Maturzystka z I Liceum Ogólnokształcącego im. Marcina Kromera w Gorlicach (Małopolskie) powiedziała po egzaminie, że jest bardzo zadowolona z tego, jak go napisała. - Jeszcze przed egzaminem rozmawiałam z nauczycielem i mówiłam, że bardzo bym się cieszyła z tematu związanego z pamięcią. Otwieram arkusz, a tu taki temat był, więc się bardzo ucieszyłam i jestem bardzo zadowolona - dodała Olga Szewczyk.
"Coś więcej, niż zdanie kolejnego egzaminu"
Maturzystka od najmłodszych lat posługuje się językiem łemkowskim, bo i język, i tradycje są żywe w jej rodzinie, mieszkającej w Ropicy Polskiej nieopodal Gorlic. Dlatego przystąpienie do matury z tego języka oznaczało dla niej "coś więcej niż tylko zdanie kolejnego egzaminu".
To był dla mnie akt świadomego działania na rzecz zachowania i promocji języka i kultury mojej i moich przodków. Język łemkowski był nie tylko częścią mojej historii rodzinnej, ale także ważnym elementem dziedzictwa kulturowego, które ja chcę pielęgnować i przekazywać dalej - podkreśliła. W ten sposób chciała także zwrócić uwagę na istnienie tego języka i jego wartość.
Ja to też traktowałam jako sposób na pogłębienie mojej wiedzy na temat tradycji, historii i obyczajów mojego narodu, bo jednak musiałam się trochę przygotowywać do tego egzaminu - zaznaczyła maturzystka. Zachęciła także przyszłych maturzystów pochodzenia łemkowskiego do zdawania matury z tego języka. - Z pewnością da wam to dużo satysfakcji i zadowolenia - powiedziała.
Olga Szewczyk dalszych planów edukacyjnych nie wiąże jednak ani z tym, ani z innymi językami. Chciałaby studiować kryminologię.
"Wszyscy z wynikiem bardzo dobrym"
Wicedyrektor Liceum Kromera w Gorlicach Robert Góra wyjaśnił PAP, że do matury z języka łemkowskiego mogą przystąpić tylko osoby, które deklarują przynależność do tej mniejszości. W powiecie gorlickim - wskazał - nadal zamieszkują Łemkowie, dlatego kurs tego języka w tamtejszym liceum cieszy się popularnością.
U nas w szkole osoby, które czują przynależność do tej mniejszości, przez cztery lata mają lekcje języka łemkowskiego. Obecnie uczęszcza na nie osiem osób, ale nie każdy chce przystępować na koniec do matury z tego języka - powiedział wicedyrektor. Według niego w ostatnich latach było 4-5 takich uczniów - wszyscy zdali egzamin z wynikiem bardzo dobrym.
"Wysłał babci wiadomość w języku łemkowskim"
Wśród osób zdających w środę maturę z języka łemkowskiego był także uczeń Zespołu Szkół Ekonomicznych im. Jana Pawła II w Gorlicach oraz uczeń z VI LO im. Juliusza Słowackiego w Kielcach. Jak powiedziała dyrektor kieleckiego liceum Katarzyna Cedro, zdawanie pisemnego egzaminu dojrzałości na poziomie rozszerzonym z tego języka był świadomym wyborem tego ucznia.
Nasz uczeń zainteresował się językiem łemkowskim dwa lata temu i przez ten czas uczy się go sam. Jest samoukiem i korzysta głównie z materiałów dostępnych w internecie. Powiedział mi, że jego przodkowie pochodzili z okolic Karpat, gdzie mówiło się po łemkowsku. W tym języku mówi też jego babcia. Wysłał jej wiadomość po łemkowsku, z czego się bardzo ucieszyła - powiedziała.
Jak dodała, maturzysta wie, że dwa lata to może być zbyt krótko na dobre nauczenie się języka, ale był gotów podjąć ryzyko zdawania go na maturze. - To jego przedmiot dodatkowy, więc nic nie traci i był gotów podjąć to ryzyko. Jego intencją było zwrócenie uwagi na problem mniejszości narodowych, wagę języków mniejszości i ich pielęgnowania. Można powiedzieć, że jest idealistą, bo nie zrobił tego do końca dla siebie, lecz dla idei zwrócenia uwagi na ten problem - podkreśliła Cedro.
Dyrektorka wyjaśniła, że jako dodatkowego egzaminu uczeń nie musi wybierać przedmiotu będącego w kursie nauki. Przyznała, że w tym wypadku dla dyrekcji był to jednak pewien kłopot.
Słownik tylko na tę okazję
Mieliśmy bowiem problem z zapewnieniem uczniowi niezbędnych materiałów. Chodziło o słownik łemkowsko-polski i polsko-łemkowski, z którego powinni mieć możliwość korzystania na egzaminie. Nigdzie nie udało mi się go wypożyczyć lub zakupić, w związku z czym pobraliśmy go z internetu i wydrukowaliśmy ponad 400 stron na tę jedną okazję - powiedziała dyrektorka.
Egzamin dojrzałości z łemkowskiego polega na napisaniu w tym języku wypracowania na jeden z dwóch tematów.