Ustrój. Państwo. Obywatel. Samorząd
Polska stoi wobec konieczności wypracowania własnej doktryny państwowej i administracyjnej. Doktryna suwerenności państwowej i model funkcjonowania państwa pozwolą zdefiniować i realizować skutecznie polskie interesy narodowe w nowych, obiektywnie istniejących warunkach wyznaczanych dziś przez procesy globalizacji.
Po pierwsze - chodzi o istotne jakościowe wzmocnienie potencjału instytucjonalnego Państwa Polskiego. Konieczne jest w szczególności wzmocnienie merytorycznej obsługi misji programowej rządu oraz stworzenie mechanizmów pozwalających na racjonalne zarządzanie zasobami administracji publicznej oraz kierowanie jej rozwojem instytucjonalnym.
Po wtóre - chodzi o wzmacnianie sił organicznych (wewnętrznych) w każdej sferze życia gospodarczego i społecznego. Konieczne jest wspieranie i wyzwalanie energii wspólnot lokalnych i regionalnych oraz indywidualnej wolności i przedsiębiorczości, a także czynników innowacyjnych kreujących rozwój.
Rozległy program decentralizacyjny wymaga zawarcia nowej umowy społecznej między rządem a samorządem terytorialnym - samorząd nie może być jak dotąd jedynie przedmiotem manipulacji ze strony centrum.
Konieczne jest usprawnienie organizacji władzy ustawodawczej i procesu legislacyjnego. W szczególności nie ma wielu argumentów za utrzymaniem Senatu w obecnym kształcie. Natomiast mógłby on odgrywać istotną rolę stabilizującą i korygującą, gdyby zmienić charakter tej Izby oraz - w związku z tym - zasady obsadzania mandatów. W tym celu trzeba rozważyć powrót do idei Senatu jako izby korporacyjnej, w której zasiadaliby przedstawiciele różnych głównych środowisk w kraju, delegowani przez organizacje uprawnione do tego ustawą. W takim Senacie byłoby miejsce dla przedstawicieli samorządów, pracodawców i pracobiorców oraz Kościołów.
Potrzebne jest też dokonanie przeglądu systemu prawnego i zasadnicze ograniczenie zakresu rządowych aktów wykonawczych do ustaw, z czym winien wiązać się wzrost roli prawa miejscowego, stanowionego przez sejmiki województw i samorząd lokalny.
W ostatnim dziesięcioleciu zostały poczynione daleko idące kroki na rzecz wzmocnienia pozycji Prezesa Rady Ministrów jako kierownika Rady Ministrów i zwierzchnika administracji rządowej. Dlatego w sferze zarządzania politycznego należy sprecyzować rolę gabinetów politycznych ministrów i wzmocnić ich współpracę z gabinetem premiera.
Ponadto należy wyodrębnić służby (korpusy) we wszystkich dziedzinach obsługi rządu i ministerstw a także urzędów centralnych i wojewódzkich.
Konieczne jest ograniczenie uprawnień wojewody. Do jego zadań - oprócz reprezentowania rządu w województwie - powinno należeć sprawowanie nadzoru nad samorządem terytorialnym, sprawy porządku publicznego i bezpieczeństwa zbiorowego.
Decentralizacja nie jest jedynie aktem dobrej woli władzy centralnej, lecz staje się koniecznym warunkiem cywilizacyjnym właściwego zarządzania sprawami publicznymi i skutecznej dbałości o polski interes narodowy. Obecnie samorząd otrzymuje coraz więcej zadań, ale bez wystarczających pieniędzy na ich realizację. Ten stan jest nie do utrzymania.
Silna i bezpieczna Polska w Unii Europejskiej
Zmienione położenie geopolityczne Polski, w tym zwłaszcza obecność w NATO i UE, daje naszemu krajowi najlepsze od kilkuset lat możliwości realizacji interesów stanowiących treść polskiej racji stanu. Do niezmiennych celów polskiej polityki zagranicznej, bez względu na sytuację międzynarodową, należy:
- strzeżenie suwerenności Rzeczypospolitej,
- zapewnienie jej bezpieczeństwa,
- zapewnienie korzystnych warunków rozwoju gospodarczego i cywilizacyjnego,
- umacnianie jej pozycji międzynarodowej.
