Jelcyn wespół z Gorbaczowem rozmontował Związek Sowiecki - my z tej okazji otwieraliśmy butelki szampana, a Rosjanie do dziś nie mogą zapomnieć traumy końca imperium. Jelcyn wyprowadził z Polski wojska radzieckie - dla nas był to niemal dzień odzyskania niepodległości, dla Rosjan zaś narodowa klęska. Jelcyn ujawnił wreszcie część prawdy o Katyniu - w Polsce uznaliśmy to za przejaw dziejowej sprawiedliwości, w Rosji jednak odebrano to jako niepotrzebne zawracanie sobie głowy historią mało ważnego kraju.

Z całą pewnością trudno o jednoznaczną ocenę osoby i dokonań Jelcyna. Pojawił się on na szczytach władzy w momencie największego zawirowania w historii ZSRR. Był aparatczykiem z głębi kraju, człowiekiem dość prostym i słynącym z bezceremonialnych odruchów. Początkowo nikt nie przewidywał, że Jelcyn, który administrował Moskwą, wejdzie w konflikt z Gorbaczowem, w jakim stawką okaże się władza nad całym krajem. To prawdziwie szekspirowska historia. Walka polityczna między Gorbaczowem i Jelcynem, a także ich wzajemna osobista nienawiść zostaną jeszcze z pewnością szczegółowo opisane.

Rosjanie po początkowym zauroczeniu Jelcynem coraz mocniej się nim rozczarowywali. Jego osobowość okazała się trudna do zniesienia nawet w poradzieckiej kulturze politycznej. Zbyt gwałtowne posunięcia polityczne doprowadziły do wielkiego kryzysu gospodarczego. Po likwidacji ZSRR zaczęły się także zrywać więzi między dawnymi republikami sowieckimi. Te czasy stały się dla Rosjan synonimem chaosu. Z kolei schyłek jego rządów kojarzy się im z rosnącą potęgą oligarchów i Jelcynem jako marionetką w rękach dworskiej kamaryli rządzącej w rzeczywistości Rosją. Dlatego żyjąc w Rosji Putina, Rosjanie nie tęsknią za Jelcynem.

I nie doceniają faktu, że to on przywrócił Rosję światu. A zarazem otworzył ją na świat i pomógł jej się świata uczyć. Z całą pewnością następne pokolenia Rosjan uznają te Jelcynowskie zasługi. Sam Jelcyn przejdzie zaś do historii Rosji jako ten z jej władców, który serią nie do końca przemyślanych i czasem zbyt gwałtownych ruchów zamienił totalitarne imperium w kraj rządzący się demokratycznymi regułami. Największa sprzeczność w osobowości Jelcyna i zarazem przyczyna jego porażek wynika zaś ze szczególnego paradoksu - był bowiem szeregowym partyjnym aparatczykiem, któremu los przydzielił w udziale zadanie nieco ponad jego siły - przemianę Związku Radzieckiego w wolną Rosję. Był więc profesjonalistą w totalitarnej rzeczywistości, od której uciekał, a zachowywał się nieprofesjonalnie w demokratycznej rzeczywistości, którą współtworzył.





Reklama