Tadeusz Mazowiecki, pierwszy niekomunistyczny premier III RP, nie żyje

Tadeusz Mazowiecki zmarł dziś nad ranem.

Do historii przeszło jego expose, wygłoszone w 1989 roku, w czasie którego zasłabł. Po powrocie na sejmową mównicę stwierdził, że na chwilę znalazł się w takim stanie jak polska gospodarka. Stanowisko premiera było zwieńczeniem jego wieloletniej działalności opozycyjnej w czasach PRL. Mazowiecki był tym, który w sierpniu 1980 roku stanął na czele komisji ekspertów przy prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego. Był najważniejszym z doradców Lecha Wałęsy i tak było przez kolejne lata, już po internowaniu w stanie wojennym.

Brał udział w rozmowach w Magdalence, a także w obradach Okrągłego Stołu. Był jednym z architektów porozumienia, które umożliwiło przeprowadzenie 4 czerwca 1989 roku pierwszych częściowo wolnych wyborów do Sejmu. Już po wyborach przyjął propozycję Wałęsy, by objąć stanowisko premiera, choć sam pomysł przedstawiony przez Adama Michnika w głośnym artykule "Wasz prezydent, nasz premier", skrytykował.

Najbardziej znaną do dziś, a także dla niektórych jedną z bardziej kontrowersyjnych jego tez, była strategia "grubej kreski". Mazowieckiemu, który mówił o tym w swym sejmowym expose, chodziło w istocie o brak odpowiedzialności nowych władz za szkody z czasów komunizmu. Słowa te jednak zapamiętano jako zapowiedź pobłażliwości wobec działaczy władz PRL-owskich.

Mazowiecki był współzałożycielem, a w latach 1991-95 przewodniczącym Unii Demokratycznej. W latach 1994-2003 przewodniczący Unii Wolności. W latach 1992-95 był specjalnym wysłannikiem Komisji Praw Człowieka ONZ do byłej Jugosławii. Z funkcji zrezygnował w akcie protestu wobec bezczynności wielkich mocarstw w obliczu mordów, do których dochodziło w czasie tego konfliktu, w tym ujawnienia zamordowania przez Serbów w Srebrenicy kilku tysięcy muzułmańskich mężczyzn i chłopców.

Od 2010 roku Mazowiecki był doradcą prezydenta do spraw polityki krajowej i zagranicznej. W 1995 roku został odznaczony Orderem Orła Białego.

http://www.youtube.com/watch?v=LFRMgnYcY6I