Tylko w ten sposób możemy utrwalać naszą narodową tożsamość, dawać Polakom podstawy do dumy z Rzeczypospolitej, pragnienie identyfikacji z polską historią i kulturą oraz wolę umacniania naszego narodowego dziedzictwa.
Fiasko traktatu konstytucyjnego stawia przed Polską i innymi krajami członkowskimi pilne zadanie opracowania nowego fundamentu instytucjonalnego Unii Europejskiej. Jest to możliwe w terminie określonym w deklaracji przyjętej z okazji 50-lecia traktatów rzymskich. Nowy traktat podstawowy powinien zapewnić konsolidację instytucjonalną Unii Europejskiej, która zagwarantuje właściwą równowagę pomiędzy kompetencjami organów międzyrządowych odpowiedzialnych za strategiczny kierunek jej rozwoju i organów wspólnotowych odpowiedzialnych za sprawne funkcjonowanie Unii, jej spójność oraz urzeczywistnianie zasady solidarności. Tylko silna i sprawna UE może sprostać wyzwaniom, którym w pojedynkę żaden z krajów członkowskich nie będzie w stanie stawić czoła zagrożeniom terrorystycznym, presji migracyjnej i zmianom klimatycznym.
Solidarność europejska jest fundamentem integracji. Zmniejszanie unijnego budżetu tuż po poszerzeniu było błędem. Nie można mieć więcej Unii za mniej pieniędzy. Chcemy, by Unia przejęła większą odpowiedzialność za bezpieczeństwo Europy i świata. Popieramy pogłębienie integracji w zakresie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa - projekt ustanowienia funkcji unijnego ministra spraw zagranicznych - z jasnym określeniem jego kompetencji głównego koordynatora polityki unijnej w zakresie budowy sił szybkiego reagowania, wspólnego planowania europejskich sił zbrojnych oraz tworzenia wspólnej polityki zbrojeniowej i zaopatrzenia. Silna Unia powinna pozostawać w strategicznych i partnerskich stosunkach ze Stanami Zjednoczonymi.
Niepokojące jest lekceważenie przez obecny rząd rosnącej roli euro na światowym rynku finansowym oraz pożytków mogących płynąć z włączenia polskiej gospodarki do strefy euro. Konieczne jest niezwłoczne określenie harmonogramu i planu działań zmierzających do przyjęcia przez Polskę europejskiej waluty na warunkach korzystnych dla polskiej gospodarki.
W żywotnym interesie naszego kraju leży rozwój i umacnianie dobrych stosunków z państwami UE, zwłaszcza z naszymi unijnymi sąsiadami: Niemcami, Czechami, Słowakami oraz Litwą.
Polityka wobec Rosji wymaga oparcia na chłodnej kalkulacji, wyzbycia się zbędnych emocji i pustych gestów. Nie mogą one szkodzić skuteczności naszej polityki. Dostrzegając w rosyjskiej polityce wobec Polski nieprzyjazne akcenty oraz nieprzezwyciężone kompleksy, musimy się starać prowadzić cierpliwy dialog polityczny z Moskwą, wyjaśnić rozbieżności i eliminować napięcia. W interesie naszych obu narodów, ciężko doświadczonych przez historię, leżą stosunki dobrosąsiedzkie oraz szerokie kontakty gospodarcze, społeczne i samorządowe.
Wielkim i ważnym partnerem Polski w tej części Europy pozostaje Ukraina. Będziemy konsekwentnie wspierać przemiany demokratyczne w tym kraju i jego dążenia do integracji z Zachodem ze świadomością, iż to przede wszystkim polityczna wola i społeczna mobilizacja samych Ukraińców jest miarą tych aspiracji i warunkiem ich powodzenia.
Chcemy aktywnie wspierać naród białoruski w walce o demokrację i poszanowanie wolności obywatelskich. Wierzymy, że Białorusini podążą pewnego dnia europejską drogą.
