Relacje z rodzicami mają ogromny wpływ na dorosłe życie człowieka. Zdaniem psychiatrki Sary VanBronkhorst, aby dzieci miały w przyszłości większą odporność psychiczną, ich opiekunowie powinni okazywać im ciepło i zaangażowanie. Taka wartościowa i pozytywna relacja z przynajmniej jednym dorosłym pełni ochronną funkcję i może zapobiegać długotrwałym problemom ze zdrowiem psychicznym.
Naukowcy sprawdzili, od czego zależy odporność psychiczna
Uczestnicy badań należeli do grupy zmarginalizowanej młodzieży, która musiała borykać się z wieloma przeciwnościami losu we wczesnym dzieciństwie. Aby lepiej zrozumieć czynniki wpływające na odporność psychiczną, zespół wykorzystał dane z badania Boricua Youth Study, które obejmowało trzy pokolenia rodzin portorykańskich na przestrzeni 20 lat. Naukowcy uwzględnili niekorzystne doświadczenia z dzieciństwa, które obejmowały przemoc fizyczną lub emocjonalną, przemoc domową, zaniedbanie, chorobę psychiczną opiekuna, śmierć lub uwięzienie.
Badacze zmierzyli także siedem czynników społeczno-kulturowych związanych z odpornością. Mowa m.in. o relacja społecznych, takich jak ciepło okazywane przez matkę oraz przyjaźnie. Następnie zmierzyli wyniki dotyczące zdrowia psychicznego w okresie wczesnej dorosłości, uwzględniając występowanie uogólnionych zaburzeń lękowych, duże zaburzenie depresyjne, zaburzenia związane z używaniem substancji psychoaktywnych i poziom odczuwanego stresu.
Pozytywne relacje społeczne są sposobem na cieszenie się zdrowiem psychicznym
Po przeanalizowaniu wyników, naukowcy doszli do wniosku, że występowanie pozytywnych relacji społecznych (zwłaszcza tych, które nie są związane z rówieśnikami), jest powiązane z mniejszą liczbą problemów dotyczących zdrowia psychicznego w dorosłym życiu. Okazuje się, że dzieci, które miały przynajmniej jedną wartościową relację, były mniej narażone na różnego rodzaju zaburzenia.
Badanie ujawniło ciekawe wyniki dotyczące religii. Naukowcy zauważyli, że dzieci żyjące w bardzo pobożnych rodzinach, w większym stopniu odczuwały stres w dorosłym wieku. Może być to powiązane z doświadczaniem przez nich wyższego poziomu wstydu i poczucia winy w przypadku występowania niekorzystnych doświadczeń, takich jak zażywanie narkotyków przez rodziców, czy pobyt opiekunów w więzieniu.
Sara VanBronkhorst, która na co dzień pracuje z dziećmi i młodzieżą, jest świadoma wyzwań, przed którymi stoją rodzice. Nawet jeśli pojawia się u nich chęć nawiązania pozytywnych relacji, wiele rzeczy może stanąć na przeszkodzie. Eksperci zwracają również uwagę, że ich celem było udowodnienie, iż odporność psychiczna nie jest czymś, z czym przychodzimy na świat. W praktyce jest to proces, który w dużym stopniu zależy od tego, jakie relacje wypracujemy ze swoimi bliskimi. Naukowcy mają w planach poszerzenie badań o dodatkowe czynniki, takie jak zasoby finansowe, rasizm i równość społeczna.