"Jezu wyratuj" wyryte na ścianie. Tajne więzienie NKWD w Warszawie
1 Drzwi do piwnic to te same drzwi, za którymi w celach trzymano więźniów - żołnierzy AK, działaczy niepodległościowych, konspiratorów. Przez duży wycięty otwór podawano aresztowanym posiłki
Mariusz Nowik / dziennik.pl
2 Władysława Sielicka po odkryciu tajemnic więzienia 13 lat temu przyjechała do Fundacji "Willa Jasny Dom". Pokazała celę, w której siedziała oraz pokój, w którym była przesłuchiwana i bita. Dziś jest tam prywatne mieszkanie...
Mariusz Nowik / dziennik.pl
3 Jeden z bardziej zagadkowych napisów. Dlaczego ktoś napisał chemicznym ołówkiem na drzwiach jeden z bardziej znanych palindromów: "kobyła ma mały bok"?
Mariusz Nowik / dziennik.pl
4 "22 VIII Pająk MP"... Napisy zaciera czas...
Mariusz Nowik / dziennik.pl
5 Drzwi z napisami wykonanymi chemicznym ołówkiem. Niektóre z nich po rosyjsku, niemal niemożliwe do odczytania...
Mariusz Nowik / dziennik.pl
6 Drzwi z napisami wykonanymi chemicznym ołówkiem. Niektóre z nich po rosyjsku, niemal niemożliwe do odczytania...
Mariusz Nowik / dziennik.pl
7 "Pokój ludziom dobrej woli"
Mariusz Nowik / dziennik.pl
8 Wiele rysunków i inskrypcji jest już ledwo widocznych. Tak jak ten krzyż, wydrapany w osypującym się tynku. "Niektóre napisy ujrzeliśmy dopiero po podświetleniu ich specjalnym reflektorem o dużej mocy" - opowiada Marlena Piekarska-Olszówka, szefowa Fundacji "Willa Jasny Dom" opiekującej się tym miejscem
Mariusz Nowik / dziennik.pl
9 Kalendarz. W ten sposób więźniowie odliczali upływający czas. "Małe okienka zostały zasłonięte workami z ziemią, żeby uniemożliwić więźniom jakąkolwiek komunikację ze światem zewnętrznym" - opowiadał Ludwik Molik, pseudonim Tomigan
Mariusz Nowik / dziennik.pl
10 "Na wyrok czeka Bog. Kozłowski z..."
Mariusz Nowik / dziennik.pl
11 "Amnestia 5.9.45"
Mariusz Nowik / dziennik.pl
12 Napis na drzwiach celi: "Matko Boża, opiekunko nasza, wyratuj. 15.IV-15.VIII"
Mariusz Nowik / dziennik.pl
13 Napis na drzwiach celi: "Matko Boża, opiekunko nasza, wyratuj. 15.IV-15.VIII"
Mariusz Nowik / dziennik.pl
14 "Nauczył się żyć na wolności. Kozłowski, Pisarek, Tarapata"
Mariusz Nowik / dziennik.pl
15 Przez górne wycięcie w drzwiach podawano posiłki. Dolne, czyli judasz, służyło do obserwowania więźniów. Poszczególne cele mają po kilka metrów kwadratowych powierzchni. W największej, kilkunastometrowej, przebywało nawet ponad 20 osób. Za prycze służyły im ułożone pod ścianą deski...
Mariusz Nowik / dziennik.pl
16 "Sabak Zy"? Czy może raczej "Icchak Zy"? Czas zatarł nazwisko
Mariusz Nowik / dziennik.pl
17 Tajemnicze znaki i inicjały wydrapane w wytartych cegłach w jednej z cel
Mariusz Nowik / dziennik.pl
18 Więzienne kalendarze, nazwiska, daty, a nawet słońce wyryte na ścianie. Więźniowie wszelkimi sposobami próbowali zachować spokój i świadomość upływającego czasu
Mariusz Nowik / dziennik.pl
19 "Bolesław Piasecki tu siedział". NKWD aresztowało Piaseckiego, znanego przedwojennego działacza narodowego i konspiratora oraz partyzanta z czasów okupacji jeszcze w listopadzie 1944 roku na warszawskiej Pradze. Piasecki dowodził grupą wydającą pismo niepodległościowe "Alarm". Udało mu się jednak uniknąć kary śmierci. Po wojnie został działaczem katolickiego Stowarzyszenia Pax, był również posłem na Sejm
Mariusz Nowik / dziennik.pl
20 Serduszko wyryte w tynku. W środku prawdopodobnie inicjały. Czyje? Tego już się nie dowiemy
Mariusz Nowik / dziennik.pl
21 Kalendarz pod sufitem jednej z cel. Niektóre świadectwa pobytu więźniów były zamazywane. Na tym zdjęciu po prawej stronie widać wydrapany głęboko fragment tynku w miejscu, gdzie znajdował się jakiś napis
Mariusz Nowik / dziennik.pl
22 "Odgłosy bicia dochodziły do nas niezależnie od pory dnia czy nocy" - opowiadała więziona tu Alina Kosińska, pseudonim Kala
Mariusz Nowik / dziennik.pl
23 Z zewnątrz trudno zgadnąć, że piwnice tego stylowego budynku kryją makabryczną tajemnicę. Opiekuje się nimi
Mariusz Nowik / dziennik.pl
24 NKWD oficjalnie urzędowało we Włochach w dwóch innych budynkach - przy ulicy Cienistej 14 i 16.
Mariusz Nowik / dziennik.pl
25 Budynek przy ul. Cienistej zajmował generał pułkownik Iwan Aleksandrowicz Sierow vel Iwanow, szef NKWD na Polskę
Mariusz Nowik / dziennik.pl
26 Kraty w oknach piwnicznych zachowały się do dziś
Mariusz Nowik / dziennik.pl
27 Cienista 16. Tutaj także znajdowało się więzienie NKWD. Na parterze straż pełnili wartownicy, pierwsze piętro przeznaczone było na pokoje przesłuchań, wyżej mieszkali oficerowie NKWD
Mariusz Nowik / dziennik.pl
28 "W budynku tym NKWD przed zsyłką do łagrów więziło od stycznia do kwietnia 1945 roku żołnierzy Armii Krajowej z terenu Włoch, Ursusa, Piastowa, Pruszkowa, Ożarowa, Piaseczna i okolic. Stąd wywiezieni zostali do Moskwy na Łubiankę ostatni przywódcy Podziemnego Państwa Polskiego sądzeni w 'Procesie 16-tu'. Dla wielu tu nastąpiło rozstanie z Ojczyzną, życiem na zawsze"
Mariusz Nowik / dziennik.pl
Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A. Kup licencję