Członkostwo Polski w UE i NATO oraz nasz narodowy potencjał i aspiracje stanowią dobrą podstawę dla aktywności naszego kraju poza Europą i na forum ważnych organizacji międzynarodowych, zwłaszcza w ramach systemu ONZ. W ten sposób nasz kraj może wnosić wkład w kształtowanie pokojowego i sprawiedliwego porządku międzynarodowego, dbać o swoje interesy gospodarcze i pozycję w świecie.
Aby skutecznie radzić sobie we współczesnym środowisku bezpieczeństwa, niezbędna jest ścisła współpraca międzynarodowa - sojusznicza i bilateralna. Żadne z państw nie jest w stanie w pojedynkę stawić czoło nowym wyzwaniom.
Opowiadamy się za zintegrowanym systemem bezpieczeństwa narodowego, opartym na współdziałaniu sił zbrojnych ze służbami cywilnymi. Na takie bezpieczeństwo kładą nacisk nasi sojusznicy w NATO i w UE, dla której współpraca cywilno-wojskowa jest stałym elementem operacji pokojowych.
Nasza polityka bezpieczeństwa powinna być: realistyczna i całościowa (miarą naszych aspiracji powinny być rzeczywiste możliwości naszego państwa i gospodarki); nowoczesna i profesjonalna (uwzględniająca najnowsze światowe tendencje w teorii i praktyce bezpieczeństwa i realizowana przez profesjonalistów, a nie funkcjonariuszy partyjnych); długofalowa i kreatywna (wyprzedzająca, opierająca się na strategii, a nie doraźnym reagowaniu na bieżące potrzeby, nowatorska i twórcza, a nie naśladowcza i recenzencka); sojusznicza i partnerska (skorelowana z polityką bezpieczeństwa NATO i UE, zakładająca współpracę z sąsiadami i innymi państwami, a w szczególności z USA).
Zdrowe finanse, niskie podatki.
Polskie finanse publiczne są chore i potrzebują gruntownej reformy. Potrzebujemy zmian w obszarach: struktury i stanu dochodów publicznych, struktury i stanu wydatków publicznych, struktury i stanu długu publicznego, organizacji sektora finansów publicznych i zarządzania tymi finansami.
W świecie metodą zarządzania publicznego jest zarządzanie zorientowane na osiąganie zaplanowanych rezultatów. Wykorzystuje się tu praktyki zarządzania stosowane w sektorze prywatnym. Potrzebna jest odpowiednia metodologia przygotowania i rozliczania budżetu, przede wszystkim: przyznawanie środków budżetowych na zadania, możliwość przesuwania środków budżetowych na zadania i wprowadzania budżetów wieloletnich.
Ministrowie nie powinni dostawać środków na funkcjonowanie ich urzędów, ale na realizację konkretnych zadań czy programów do osiągnięcia planowanych rezultatów. Powinni umieć udowodnić, że danego zadania nie da się zrealizować w inny, tańszy sposób. Po zakończeniu powinni być rozliczani z tego, czy wykonali całe zadanie, czy koszty nie przerosły kosztów zakładanych i czy udało się wygospodarować oszczędności.
By uniknąć wydawania środków pod koniec roku przez administrację publiczną i by ułatwić realizację programów i zadań, należy wprowadzić zasadę, że wydatki przyznane na realizację danego programu, w oparciu o budżet roku, mogą być realizowane w kolejnych dwóch latach.
Rząd powinien przedstawić parlamentowi ramowy plan finansowy na kolejnych pięć lat. Plan ustalałby kwoty wydatków w następnych latach przeznaczonych na finansowanie państwa w podziale na działy administracji i strategiczne programy rządowe.
W Polsce obciążenia fiskalne są bardzo wysokie w relacji PKB i powinny być obniżane, by kraj mógł się szybko rozwijać i by nastąpiło trwałe przyspieszenie wzrostu zatrudnienia.
System podatkowy powinien zapewnić zebranie przez Państwo niezbędnej kwoty podatków, powodując jak najmniejsze perturbacje w działalności gospodarczej i życiu obywateli. Potrzeby społeczne winny być rozwiązywane przez odpowiednie kształtowanie wydatków budżetu.
