Jakość powietrza dziś w Polsce
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej opublikował dzisiaj na swoim profilu na Twitter/X dane Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska na temat jakości powietrza. Opublikowane informacje to stan powietrza na dzień 6 grudnia 2023 na godz. 7 rano.
Zgodnie z nimi, szczególnie na południu Polski, jakość powietrza jest i będzie bardzo zła. Indeks pyłu PM2,5 przekracza tam 110 µg/m3. Nieco lepiej będzie w południowo-zachodniej i zachodniej części Polski w okolicach miast takich jak np.: Poznań czy Szczecin, gdzie stężenie pyłu PM2,5 już od rana wynosi między 55,1 a 75 µg/m3. Dla odmiany dobra jakość powietrza według skali jest m.in.: w Warszawie, Łodzi, Białymstoku oraz w północno-wschodniej i północnej części kraju, na wybrzeżu. Nie oznacza to jednak, że powietrze jest dobrej jakości. Bowiem zgodnie z normami Światowej Organizacji Zdrowia nawet przyjęte górne wartości na skali jako dobre są już przekroczeniem normy zalecanej przez WHO.
Ze względu na zły stan aerosanitarny, IMGW zaleca ograniczenie przebywania na zewnątrz w rejonach, w których jakość powietrza będzie bardzo niekorzystna. Dotyczy to głównie osób mających jakiekolwiek dolegliwości układu oddechowego. Niestety w Polsce od wielu lat istnieje problem z zanieczyszczeniami powietrza i z tzw. smogiem.
Czym jest smog?
Wyraz "smog" pochodzi od angielskich słów: smoke (czyli dym) oraz fog (czyli mgła). Jest to mieszanina powstała na skutek wymieszania się powietrza atmosferycznego - a dokładniej mgły - ze spalinami i zanieczyszczeniami powstającymi w efekcie działalności człowieka. Do warunków pogodowych sprzyjających powstawaniu smogu zalicza się średnią temperaturę powietrza wynoszącą poniżej 0 stopni Celsjusza oraz wiatr o prędkości mniejszej niż 3 m/s.
Najczęściej występujące zanieczyszczenia w smogu to pyły zawieszone w powietrzu. Oznaczane są one jako PM - jest to skrót od Particulate Matter. Są to drobne cząsteczki swobodnie unoszące się w powietrzu, które stanowią część tzw. aerozolu atmosferycznego. Oczywiście pyły te mogą mieć swoje źródło także w procesach naturalnych takich jak np.: erupcje wulkanów, niemniej jednak głównym jego źródłem w Polsce jest działalność człowieka.
Smog w Polsce najgorszy w całej UE
Niestety jakość powietrza w Polsce jest jedną z najgorszych w skali całej Unii Europejskiej. Nie istnieje bezpieczny dla zdrowia poziom zanieczyszczeń powietrza. Bowiem nawet krótkotrwałe narażenie na oddychanie substancjami szkodliwymi zawieszonymi w powietrzu niesie ze sobą poważne ryzyko dla naszego zdrowia. Może być ono przyczyną wystąpienia wielu negatywnych skutków zdrowotnych, wymaganej hospitalizacji, a - w skrajnym przypadku - nawet śmierci.
Skład polskiego smogu
W Polsce smog składa się głównie z azotu, siarki, tlenku węgla oraz najbardziej szkodliwych pyłów PM2,5 i PM10 wraz z benzo(a)pirenen obecnym we frakcji PM10. PM2,5 jest to pył o średnicy do 2,5 mikrometra. Według WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) jest on najbardziej szkodliwy dla zdrowia człowieka ze wszystkich zanieczyszczeń atmosfery. Natomiast PM10 jest mieszaniną cząsteczek zawieszonych w powietrzu o średnicy do 10 mikrometrów. W skład tego pyłu mogą wchodzić również różne substancje toksyczne, na przykład dioksyny, furany czy wspomniany wcześniej benzo(a)piren.
Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia dotyczącymi jakości powietrza, średnie dobowe stężenie pyłu PM10 powinno być mniejsze niż 45 μg/m3. Natomiast dopuszczalne stężenie dla PM2,5 to 25 μg/m3. W Polsce te normy są wielokrotnie przekraczane.