Sztuczna inteligencja w walce z samotnością pokolenia Z. Chatbot rozwiąże problem?

Ostatnie miesiące pokazały, że sztuczna inteligencja ma do zaoferowania znacznie więcej niż można byłoby przypuszczać. I chociaż eksperci nie mają wątpliwości, że AI nie zastąpi człowieka, to w wielu przypadkach nauka może pomóc. Jak przekonuje Joanna Trojak, współtwórczyni projektu MindGenic, pomoże w walce z samotnością, która na zatrważająco dużą skalę dotyka młode pokolenie.

Pokolenie Z i samotność

Z badań, które przeprowadził start-up, wynika że najtrudniejsza jest sytuacja młodych ludzi z miast do 200 tys. mieszkańców - aż 80 procent z nich często czuje się samotnie, a niemal 60 procentom towarzyszy poczucie wykluczenia. ¾ badanych uważa, że nie otrzymują również potrzebnego wsparcia w szkołach i na uczelniach. Z analizy badań skupionej na wieku i miejscu zamieszkania wynika, że najbardziej samotni są młodzi dorośli w wieku 21-22 lat z miast do 50 tys. mieszkańców - problem dotyczy 82,5 proc. z nich. Nieco częściej niż chłopców, samotność dotyka dziewcząt - często lub bardzo często odczuwa ją 63,5 proc. z nich, w przypadku chłopców jest to 54,6 proc. Najbardziej samotni są najmłodsi badani, a więc 13- i 14-latki (69 proc. dziewcząt i 65 proc. chłopców), a wśród starszej młodzieży i młodych dorosłych - kobiety w wieku powyżej 21 lat (69,4 proc.) oraz 17- i 18-letni chłopcy (64,8 proc.).

Warto zatrzymać się także przy danych według których, aż 56 proc. badanych młodych ludzi nie ma z kim dzielić swoich pasji i zainteresowań, ¾ rzadko lub tylko czasami ma poczucie więzi z innymi ludźmi. Samotne Zetki nie mają też gdzie szukać wsparcia - 17 proc. deklaruje, że nie ma żadnej osoby, z którą mogłoby podzielić się swoimi problemami, 30 proc. jest w stanie wskazać tylko jedną taką osobę. Na pytanie “dlaczego czuje się samotna”, młodzież często zwracają uwagę na negatywny wpływ internetu i mediów społecznościowych. Wśród przyczyn samotności wymieniają także brak akceptacji i tolerancji, nieumiejętność budowania relacji czy prowadzenia rozmów, wykluczenie, hejt, niska samoocena, lęki i nieufność Zetek, a także negatywne wzorce społeczne. Odpowiedzią na epidemię samotności, ma być innowacyjny chatbot. Współtwórczyni projektu, bazując na własnym doświadczeniu, chce stworzyć chatbota, który ma pomóc młodzieży w walce z samotnością.

Joanna Trojak: Pomysł wiąże się z historią mojej podróży. W 2019 r. byłam studentką Erasmusa w Portugalii. Kończyłam wtedy studia informatyczne. Wyjazd do nowego kraju był odkrywczy i ekscytujący, ale momentami również trudny. Brakowało mi moich znajomych i rodziców. Czułam się też wykluczona językowo, ponieważ w tamtym czasie słabo mówiłam po portugalsku. Moje kontakty towarzyskie ograniczały się więc do bardzo wąskiego grona osób. Kiedy wróciłam do Polski, wybuchła pandemia. Wszyscy zostaliśmy zamknięci w swoich domach, a samotność zaczęła nam doskwierać jeszcze bardziej. Łącząc moje zainteresowania chatbotami i doświadczanie izolacji, a także obserwację narastającego problemu, postanowiłam stworzyć chatbota do walki z osamotnieniem i nudą. W marcu tego roku opublikowaliśmy raport o samotności, będący efektem badania wśród generacji Z.