Koncepcja podatku liniowego zapewnia jednolite zasady opodatkowania dochodów ze wszystkich źródeł. Zakłada uchylenie wszelkich zwolnień skutkujących nieuzasadnionymi przywilejami dla podatnikw. Proste i jednolite zasady powszechnego podatku liniowego pomogą skoncentrować ekonomiczne wysiłki Polaków na pracy i przedsiębiorczości.
Ogólne założenia systemu podatków dochodowych: usunięcie podziału na podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) i podatek dochodowy od osób prawnych (CIT); wprowadzenie w miejsce PIT i CIT podatku od dochodów osobistych (wynagrodzeń) i podatku dochodowego od działalności gospodarczej; wprowadzenie jednolitej stawki procentowej (np. 15 %) dla wszystkich dochodów podlegających opodatkowaniu - dochodów osobistych i dochodów z działalności gospodarczej; usunięcie obowiązujących zwolnień podatkowych i wprowadzenie zasady powszechności opodatkowania na jednolitych zasadach; wprowadzenie zasady, że dochód opodatkowany jest tylko raz - w momencie wytworzenia.
Istotnym zadaniem rządu powinno być istotne obniżanie „klina podatkowego”. Obniżenie o 50% składki płaconej przez pracodawcę i przez pracownika oraz likwidację składki chorobowej.
Poziom bezrobocia jest najwyższy wśród osób młodych. Proponujemy radykalne obniżenie kosztów pracy dla tej grupy osób przez zniesienie składki rentowej lub ustalenie jej na niskim poziomie (np. 3 %) dla osób po raz pierwszy podejmujących pracę.
Polityka musi sprzyjać małym i średnim przedsiębiorstwom. Należy odbiurokratyzować gospodarkę. Trzeba obniżyć opłaty związane z rozpoczęciem działalności, uzyskaniem koncesji i zezwoleń, których liczbę należy zmniejszyć. Trzeba przyspieszyć i usprawnić procedury zakładania firm, zmniejszyć zakres i dokuczliwość kontroli, zmniejszyć i usprawnić obowiązki w zakresie sprawozdawczości, zwiększyć prawa przedsiębiorców.
Proponujemy wprowadzenie kodeksu działalności gospodarczej, który systemowo i korzystnie ureguluje zakładanie i prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce. PO proponuje także zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego poprzez odwołanie się do własnych zasobów i zwiększenie konkurencji. Jest to możliwe dzięki zwiększeniu dywersyfikacji źródeł energii z wykorzystaniem potencjału krajowego.
Poziom ochrony praw własności w Polsce jest najniższy wśród wszystkich państw UE. Konieczne jest umocnienie nowoczesnego modelu gospodarki wolnorynkowej opartej na własności prywatnej. Konieczne jest wykorzystanie istniejących ścieżek prawnych w kwestii likwidacji formy użytkowania wieczystego.
Mieszkalnictwo wykazuje wiele cech wywodzących się z poprzedniego systemu, które należy zlikwidować. Mieszkanie komunalne powinny być zbywane na rzecz najemców na ich wniosek ze zniżką w stosunku do wartości rynkowej, w określonym procencie.
Rodzina - praca - solidarne społeczeństwo
Potrzebna jest zasadnicza reorientacja: przejście od modelu tradycyjnego państwa opiekuńczego do modelu państwa nastawionego na zatrudnienie i pracę.
Wyzywania demograficzne i rozwojowe wymagają, by w Polsce wzrosła liczba aktywnych zawodowo i zatrudnionych. Aby osiągnąć podwyższenie wskaźnika zatrudnienia z dzisiejszych 54 % do 62 % w 2013 i 70 % w 2025 roku należy kontynuować proces uelastycznienia prawa pracy i rynku pracy poprzez: decentralizację prawa pracy, wprowadzenie zapisów pozwalających na skuteczne wypowiadanie układów zbiorowych, wydłużenie do 12 miesięcy okresu rozliczenia czasu pracy (można by wprowadzić indywidualne konta czasu pracy), lepsze warunki dla stosowania i upowszechniania nietypowych form zatrudnienia (pozwalających np. na telepracę, zatrudnienia pracowników czasowych itp.).
