Święto Trzech Króli. Dzień wolny od racy i święto nakazane
Uroczystość Objawienia Pańskiego, zwana świętem Trzech Króli lub Epifanii, obchodzona 6 stycznia jest jednym z pierwszych świąt ustanowionych przez Kościół. Obchodzona jest na pamiątkę wydarzenia opisanego w Ewangelii według świętego Mateusza, kiedy Mędrcy ze Wschodu – prowadzeni przez gwiazdę betlejemską – dotarli do stajenki w Betlejem. Tam oddali pokłon Dzieciątku Jezus i złożyli mu dary: złoto, kadzidło i mirrę.
Święto Trzech Króli w Polsce - po ponad 50 latach przerwy - stało się ponownie od 2011 roku dniem wolnym od pracy. W kalendarzu liturgicznym Kościoła katolickiego kończy okres Bożego Narodzenia i jest świętem nakazanym, co oznacza, że wierni zobowiązani są tego dnia uczestniczyć we mszy świętej.
Orszak Trzech Króli na świecie
Orszak Trzech Króli to rodzaj ulicznych jasełek organizowanych na ulicach wielu miast w Polsce i na świecie. W czasie jego trwania królowie wraz z mieszkańcami podążają do stajenki, aby pokłonić się Dzieciątku Jezus. Wszyscy uczestnicy otrzymują śpiewniki z kolędami i papierowe korony, które stały się już atrybutem tego święta. W czasie przemarszu śpiewane są kolędy. W orszakach uczestniczą całe rodziny. Są one szczególną atrakcją zwłaszcza dla dzieci.
Orszaki Trzech Króli odbywają się w wielu miejscach na świecie, a w niektórych ich tradycja sięga XIX wieku. Bogatą tradycję posiada szczególnie Hiszpania. To tam Trzej Królowie przynoszą dzieciom prezenty 5 stycznia, czyli w wigilię swojego święta. Tego też dnia organizuje się tam orszaki. Najstarszy udokumentowany przemarsz Trzech Mędrców miał miejsce w 1855 roku w Barcelonie. Natomiast w Alcoy – innej hiszpańskiej miejscowości – orszak organizowany jest nieprzerwanie od 1866 roku.
Orszak Trzech Króli w Polsce
W Polsce Orszak Trzech Króli to nowa tradycja. Pierwszy tego typu przemarsz odbył się w Warszawie w 2009 roku. Był kontynuacją jasełek organizowanych od 2005 roku w Szkole "Żagle" Stowarzyszenia "Sternik", w których brali udział wszyscy uczniowie. W 2008 roku jasełka wystawione zostały przez dzieci na scenie warszawskiego Teatru Buffo. Z czasem pojawił się pomysł wyjścia na ulicę z jasełkami, których scenariusz oparto na historii Mędrców ze Wschodu. Uczestnikami pierwszych orszaków byli jedynie uczniowie Szkoły "Żagle", natomiast z czasem dołączyły do nich dzieci i młodzież z innych szkół.
W 2011 roku oprócz Warszawy Orszak Trzech Króli zorganizowano jeszcze w 5 innych miastach, a w kolejnym roku były to już 24 miasta. Od 2013 roku do orszaku przyłączyła się również zagranica i wówczas odbywał się on już w 96 miejscach na świecie. W 2016 roku Orszak Trzech Króli przeszedł w 420 miejscowościach na 3 kontynentach i brało w nim udział 16 krajów poza Polską. W 2023 roku barwne przemarsze zorganizowano w ponad 800 miejscach.
Uczestnicy orszaku byli pozdrawiani w czasie modlitwy Anioł Pański przez papieża Benedykta XVI , którego tradycję kontynuuje papież Franciszek.
Jak wygląda Orszak Trzech Króli?
Orszak Trzech Króli we wszystkich miejscach wygląda podobnie – opiera na się na historii mędrców, którzy przybyli do Betlejem, aby złożyć hołd Jezusowi. Często jednak w tych ulicznych jasełkach odzwierciedlają się lokalne zwyczaje i tradycje. Dzięki temu orszaki, chociaż podobne do siebie, to jednak się różnią, uwypuklając indywidualne cechy poszczególnych miejsc w kraju i na świecie. Można zaobserwować odmienne tradycje bożonarodzeniowe. Orszakom towarzyszą różne imprezy i wydarzenia, w czasie których promuje się tradycje narodowe i chrześcijańskie. Organizowane są koncerty, jarmarki, pokazy i konkursy. Orszaki przygotowywane są przez lokalne społeczności, a patronat nad nimi obejmują miejscowe władze oraz hierarchowie kościelni.