Jeszcze tylko podpis prezydenta i rozszerzenie rządowego programu 500+ stanie się faktem. Senat na ostatnim posiedzeniu przyjął bez żadnych poprawek ustawę z 25 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja realizuje jedną z obietnic złożonych w ramach piątki Kaczyńskiego, zgodnie z którą świadczenie wychowawcze będzie przysługiwać na każde dziecko w rodzinie, niezależnie od dochodów osiąganych przez członków rodziny.
Rodzice będą mogli wnioskować o przyznanie 500+ od 1 lipca elektronicznie, np. przez bankowość internetową lub od 1 sierpnia w tradycyjnej, papierowej formie. Gdy zrobią to 30 września, będą mieli gwarancję uzyskania pieniędzy z wyrównaniem od lipca. Wspomniane terminy dotyczą nie tylko rodziców jedynaków oraz pierwszych dzieci, do tej pory wykluczonych z programu z uwagi na przekraczanie kryterium dochodowego. W tym samym czasie gminy będą bowiem przyjmować dokumenty pozwalające na przyznanie pieniędzy na dzieci, które są obecnie objęte rządowym programem na nowy okres ich wypłaty, który zacznie się 1 października. Co istotne, będzie on jednorazowo wyjątkowo długi, bo potrwa aż do maja 2021 r.
W praktyce oznacza to, że w przyszłym roku rodzice nie będą musieli w ogóle składać wniosku o 500+. Sam formularz – z uwagi na rezygnację z badania sytuacji dochodowej rodziny – będzie krótszy i prostszy do wypełnienia, a Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opublikuje jego wzór na swojej stronie internetowej.
Poza rezygnacją z kryterium dochodowego ustawa zawiera też wiele innych zmian, które mają usprawnić procedury związane z przyznawaniem świadczeń. Najważniejsze z nich zostały zebrane w poniższej tabeli.
Reklama
Raport FOR o 500 plus. Rafalska: Jego autorzy żyją w alternatywnej rzeczywistości
Raport FOR o 500 plus. Rafalska: Jego autorzy żyją w alternatywnej rzeczywistości

Zobacz również
Etap legislacyjny
Ustawa czeka na podpis prezydenta
Czego dotyczy zmiana Tak jest Tak będzie Skutki zmiany przepisów
Kryterium dochodowe Przyznanie świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko w rodzinie jest uzależnione od kryterium dochodowego, które wynosi 800 zł na osobę w rodzinie lub 1200 zł, jeśli jej członkiem jest niepełnosprawne dziecko Otrzymywanie 500+ będzie niezależne od wysokości dochodów osiąganych przez członków rodziny Obecnie świadczenie wychowawcze otrzymuje 3,6 mln dzieci, a więc 53 proc. wszystkich dzieci w wieku 0–18 lat. Po rezygnacji z progu dochodowego ich liczba zwiększy się do 6,8 mln. Jednocześnie na wypłatę świadczeń więcej będzie wydawał budżet państwa, bo koszty programu wzrosną do 41 mld zł w skali roku
Wymóg posiadania alimentów Osoba deklarująca samotne wychowywanie dziecka, aby mogła otrzymać 500+, musi mieć na nie ustalone alimenty Samotny rodzic nie będzie musiał przedstawiać tytułu wykonawczego w sprawie alimentów Rodzice samodzielnie zajmujący się dzieckiem nie będą już musieli spełniać dodatkowych wymagań, aby otrzymać wsparcie z rządowego programu
Dzieci w pieczy zastępczej Prawo do dodatku wychowawczego, który jest odpowiednikiem świadczenia 500+, mają dzieci przebywające w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka oraz placówkach opiekuńczo-wychowawczych typu rodzinnego Dodatkiem będą objęte dzieci przebywające we wszystkich typach placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz pozostałych formach instytucjonalnej pieczy. Skończy się obowiązujący teraz podział, bo wszystkie dzieci, niezależnie od tego, w jakim rodzaju pieczy zastępczej przebywają, będą miały przyznane 500+ w formie dodatku wychowawczego. W przypadku podopiecznych domów dziecka o jego przyznanie będzie występował dyrektor placówki