Trzeba eliminować decyzje polityczne, których efektem pośrednim może być dalszy wzrost kosztów pracy, jak np. zmiana waloryzacji świadczeń, podwyższanie kwot zasiłków, zwiększanie podmiotowego dostępu do świadczeń, oraz przedstawić realną drogę do pomniejszenia kosztów pracy, m.in.: rozważyć skrócenie z dzisiejszych 33 dni do 23, za jaki w przypadku choroby płacić musi pracodawca, przygotować koncepcję zmiany filozofii i modelu rent dla osób młodych, wchodzących na rynek pracy i z czasem następnych generacji, tak, by zamiast dzisiejszego obciążenia składką rentować w wysokości 13 % uzyskać warunki płacenia składek w wysokości 3%. Należy stworzyć nowoczesne warunki dla uczenia się przez całe życie, co oznacza m.in.: gwarancje powszechnego dostępu do gęstej sieci usług edukacyjnych wysokiej jakości dla dorosłych, promocję wydatków na szkolenia i edukację pracowników, upowszechnienie korzystanie z poradnictwa zawodowego. Poprawy wymaga też skuteczność efektywności Aktywnej Polityki Rynku Pracy, co oznacza m.in.: eliminację z rejestru bezrobotnych osób nieposzukujących pracy, zmianę algorytmu przydziału środków dla województw.
Zamierzamy wprowadzić nową politykę wobec niepełnosprawnych, by osiągnąć dla tej grupy społecznej wskaźnik zatrudnienia powyżej 25 proc. (teraz wynosi 13 proc).
Nierówności społeczne w Polsce widać najwyraźniej w zróżnicowanej sytuacji rodzin. Dlatego trzeba stworzyć takie warunki, aby rodzina mogła być samodzielna ekonomicznie, przede wszystkim przez dostęp do edukacji i pracy, a nie tylko proste świadczenia finansowe. Polityka na rzecz rodziny musi być nastawiona na poprawę demografii w Polsce - doprowadzenie do wskaźnika 1,8 w roku 2013 i 2,0 w roku 2025. Do tego należy doprowadzić poprzez m.in. zachęty w systemie podatkowym; stworzenie warunków do powszechnego i taniego dostępu do opieki na dziećmi; upowszechnienie elastycznych form zatrudnienia; nadanie nowej roli urlopowi wychowawczemu (m.in. przez partnerstwo kobiet i mężczyzn w wykorzystaniu urlopu, dzielenie go na fazy); specjalne programy powrotu kobiety na rynek pracy po okresie opieki na dzieckiem; promocję rodzin zastępczych.
W celu zapewnienia bezpiecznej emerytury i solidarności między pokoleniami należy zrównoważyć obecność na rynku pracy osób najmłodszych i najstarszych. Niezbędne jest też radykalne ograniczenie wczesnej dezaktywacji zawodowej i szybkie dokończenie reformy emerytalnej. Aby to osiągnąć, należy m.in.: ograniczyć możliwość przechodzenia na wcześniejszą emeryturę, wzmacniać rehabilitację rencistów, podwyższyć średnią wyjścia z rynku pracy (dla kobiet z 54 do 58 u mężczyzn 62 do 64 lat); promować u pracodawców utrzymania zatrudnienia osób 45+/50+; ujednolicić system emerytalny dla wszystkich grup zawodowych; uzależnić wysokość przyszłej emerytury od stażu pracy i wysokości zarobków; zreformować KRUS.
Jednym z najważniejszych elementów stabilności demokracji jest rozwój społeczeństwa obywatelskiego. Stworzenie odpowiednich warunków dla pełnego rozwoju i wzrostu jego znaczenia wymaga zmian w modelu finansowania instytucji społeczeństwa obywatelskiego oraz otwartość administracji na współdziałanie z takimi organizacjami. Np. przez wypracowanie jasnych reguł co do skali możliwego ich finansowania ze środków publicznych, upowszechnienie przekazywania 1 proc. z podatku, promowanie wolontariatu jako formy pierwszego zatrudnienia.
