Prezydent USA Joe Biden wyraził w środę poparcie dla odstąpienia od zasad Światowej Organizacji Handlu (WTO) i zawieszenia praw własności intelektualnej firm farmaceutycznych do szczepionek przeciw Covid-19. Na takie rozwiązanie nalegają w USA członkowie Partii Demokratycznej oraz rządy ok. 100 krajów na świecie.
Szef KPRM zapytany w se.pl o stanowisko Polski po oświadczeniu Bidena, odpowiedział, że premier Morawiecki od samego początku pandemii i rozpoczęcia akcji szczepień podkreślał wielokrotnie, że te patenty powinny być uwolnione, że powinniśmy - biorąc pod uwagę wyzwania, które stoją przed całą Europą i światem - zrobić wszystko, żeby produkcja szczepionek była maksymalnie ułatwiona, żeby tych szczepionek było pod dostatkiem, żebyśmy mogli jak najszybciej dzięki temu pokonać wirusa.
Więc absolutnie to stanowisko prezydenta Stanów Zjednoczonych jest zbieżne z postulatami formułowanymi przez polski rząd i przez premiera Mateusza Morawieckiego - powiedział szef KPRM.
Na uwagę, że być może premier powinien rozpocząć akcję w Unii Europejskiej z apelem o uwolnienie patentów, Dworczyk odparł, że premier "już niejednokrotnie" rozmawiał z liderami państw europejskich.
"Głośno powiem o pewnej zmianie, która jest potrzebna"
Przed wylotem do Portugalii na nieformalny szczyt UE premier Mateusz Morawiecki zapowiedział, że będzie podnosił kwestię uwolnienia patentów. Na pewno głośno powiem o pewnej zmianie, która jest potrzebna, mianowicie o swobodnym dopuszczeniu do patentów na szczepionki przeciw Covid-19 wszystkich tych, którzy mają technologiczne możliwości produkowania i wykorzystywania swoich linii technicznych dla produkcji szczepionek - oświadczył Morawiecki.
Jak zaznaczył, COVID-19 to choroba globalna, to pandemia, która nie tylko doprowadziła do śmierci milionów ludzi na świecie, ale grozi też długotrwałą stagnacją i zapaścią gospodarczą.
Według premiera, musimy poradzić sobie z COVID-19 w wymiarze globalnym. Dodał, że także do biedniejszych, mocno zaludnionych krajów południa trzeba dostarczyć szczepionki.
Nie chcemy dopuścić do czwartej fali, albo zdecydowanie chcemy zrobić wszystko, żeby ta fala była jak najmniejsza. W Polsce najlepiej, żeby w ogóle jej nie było. A jeżeli gdzieś jej echa będą na świecie to żeby nie dotarły one do Rzeczypospolitej - powiedział Morawiecki.
Będę bardzo mocno wypowiadał się w tej sprawie i będziemy dążyć do tego, żeby przekonać te najbogatsze państwa, które są jednocześnie posiadaczami patentów do tego, żeby udostępniły te patenty i żeby ta produkcja mogła ruszyć w sposób zwielokrotniony, pięć, dziesięć razy więcej niż to jest dzisiaj, bo to jest potrzebne wyeliminować epidemię na całym świecie - podkreślił szef polskiego rządu.
Słowa te skomentowała przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen. "Z zadowoleniem przyjmuję wezwanie polskiego premiera do wzmożenia wysiłków na rzecz rozpowszechniania szczepionek przeciw Covid-19 na całym świecie" - napisała na Twitterze. "Cieszę się z pracy z premierem Mateuszem Morawieckim na rzecz dzielenia się szczepionkami z sąsiadami i partnerami, w tym z naszymi przyjaciółmi z Partnerstwa Wschodniego" - oświadczyła von der Leyen, nawiązując do wcześniejszych słów polskiego premiera.
"Nadzwyczajne okoliczności wymagają nadzwyczajnych środków"
Zrzeczenie się praw własności intelektualnej do patentów na szczepionki zaproponowały Indie i RPA. Umożliwiłoby to produkcję preparatów w krajach ubogich, gdzie obecnie dostęp do nich jest mocno ograniczony. USA wraz z kilkoma innymi krajami zablokowały wcześniej negocjacje w WTO w tej sprawie, ale amerykański prezydent, pod rosnącą presją, zmienił swoje stanowisko.
Przedstawicielka USA ds. handlu w administracji Bidena, Katherine Tai, w oświadczeniu ogłosiła poparcie Białego Domu dla proponowanego rozwiązania, w ramach którego nastąpiłoby tymczasowe zrzeczenie się niektórych praw własności intelektualnej do szczepionek. To globalny kryzys zdrowotny, a nadzwyczajne okoliczności związane z pandemią Covid-19 wymagają podjęcia nadzwyczajnych środków - oświadczyła Tai.
Administracja USA mocno wierzy w ochronę własności intelektualnej, ale w celu zakończenia tej pandemii popiera zniesienie tej ochrony dla szczepionek - dodała Tai. Zapewniła, że Stany Zjednoczone będą uczestniczyć w negocjacjach w WTO w tej sprawie, ale ostrzegła, że będzie to wymagało czasu, bowiem decyzje WTO wymagają konsensusu wszystkich członków.
Decyzję władz USA z zadowoleniem przyjął szef Światowej Organizacji Zdrowia Tedros Adhanom Ghebreyesus, który powiedział, że jest to niezwykle ważny moment w walce przeciw Covid-19.