Pomysłodawcami utworzenia Instytutu są dwaj posłowie PiS: Andrzej Jaworski i Maks Kraczkowski. Podstawową formą działania tej instytucji ma być organizacja debat oraz narad ekspertów poświęconych sprawom gospodarczym i społecznym.
"Wiele spośród osób, które współpracowały z Lechem Kaczyńskim, wie, jak często podkreślał on w różnych rozmowach, że bez wiedzy ekspertów, naukowców, ciężko jest cokolwiek zmieniać. To była rzecz, która u wielu z nas tkwiła w głowach, a katastrofa smoleńska dała impuls, by tego typu instytucję stworzyć" - powiedział w poniedziałek PAP Jaworski, który był doradcą prezydenta Kaczyńskiego do spraw przemysłu stoczniowego.
Jak dodał, Instytut ma pomóc skupionemu w nim środowisku przygotować się rzetelnie do debaty publicznej w kwestiach gospodarczych i społecznych. "Widzimy ile błędów w tych sprawach jest popełnianych, my chcemy tych błędów uniknąć" - zaznaczył poseł.
Działalność Instytutu zainaugurowano w poniedziałek późnym popołudniem debatą poświęconą energii jądrowej. W spotkaniu udział wzięło kilkanaście osób, przede wszystkim naukowcy i politycy. "Zaprosiliśmy zarówno zwolenników, jak i przeciwników korzystania z energii atomowej, aby w efekcie tej dyskusji poznać argumenty obu stron" - powiedział PAP Jaworski.
Jak poinformował, podobne debaty będą się odbywać co najmniej raz w miesiącu. "Kolejna poświęcona będzie prawu pracy" - zapowiedział Jaworski. Dodał, że debaty odbywać się będą nie tylko w Sopocie, gdzie znajduje się główna siedziba Instytutu, ale też w innych miastach Polski - przede wszystkim ośrodkach akademickich, w których na co dzień pracują członkowie Rady Naukowej Instytutu.
"Oprócz debat, w ramach Instytutu mają też działać zespoły robocze, które będą się zajmowały m.in. konkretnymi propozycjami zmian prawa, które mają pomagać przedsiębiorcom itp." - wyjaśnił Jaworski
Rada Naukowa Instytutu składa się z około trzydziestu osób. Tworzą ją m.in. naukowcy (w tym m.in. prof. Piotr Czauderna, prof. Andrzej Stepnowski, prof. Jerzy Falandysz, prof. Jerzy Głuch, prof. Piotr Niwiński, prof. Marek Czachor, prof. Tomasz Liberek) oraz posłowie PiS (m.in. Małgorzata Sadurska, Iwona Arent, Zbigniew Kozak, Tomasz Latos, Jan Dziedziczak). Moderatorem Rady Naukowej jest poseł Maks Kraczkowski.
Jak wyjaśnił Jaworski, Instytut Polska Racja Stanu 2010 im. Lecha Kaczyńskiego będzie działał jako fundacja, bo taka forma organizacyjna ułatwia m.in. pozyskiwanie funduszy na działalność z bardzo różnych źródeł. "Jednak w tej chwili nie mamy w planach ubiegania się o fundusze z instytucji publicznych. Na razie chcemy działać nazwijmy to +na rynku niezależnym+" - powiedział Jaworski, dodając, że obecnie Fundacja będzie prowadzić działalność w oparciu o wpłaty fundatorów, wśród których są zarówno instytucje, jak i osoby prywatne.