Polityka zdrowotna państwa
System ochrony zdrowia powinien zapewnić dostęp do usług medycznych na odpowiednim poziomie wszystkim, którzy ich potrzebują, system ubezpieczeń zdrowotnych musi być powszechny i obligatoryjny, powinien zawierać element solidarności społecznej. M.in. jakość usług nie powinna istotnie różnić się ze względu na osiągane dochody.
Jądrem programu PO jest wprowadzenie konkurencyjności na rynku ubezpieczeń zdrowotnych. Proponujemy wprowadzenie systemu opartego na trzech filarach. Pierwszym byłoby obowiązkowe ubezpieczenie państwowe. Drugim - obowiązkowe ubezpieczenie prywatne. Trzecim - dobrowolne ubezpieczenie, również prywatne.
Proponujemy podział NFZ na trzy niezależne instytucje, z czego dwie byłyby sprywatyzowane. Instytucja państwowa, pozostała po NFZ, obsługiwałaby pierwszy filar. Ubezpieczenia zdrowotne w ramach drugiego i trzeciego filaru oferowałyby prywatne firmy ubezpieczeniowe. Prywatne ubezpieczenia mogą dobrze funkcjonować przy odpowiednim nadzorze i regulacjach. Powinny one zapewnić m.in. to, aby nikt nie był dyskryminowany na rynku ubezpieczeń, tzn. aby stawki z reguły nie były uzależnione od profilu ryzyka (np. wieku), ale aby były uśrednione. Czasami jednak uzależnienie wysokości składki od profilu ryzyka może być uzasadnione (np. w wypadku palaczy papierosów).
Dopełnieniem koncepcji wprowadzenia konkurencji na rynku ubezpieczeń jest wprowadzenie koszyka usług medycznych. Powinien on zawierać listę procedur medycznych, które miałyby być stosowane.
Jesteśmy zwolennikami wprowadzenia zasady minimalnego współpłacenia za usługi medyczne - sprzyja to racjonalizacji korzystania z nich. Osoby o niższych dochodach nie będą miały obowiązku płacenia.
Szpitale rządzą sie takimi samymi zasadami rachunku ekonomicznego, jak inne podmioty gospodarcze. Prywatyzacja szpitali będzie służyła poprawie ich efektywności, a więc podniesienia jakości usług oraz obniżenia ich kosztu.
Dzięki prywatyzacji służby zdrowia zwiększy się również konkurencja na rynku usług medycznych - prywatne podmioty będą agresywniej walczyć o pacjenta. Będą starały się oferować jak najlepsze usługi po jak najniższej cenie.
Strategia dla rozwoju wsi i rolnictwa
Uczynimy wszystko, aby okres wyrównywania dopłat bezpośrednich do poziomu płatności w starych krajach UE został maksymalnie skrócony. Na obszary wiejskie muszą być skierowane w sposób spójny środki Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności czy Funduszu Regionalnego. Środki przeznaczone w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) 2007- 2013 na rozwój obszarów wiejskich muszą służyć trwałemu rozwojowi, a nie jedynie szybkiej absorpcji funduszy. Do PROW zostanie wprowadzona większa możliwość wspierania mikroprzedsiębiorstw oraz rozwijania w gospodarstwach rolnych działalności pozarolniczej, zwiększenia oferty edukacyjnej dla młodzieży i dorosłych z obszarów wiejskich, m.in. szkół rolniczych.
Utrzymamy odrębny od pracowniczego system ubezpieczeń społecznych KRUS. Istnieje potrzeba urealnienia wysokości składek dla przedsiębiorców rolnych posiadających duże i dochodowe gospodarstwa rolne.
Niezbędne jest utrzymanie wsparcia w postaci preferencyjnych kredytów inwestycyjnych na modernizację gospodarstw, z uwagi na konieczność ich dostosowania do standardów wspólnotowych.