Anna Korytowska: Samotność wśród młodych ludzi, jak pokazują wasze badania, to problem na dużą skalę?

Nasze badanie i raport dotyczący samotności pokolenia Z pokazuje, że sytuacja jest dramatyczna. Ponad 60 proc. Zetek często odczuwa samotność, w tym ponad połowa z nich deklaruje, że często znajduje się w takiej sytuacji. Tylko niecałe 3 proc. tej generacji poczucie samotności w ogóle nie dotyka. Młodzi są samotni zarówno w szkole, jak i w domu. Deklarują, że nie mogą liczyć na wsparcie nauczycieli, pedagogów, a często też własnych rodziców.

Jak się objawia ta samotność?

Samotność ma wiele twarzy. Można być samotnym w domu, w tłumie, wśród przyjaciół. Towarzyszy nam wtedy uczucie, że nie pasujemy do danego miejsca, że nie możemy się przed innymi otworzyć, bo nie zostaniemy zrozumiani.

W jaki sposób chatbot ma okazać wsparcie? Jak będzie działał?

Chatbot jest efektem wielomiesięcznych prac i będzie rozwijany. Dziś ma cztery główne funkcjonalności. Po zalogowaniu się do aplikacji powita nas ekran onboardingowy. Chatbot zada nam kilka pytań na temat naszych zainteresowań. Następnie będziemy mogli porozmawiać z chatbotem. Możemy również otrzymać ciekawostkę albo zadanie, a także propozycję wydarzenia, które odbywa się obecnie w naszej okolicy. Ciekawostka ma zaintrygować użytkowania, zachęcić do zgłębienia nowego tematu. Zadanie, takie jak na przykład spacer z rodziną, możemy wykonać przez pięć kolejnych dni. Jest ono zawsze zgodne z diagnozowanymi przez chatbota potrzebami użytkownika, takimi jak potrzeba przynależności, czy potrzeba rozwoju.

Dla kogo jest tworzony?

Odbiorcami naszej aplikacji są przedstawiciele pokolenia Z, którzy według naszych badań najbardziej odczuwają skutki samotności, braku celu i nudy.

Jak przebiegają prace nad jego tworzeniem?

Rozpoczynają się właśnie testy wewnętrzne aplikacji. Mamy nadzieję, że być może już w tym miesiącu ruszą testy otwarte, a nasza aplikacja będzie widoczna w Google Play.

Często korzysta Pani z chatbotów? Jakie zalety i wady w ich działaniu Pani dostrzega?

Obecnie korzystam z chatbotów dosyć często. Zwłaszcza z bardzo popularnego obecnie ChatGPT, który pomaga mi w codziennej pracy. Korzystam również z Midjourney, generatora obrazów znajdującego się na Discordzie. Pierwszą i najważniejszą zaletą jest szybkość ich działania. Zarówno Midjourney jak i ChatGPT pozwalają mi oszczędzić czas, nawet 80 procent czasu, który poświęciłabym na samodzielne napisanie artykułu. W przypadku Midjourney, aplikacja umożliwia mi tworzenie obrazów, o których wcześniej nie śniłam. Moim hobby jest rysowanie i malowanie, a dzięki Midjourney zaczęłam tworzyć małe dzieła, które wcześniej były poza moimi możliwościami. Niestety tak jak można się spodziewać, te narzędzia mają swoje wady. Zdarza się, że nie dostaję dokładnie tego, czego sobie życzę. Zdarza się również, że odpowiedzi chatbota są pozbawione sensu.

Nad czym jeszcze, oprócz chatbota, pracuje Akademia MindGenic?

Oprócz działań skoncentrowanych na chatbocie, do których zaprosiliśmy młodych z pokolenia Z, organizujemy kursy dotyczące chatbotów i psychologii chatowania. Bazując na wielomiesięcznych doświadczeniach, wprowadzamy też nowy kurs, dotyczący przyszłościowego prompt engineering, czyli efektywnej komunikacji ze sztuczną inteligencją.