego jak pewna administracyjna, statystyczna liczba zarejestrowanych w urzędach pracy. Absolutnie nie odzwierciedla ona autentycznych zmian zachodzących na rynku pracy. Warto tu przypomnieć, że około 30 procent polskiej gospodarki wytwarzane jest w szarej strefie.
Kłopotem politycy
Drugi istotny wniosek sprowadza się do tego, że polityka państwa, głównie polityka fiskalna, powoduje niemożność wykorzystania naszego naturalnego potencjału wynikającego z aspiracji ekonomicznych. Dlaczego? Dlatego że część ludzi jest spychana do szarej strefy, a niemała grupa mobilnych i młodych - wysyłana, by szukać szczęścia za granicą. Ci ostatni jadą budować, dosłownie i w przenośni, bogatszą przyszłość Brytyjczyków, Niemców czy Francuzów.
czytaj dalej
W tym więc momencie światowego kryzysu mamy się zupełnie nieźle. Mimo wybitnie niesprzyjających warunków oraz źle lub fałszywie prowadzonej polityki fiskalnej przez kolejne rządy.
Jednym z największych zagrożeń rozwoju gospodarki jest ciągle rosnący udział redystrybucji dochodu narodowego przez sektor publiczny, który w dodatku dramatycznie się jeszcze zadłuża. Czyli żyje na koszt tego, co w przyszłości wytworzymy my lub nasze dzieci. Tymczasem pieniądze wydawane przez sektor publiczny są zgodnie z teorią ekonomiczną wydawane o 45-50 proc. mniej efektywnie niż w sektorze prywatnym. Dług publiczny jest więc faktyczną skalą marnotrawstwa. Lub przynajmniej wybitnie nietrafionego gospodarowania naszymi środkami.
Żyjemy w niezrozumiałym przekonaniu, że po kolejnych wyborach parlamentarnych znajdzie się okazja do wprowadzenia istotnych zmian i deregulacji odblokowujących gospodarkę czy też naprawiających finanse publiczne. Mimo kolejnych wyborów takie działania nie mają miejsca. Dlaczego? Dlatego że nie widać w dzisiejszej klasie politycznej ani zrozumienia, ani tym bardziej woli do wprowadzenia zmian, które ze względu na swoją skalę i charakter powinny przypominać te z przełomu lat 80. i 90. Bo przez ostatnie dwadzieścia lat zbyt daleko odeszliśmy od swobód gospodarczych, które wtedy były źródłem sukcesu ekonomicznego i cywilizacyjnego wielu Polaków.
Wyborcza spirala
To, że przez najbliższe dwa lata jesteśmy w cyklu wyborczym, zaowocuje tym, że politycy będą mniej chętnie podnosili podatki. Prędzej już będą je kamuflować jakimiś dodatkowymi opłatami. Na przykład takimi jak dzisiejsze 4 zł dopłacane do biletu lotniczego, po to by uzyskać dodatkowe dochody. Złudne jest też oczekiwanie, że kiedykolwiek uda się ograniczyć wydatki sektora publicznego. Większość z nich to zobowiązania wobec własnych obywateli, głównie systemu zaopatrzenia społecznego. Zatem nie można ich bezkarnie wypowiedzieć.
Jedyną dzisiaj szansą na poprawę relacji między długiem a PKB jest zamrożenie wydatków (obecnie są na wysokim poziomie) i odblokowanie gospodarki. Czyli danie szansy przedsiębiorcom, po to by mogli znacznie więcej wytwarzać i zmniejszać budżetową lukę, która rzeczywiście dziś zaczyna być bardzo niepokojąca.
Autor jest ekspertem Centrum im. Adama Smitha