By zmniejszyć koszty funkcjonowania agencji rolnych dla realizacji zadań wynikających ze Wspólnej Polityki Rolnej powinna zostać powinna zostać utworzona Agencja Rozwoju Obszarów Wiejskich (AROW) powstała z przekształcenia Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz poszerzenie jej działalności o dotychczasowe zadania Agencji Rynku Rolnego.
Chcemy zreformować doradztwo rolnicze. Konieczne jest wprowadzenie, obok doradztwa publicznego, doradztwo niepubliczne. Samorząd musi uzyskać więcej kompetencji, środków finansowych oraz odpowiadać za rolnictwo i wieś. Rolnikom uzyskującym najmniejsze dochody należy zapewnić bezpłatny, finansowany ze środków budżetowych dostęp do usług doradczych.
Będziemy wspierać i popularyzować korzystanie z odnawialnych źródeł energii. Rozszerzona zostanie lista wspieranych upraw na cele energetyczne. Wsparcie otrzymają ci rolnicy, którzy sami przetwarzają uprawiane w gospodarstwie rośliny energetyczne.
Produkowana i sprzedawana żywność musi spełniać odpowiednie standardy. Utworzona zostanie skonsolidowana Inspekcja Weterynaryjna i Bezpieczeństwa Żywności.
Minister rolnictwa powinien być odpowiedzialny również za sektor gospodarki rybnej. Konieczna jest ogólnopolska kampania finansowana z budżetu państwa na rzecz zwiększenia spożycia ryb morskich i słodkowodnych. Uważamy za konieczne utworzenie Karty Rybaka (określałaby zasady osłon socjalnych, zasiłków, rent inwalidzkich, rent wdowich i sierocych). Konieczne jest też utworzenie jednego Inspektoratu Rybołówstwa Morskiego oraz resortowego Rybackiego Centrum Szkolenia Zawodowego, kształcącego młodych rybaków na średnim poziomie zawodowym.
Unijny program finansowania inicjatyw lokalnych LEADER powinien być traktowany jako mechanizm stymulowania działań innowacyjnych na obszarach wiejskich. Jego środki zostaną skierowane na: zwiększenie skuteczności doradztwa rolnego, stworzenie lokalnych organizacji stymulujących powstawanie i działanie grup producentów rolnych, wsparcie dla lokalnych inicjatyw społecznych, jak hospicja, domy samotnej matki, świetlice środowiskowe itp.
Konieczne jest w ścisłej współpracy z UE zawarcie długoletnich umów z Rosją, Ukrainą i innymi państwami WNP, które regulować będą wzajemne zobowiązania.
Społeczeństwo obywatelskie na wsi bez mocnej pozycji sołtysa nie istnieje. PO zaproponowała ustawę o tzw. funduszu sołeckim, który będzie wymiernym wsparciem dla sołectw i sołtysów w realizowaniu ich lokalnych inicjatyw. Stworzymy też jednolity program poprawy bytu byłych pracowników PGR, dostosowany do potrzeb i specyfiki danego regionu.
Wiedza. Reforma organizacji i finansowania kultury
Dojmujący jest brak polityki państwa odnośnie szkolnictwa. Polska nauka powiększa dystans nawet do krajów o podobnym poziomie rozwoju. Aby to zahamować należy m.in. prowadzić skoordynowaną politykę w oświacie i szkolnictwie wyższym i badaniach naukowych oraz politykę na rzecz rozwoju innowacyjności w gospodarce Warunkiem rozwoju sektora wiedzy jest obecność w tym sektorze mechanizmów konkurencyjnych o charakterze rynkowym. Powinna nastąpić zmiana systemu finansowania badań naukowych.
Oświata wymaga przeprowadzenia wielu zmian. M.in. pilne jest wprowadzenie spójnej podstawy programowej - od przedszkola do szkoły średniej; zwiększenie autonomii szkół i przekazywanie większej kompetencji dyrektorom; odbudowanie rangi egzaminu maturalnego oraz przywrócenie zaufania do matury (gwarantując jej komplementarność z systemem matur w UE); zmiana sposobu finansowania szkół i placówek oświatowych (wprowadzenie bonu oświatowego czy utworzenie na poziomie ministerstwa funduszu na dofinansowanie konkretnych programów wyrównawczych szans szkół); zaangażowanie społeczności lokalnej, a także wsparcie specjalistycznych placówek - jak poradnie, świetlice, palcówki resocjalizacyjne.
