Sędziowie: Projekty o KRS i KSSiP zmierzają do upolitycznienia sądów

Ostatnie projekty przedstawione przez resort sprawiedliwości, dotyczące KRS oraz KSSiP, nie są należycie konsultowane ze środowiskiem sędziowskim. Zmierzają one do upolitycznienia sądów, a tym samym naruszenia zasad niezależności sądów i trójpodziału władzy oraz demokratycznego państwa prawnego - głosi treść jednej z przyjętych w poniedziałek uchwał.

Dodano tam, że "zagwarantowanie obywatelom ochrony ich praw to obowiązek nie tylko każdego sędziego, ale także przedstawicieli innych władz".

Jednocześnie zebrani w Warszawie sędziowie wyrazili stanowczą dezaprobatę wobec kwestionowania prawidłowości wyboru I prezes Sądu Najwyższego. W uchwałach - oddzielnych dla sędziów apelacji i sędziów okręgów - stwierdzono, że sposób pełnienia urzędu przez I prezes SN Małgorzatę Gersdorf "zasługuje na szacunek, uznanie i wsparcie całego środowiska sędziowskiego".

W początkach marca do Trybunału Konstytucyjnego trafił wniosek grupy posłów PiS w sprawie przepisów, na których podstawie jest dokonywany wybór kandydatów na I prezesa SN przedstawianych następnie prezydentowi. We wniosku zaskarżono przepisy ustawy o SN oraz uchwały Zgromadzenia Ogólnego Sędziów SN z 14 kwietnia 2003 r. w sprawie regulaminu wyboru kandydatów na stanowisko I prezesa SN.

Wniosek złożony do TK w tej sprawie w istocie nie służy badaniu zgodności z konstytucją obowiązujących przepisów i prowadzi do podważenia autorytetu I prezes SN. Działanie to pozostaje w bezpośrednim związku z publicznymi wypowiedziami I Prezes w obronie prawa każdego obywatela do niezależnych sądów i niezawisłych sędziów - głosi uchwała zebrania sędziów.

W kolejnych przyjętych uchwałach wezwano "wszystkich sędziów do szczególnej dbałości o przestrzeganie konstytucyjnej zasady trójpodziału władz oraz wynikających z niej zasad niezależności sądów, niezawisłości sędziowskiej oraz etyki sędziowskiej. Konstytucja jest najwyższym prawem RP". Każdy sędzia musi mieć świadomość odpowiedzialności za sprzeniewierzenie się zasadom konstytucyjnym i etyce sędziowskiej - dodano.

Mając na uwadze konieczność kierowania się w postępowaniu zasadami godności i uczciwości, apelujemy o nieuczestniczenie w działaniach zmierzających do łamania Konstytucji RP w jakimkolwiek obszarze. Działania takie stanowią jawne sprzeniewierzenie się złożonej przysiędze sędziowskiej - zaznaczyli uczestniczący w zgromadzeniu przedstawiciele sędziów.

Sędziowie zaapelowali też "o wytrwałość w godnym pełnieniu służby i jedność środowiska sędziowskiego oraz o powrót do pracy orzeczniczej sędziów delegowanych do Ministerstwa Sprawiedliwości". Jednocześnie dodali, że "zdecydowany sprzeciw i niepokój budzą wszelkie naruszenia prawa z udziałem sędziów". Jesteśmy zainteresowani ich szybkim i rzetelnym wyjaśnieniem - podkreślili.

W innych uchwałach zwrócono się do stowarzyszeń sędziowskich o "utworzenie forum współpracy przedstawicieli samorządu sędziowskiego". W związku z tym prezesi sądów powszechnych na 20 kwietnia powinni zwołać zebrania sędziów tych sądów "w celu wyboru przedstawicieli do udziału w pracach forum".

