W wystąpieniu do wojewódów rzecznik zaznaczył, że "szczególnie trudna sytuacja dotyczy małych dzieci, tych umieszczonych w pieczy w trybie interwencyjnym, które z dnia na dzień zostały pozbawione opieki osób, które znają i z którymi są zżyte". - Te dzieci często jeszcze nie potrafią swobodnie rozmawiać i kontaktować się za pomocą komunikatorów z użyciem kamery. One od ponad trzech miesięcy nie widziały rodziców – podkreślił RPD.
Zwrócił się do wojewodów o zbadanie, czy dzieci pozostające w pieczy zastępczej na terenie zarządzanych przez nich województw "mają w sposób właściwy zapewnioną realizację prawa do kontaktów z osobami najbliższymi".
Organizowanie spotkań z bliskimi dla dzieci pozostających w pieczy zastępczej jest już, zaznaczył rzecznik, możliwe od końca maja.
Rzecznik Praw Dziecka wskazał, że 24 maja Państwowa Inspekcja Sanitarna w konsultacji z Ministerstwem Rodziny oraz Ministerstwem Zdrowia wydała "Zalecenia dla instytucji szeroko rozumianej pieczy zastępczej i ośrodków wychowawczych dotyczące możliwości zapobiegania szerzeniu się koronawirusa". Dokument został przekazany wojewodom z prośbą o to, by zapoznały się z nim samorządy i podmioty pieczy zastępczej i go wykorzystały.
Dokument daje możliwość wprowadzenia w życie złagodzenia ograniczeń związanych z epidemią COVID-19 i stosownego do sytuacji epidemiologicznej umożliwienia dzieciom przebywającym w pieczy zastępczej kontaktów z rodzinami.
Jednak, jak zaznacza rzecznik, listy od rodziców z całej Polski wpływające do jego biura świadczą o tym, że część dzieci pozostających w pieczy zastępczej nadal jest pozbawiona kontaktu osobistego z rodziną; skarżący czują się dyskryminowani, bo, mimo że ich dzieci mogą uczęszczać do żłobków, szkół, przedszkoli, to nie mogą się z nimi widywać.
Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego na koniec 2019 r. w pieczy zastępczej w Polsce przebywało 72,1 tys. dzieci pozbawionych całkowicie lub częściowo opieki rodziny naturalnej, w tym 55,4 tys. w pieczy rodzinnej oraz 16,7 tys. w pieczy instytucjonalnej.
Do pieczy zastępczej trafiają dzieci, których rodzice nie są w stanie należycie wypełniać swoich obowiązków. Celem pieczy zastępczej jest zapewnienie dziecku czasowej opieki i wychowania; powinno tam przebywać, dopóki nie będzie możliwości jego powrotu do rodziny albo umieszczenia go w rodzinie adopcyjnej.
Formami rodzinnej pieczy zastępczej są: rodzina zastępcza - spokrewniona, niezawodowa lub zawodowa; rodzinny dom dziecka. Instytucjonalne formy pieczy zastępczej, to placówki takie jak domy dziecka, placówki typu socjalizacyjnego, interwencyjnego, czy specjalistyczno-terapeutycznego.