Polska powinna zharmonizować swoje działania w zakresie naprawy szkolnictwa z polityką pro rozwojową UE. W tym celu powinna m.in.: poprawić jakość kształcenia i dostosowania oferty programowej studiów do wymogów oferty rynku pracy; poprawić infrastrukturę sektora wiedzy i jego otoczenia, zdynamizować proces informatyzacji państwa; zrealizować inicjatywę konferencji rektorów w ramach programu "Study in Poland" oraz projekt zlokalizowania we Wrocławiu Europejskiego Instytutu Technologicznego; wspierać i mobilność nauczycieli akademickich i studentów; wprowadzić selektywne finansowanie wybranych priorytetowych przedsięwzięć badawczych; wsparcie dużych uniwersytetów, by miały szansę osiągnąć silniejszą pozycję międzynarodową; wykreować grupy dużych w rozumieniu międzynarodowym tzw. uniwersytetów badawczych i doprowadzić do ich działania w formule federacyjnej; uzupełnić masowe kształcenia na poziomie wyższym kształceniem elitarnym prowadzonym w skali wynikającej z potrzeb państwa; wspierać powstanie parków przemysłowych, technologicznych, parków nauki, inkubatorów przedsiębiorczości, centrów transferu technologii. Powinny one funkcjonować na zasadach komercyjnych, łącząc w działaniach uczelnie, instytuty i korporacje. Należy zwiększyć rekrutację na studia w ramach kierunków odpowiadającym naukom ścisłym i technicznym; zwiększyć dostęp do oferty lepszych uczelni dla gorzej sytuowanych osób poprzez rozwój internetu szerokopasmowego.
Reforma organizacji i finansowania kultury
Filarami reformy organizacji i finansowania kultury powinny się stać: wzmocnienie autonomii podmiotów prowadzących działalność kulturalną, nowa kategoryzacja podmiotów w sektorze publicznym (m .in. zmniejszenie liczby instytucji narodowych i prowadzenie wyłącznie gminnych samorządowych instytucji kultury), podkreślenie strategicznej, a nie zarządczej roli ministra kultury, zmiany obciążeń samorządów w dziedzinie kultury - wskazanie jednego szczebla samorządowego (gmin) jako zasadniczo właściwego do organizowania działalności kulturalnej, zmiany zasad dofinansowania projektów kulturalnych dopuszczające możliwość finansowania osób fizycznych, dążenie do wydzielenia środków publicznych na dotacje celowe z Ministerstwa Kultury oraz utworzenie Rady Kultury i ciał branżowych. Będzie to pierwszy etap reformy.
Kolejny to nowelizacja istniejących ustaw branżowych (dot. bibliotek, muzeów, kinematografii) i przygotowanie oraz wprowadzenie w życie nowych dotyczących np. teatrów. Przyczyni się to odpolitycznienia sektora poprzez decentralizację zarządzania i wprowadzenia niezależnych ciał doradczych i pośredniczących w procesie dystrybucji środków. Otworzy też finansowanie projektów składanych przez wszystkich działających w sferze kultury, zapewniając równość podmiotów.
Podstawowe priorytety polityki kulturalnej Polski należy określić tak, by uwzględniały one cele strategiczne strukturalnej polityki finansowej UE, czyli m.in.: rozbudowę i modernizację infrastruktury kultury oraz ochronę dziedzictwa kulturowego, wzrost konkurencyjności i zatrudnienia w sektorze kultury i jej przemysłów, w tym ochrona własności intelektualnej, wspieranie młodych artystów i ich zatrudnienia; wzrost kompetencji kulturalnych społeczeństwa poprzez edukację kulturalną.
Trzeba także stworzyć nowe mechanizmy zachęcające osoby i firmy prywatne do finansowania kultury.