Projekt ustawy o KRS właściwie znosi podstawowe kompetencje zgromadzeń sędziowskich, czyli wybór delegatów do KRS. Faktycznie więc te zgromadzenia dzisiaj zebrały się ostatni raz. Dlatego sędziowie postanowili, że - w ramach prawa - stowarzyszenia sędziowskie będą koordynować spotkania - powiedział po zakończeniu poniedziałkowego zebrania członek KRS sędzia Waldemar Żurek.

Jednocześnie w uchwale zwrócono się o wyłonienie sędziów odpowiedzialnych za kontakty z mediami - po jednym z każdego sądu. Ma to na celu rzetelny przekaz informacji o aktualnym stanie sądownictwa i jego problemach - zaznaczono.

Poniedziałkowe zebranie przedstawicieli sędziów sądów apelacyjnych oraz sędziów z poszczególnych okręgów z całego kraju było zamknięte dla mediów. Tego typu zgromadzenia sędziów zwykle mają charakter wyborczy - gdy wybierani są delegaci do Krajowej Rady Sądownictwa - lub sprawozdawczy. Mogą jednak mieć charakter nadzwyczajny, tak jak w poniedziałek. Główną tematyką poniedziałkowych obrad były rządowe plany zmiany przepisów o Krajowej Radzie Sądownictwa.

Cały samorząd sędziowski spotkał się dziś w Warszawie i obradował na temat tego, co obecnie dzieje się w wymiarze sprawiedliwości - podkreślił Żurek. Dodał, że "ręka do dialogu" jest cały czas wyciągnięta przez sędziów w stronę resortu sprawiedliwości.

Obecnie KRS, konstytucyjny organ stojący na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów, składa się z 25 członków. Sędziów do Rady wybierają przedstawiciele zgromadzeń sędziowskich; z urzędu należą do niej I prezes SN, prezes NSA, minister sprawiedliwości, a także posłowie i senatorowie oraz przedstawiciel prezydenta. Rada opiniuje kandydatów na sędziów (oraz do awansu do sądu wyższego szczebla) i przedstawia ich do powołania prezydentowi.

7 marca rząd przyjął projekt nowelizacji przepisów o KRS. Przewiduje on m.in. powstanie w KRS dwóch izb oraz wygaszenie, po 30 dniach od wejścia noweli w życie, kadencji jej 15 członków-sędziów; ich następców wybrałby Sejm. Wygaszona miałaby zostać także kadencja rzecznika dyscyplinarnego sądów. W skład Pierwszego Zgromadzenia KRS wejść mają: I prezes SN, prezes NSA, minister sprawiedliwości, osoba powołana przez prezydenta, czterech posłów i dwóch senatorów. Drugie Zgromadzenie ma tworzyć 15 sędziów wszystkich szczebli - wybieranych przez Sejm, a zgłaszanych przez kluby poselskie i marszałka Sejmu.

Według MS, ma to zobiektywizować tryb wyboru kandydatów, bo dotąd o wyborze członków Rady "decydowały w praktyce sędziowskie elity". Projekt - jako, w ich ocenie, niekonstytucyjny - krytykują KRS i organizacje sędziowskie.

W zeszłym tygodniu propozycję zmieniającą tryb wyboru sędziów do KRS złożyło w Sejmie Stowarzyszenie Sędziów Polskich "Iustitia". Projekt zakłada przyznanie prawa zgłaszania kandydatów do Rady nie tylko sędziom, lecz także m.in. grupom obywateli, RPO oraz samorządom adwokatów i radców prawnych. Miałaby też nastąpić zmiana systemu wyborów - z pośrednich dokonywanych przez przedstawicieli zgromadzeń sędziowskich na bezpośrednie ogólnopolskie wybory dokonywane przez wszystkich sędziów.

Apelujemy do posłów o zgłoszenie tego projektu pod obrady Sejmu - napisało w poniedziałkowej uchwale zgromadzenie sędziów, które wyraziło poparcie dla projektu Iustitii.