Zasady waloryzacji emerytur i rent
Waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych odbywa się co roku i obowiązuje od 1 marca. Podlegają jej wszystkie emerytury i renty, do których powstanie prawo do końca lutego danego roku kalendarzowego. Waloryzacja jest przeprowadzana w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dotyczy ona nie tylko rent i emerytur, ale również świadczeń i dodatków pieniężnych np.: dodatku pielęgnacyjnego.
Waloryzacja przebiega z urzędu, zatem emeryci i renciści nie muszą składać żadnego wniosku. O nowej wysokości świadczenia Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformuje ich sam, wysyłając decyzję przesyłką pocztową. Nowe wartości rent i emerytur otrzymuje się mnożąc kwotę świadczenia przez wskaźnik waloryzacji.
Czym jest wskaźnik waloryzacji emerytur i rent?
Wskaźnik waloryzacji jest ogłaszany komunikatem Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Jest to współczynnik, przez który mnożone są wartości emerytur i rent. Jego wartość jest wyrażona w procentach i zależy od wzrostu płac w ubiegłym roku kalendarzowym oraz od poziomu inflacji.
Po co emerytury i renty są waloryzowane?
Waloryzacja świadczeń i dodatków pieniężnych takich jak renty czy emerytury ma na celu zabezpieczenie wysokości świadczenia przed inflacją. Jeśli zatem wskaźnik waloryzacji w danym roku wyniesie np.: 110 proc., to emerytury i renty także wzrosną - o 10 proc. Zatem ich wartość wyniesie 110 proc. w stosunku do wartości przed tą zmianą. W efekcie waloryzacji kwota świadczenia nie może zostać pomniejszona.
Rekordowa waloryzacja emerytur w 2023 roku
W tym roku wskaźnik waloryzacji osiągnął wysoką wartość 114,8 proc.. Ponadto w odniesieniu do świadczeń emerytalno-rentowych zastosowano waloryzację procentową i kwotową. Ta pierwsza bazuje na wartości wyżej wymienionego wskaźnika. Natomiast waloryzacja kwotowa określa konkretną gwarantowaną kwotę podwyżki, która w 2023 roku wyniosła nie mniej niż 250 zł brutto.
Zakładając zatem, że senior otrzymywał emeryturę w kwocie 5000 zł/miesięcznie to po tegorocznej waloryzacji dostał o 740 zł miesięcznie więcej – co daje w sumie 8800 zł rocznie. Dodatkowo waloryzacja kwotowa zapewnia emerytom otrzymującym najniższą emeryturę podwyżkę w kwocie 250 zł. Dzięki temu otrzymują oni od 1 marca 2023 świadczenie w wysokości 1588,44 zł, zamiast kwoty 1536,53 zł (która powstałaby w wyniku obliczenia wyłącznie w oparciu o wskaźnik procentowy).
O ile wzrosną emerytury w 2024?
Czy możemy się spodziewać kolejnej rekordowej waloryzacji w 2024 roku?Ile wyniesie wskaźnik waloryzacji w kolejnym roku? Na te informacje musimy poczekać do przełomu lipca i sierpnia. Dotychczas nie podjęto w tej kwestii żadnych decyzji. Rada Ministrów ma obowiązek określić wysokość zwiększenia wskaźnika waloryzacji w drodze rozporządzenia. Termin to 21 dni i jest on liczony od dnia zakończenia negocjacji - które w tym roku odbyły się 10 lipca. Zatem przypada on na koniec tego miesiąca.
Obecnie znana jest już jednak prognozowana wartość wskaźnika waloryzacji rent i emerytur na 2024 rok, która kształtuje się na poziomie 112,3 proc. Skąd to wiadomo? Z projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2024 r.
"Przy prognozie średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów w 2023 r. na poziomie 112,3 proc. i prognozie dynamiki realnej przeciętnego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2023 r. na poziomie 99,9 proc. – prognozowany wskaźnik waloryzacji w 2024 r. kształtuje się na poziomie 112,3 proc." - czytamy.