Zarządzanie programami pomocowymi: Tarcza 1.0, Tarcza DP (dla dużych przedsiębiorstw) i Tarcza 2.0 rząd w trakcie pandemii powierzył Polskiemu Funduszowi Rozwoju (PFR). Jak informuje w raporcie NIK, zasady dotyczące wypłaty wynagrodzenia dla spółki oraz brak określenia ostatecznego terminu zakończenia realizacji programów, jakie zostały zaplanowane w 2020 roku przez ówczesnego Ministra Rozwoju, skutkowały szerokim zabezpieczeniem interesów PFR w podpisanych umowach. Jednocześnie jednak znacząco ograniczyły odpowiedzialność PFR za ewentualne nieprawidłowości w realizacji Tarcz.
Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli (NIK), główną niedoskonałością w zaprojektowanych formach wsparcia było "niepełne dostosowanie" kryteriów przyznawania pomocy do zamierzonych celów, tj. ochrony miejsc pracy i zapewnienia firmom płynności finansowej. Z przeprowadzonej kontroli wynika, że te cele można było osiągnąć przy mniejszych nakładach, "a eliminowanie błędów w systemie pomocy byłoby możliwe, gdyby ministrowie odpowiedzialni za jego projektowanie i nadzór na bieżąco analizowali i oceniali jego funkcjonowanie".
"W opinii NIK, nawet tak nieprzewidywalne zdarzenia, z jakimi mieliśmy do czynienia w związku z pandemią COVID-19 nie usprawiedliwiały naruszania przepisów i rezygnacji ze skutecznych mechanizmów kontroli" - czytamy w raporcie NIK.
W wyniku przeprowadzonej przez NIK kontroli stwierdzono, że ministrowie zajmujący się kwestiami gospodarki i pracy, odpowiedzialni za nadzór nad pomocą dla przedsiębiorców, planowali ją bez wcześniejszej analizy potrzeb. Zdaniem NIK zakres konsultacji i uzgodnień, jakie przeprowadzili, był nieformalny i ograniczony.
"Nie wyznaczono jednak pomiotu, odpowiedzialnego za planowanie i monitorowanie całego procesu pomocy udzielanej przedsiębiorcom w związku ze skutkami pandemii. NIK zwraca uwagę także na to, że ministrowie nadzorujący tę pomoc nie oceniali ani skuteczności, ani efektywności zastosowanych w latach 2020-2021 form wsparcia. Tymczasem taka ocena jest niezbędna do wypracowania skutecznego modelu pomocy w sytuacjach nadzwyczajnych, który zapewni efektywne wykorzystanie środków publicznych adekwatnie do potrzeb" - informuje w raporcie NIK.
NIK szykuje zawiadomienie do prokuratury
"Po kontroli rządowej tarczy antykryzysowej dla przedsiębiorców NIK przygotowuje zawiadomienie do prokuratury. Chodzi o działania prezesa Polskiego Funduszu Rozwoju. Izba rozważa także przygotowanie dwóch kolejnych zawiadomień" - czytamy na portalu X -Najwyższej Izby Kontroli.
Według danych Ministerstwa Rozwoju i Technologii, na dzień 27 lipca 2021 roku, ogólna wartość udzielonej przez państwo pomocy przedsiębiorcom wyniosła około 236 miliardów złotych.