Sposób ustalania prawa do świadczeń Przyznanie świadczenia wychowawczego odbywa się poprzez wydanie decyzji administracyjnej Gmina będzie ustalać prawo do 500+ w formie decyzji tylko przy odmowie świadczenia. W sytuacji jego przyznania rodzic otrzyma mailowo informację w tej sprawie Takie rozwiązanie (funkcjonujące obecnie w programie „Dobry start”) ma przyspieszyć i uprościć procedurę przyznawania świadczeń. Spowoduje też, że będzie mniej kosztowna, bo nie trzeba będzie ponosić wydatków związanych z dostarczeniem decyzji
Koszty obsługi Gminom przysługuje 1,5 proc. dotacji przeznaczonej na wypłatę świadczeń, na pokrycie wydatków związanych z ich przyznawaniem Od lipca do grudnia 2019 r. samorząd otrzyma 1,2 proc. dotacji, a od 2020 r. odpis na obsługę będzie wynosił 0,85 proc. Resort rodziny obniżenie wskaźnika dotacji tłumaczy tym, że po rezygnacji z kryterium dochodowego gminy będą miały mniej pracy z przyznawaniem 500+, bo rozpatrywanie wniosków będzie szybsze i łatwiejsze. Jednak dla wielu gmin, zwłaszcza tych, gdzie obecnie liczba pierwszych dzieci objętych świadczeniem jest wyższa od ogólnokrajowej średniej, spadek dotacji może spowodować, że nie pokryje w pełni ponoszonych kosztów
Przesunięcie terminów składania wniosków oraz okresu świadczeniowego Okres świadczeniowy zaczyna się 1 października danego roku, a kończy 30 września następnego. Wnioski można składać od 1 lipca – przez internet lub od 1 sierpnia – papierowo Okres świadczeniowy będzie startował 1 czerwca, a kończył się 31 maja następnego. Wnioski będą przyjmowane od 1 lutego elektronicznie, a od 1 kwietnia w formie tradycyjnej Zmiana terminów zacznie obowiązywać od 2021 r., a do tego czasu świadczenia będzie wypłacane na podstawie wniosków składanych po 1 lipca br. Dzięki tej modyfikacji gminy unikną przypadającej na miesiące wakacyjne kumulacji ogromnej liczby wniosków składanych o różnego typu świadczenia na dzieci
Przyznawanie 500+ po urodzeniu dziecka Aby rodzic mógł otrzymać świadczenie od momentu narodzin dziecka, musi jeszcze w tym samym miesiącu złożyć wniosek Jeśli rodzic złoży wniosek o 300+ w ciągu trzech miesięcy od przyjścia na świat potomka, otrzyma pieniądze od daty jego narodzin (z wyrównaniem) Rodzice będą mieli więcej czasu na załatwienie formalności związanych z uzyskaniem świadczenia bez obawy, że stracą pieniądze za wcześniejsze miesiące. Analogiczna procedura będzie stosowana również w przypadku opiekunów prawnych i faktycznych
Przyznawanie 500+ w przypadku śmierci rodzica Po śmierci osoby, na którą wydana została decyzja o przyznaniu świadczenia, prawo do niego wygasa. Drugi rodzic musi złożyć nowy wniosek Jeśli wniosek drugiego rodzica wpłynie do gminy w ciągu trzech miesięcy od śmierci tego, na którego była wydana decyzja, 500+ będzie przysługiwać od tego momentu Przyjęcie takiej procedury pozwoli zachować ciągłość pobierania świadczeń na dzieci. Również w sytuacji, gdy do śmierci doszło po złożeniu wniosku, ale przed przyznaniem 500+, to jeśli drugi rodzic złoży wniosek w ciągu trzech miesięcy, wsparcie będzie należeć się od momentu wpłynięcia pierwszego dokumentu
Dzieci w domach pomocy społecznej (DPS) Podopieczni DPS w sytuacji, gdy placówka ta zapewnia pełne, nieodpłatne utrzymanie, nie mają prawa do świadczenia wychowawczego Dzieci przebywające w DPS będą uprawnione do 500+. Placówka nie będzie traktowana jak instytucja zapewniająca całodobowe utrzymanie Wniosek o przyznanie świadczenia będzie składany przez dyrektora DPS do gminy, a nie do powiatowego centrum pomocy rodzinie, jak ma to miejsce, gdy dzieci są umieszczone w pieczy zastępczej.