Subskrybuj nas na Youtube
Pierwszy dzień jesieni – skąd się biorą różne daty końca lata?
Szukając odpowiedzi na pytanie, kiedy rozpoczyna się jesień, znalezione daty często są różne. Dzieje się tak dlatego, iż wyróżnia się różne rodzaje pór roku. I tak np.: mamy jesień astronomiczną oraz jesień kalendarzową. Ale to nie koniec różnic. Znaleźć można również informacje na temat jesieni meteorologicznej, fenologicznej czy jesieni termicznej. W przypadku każdej z nich ustalenie określenie daty pierwszego dnia jesieni opiera się na innych przesłankach. Dlatego też często są w nich rozbieżności.
Jesień astronomiczna: kiedy przypada pierwszy dzień jesieni astronomicznej w 2024 roku
Jesień astronomiczna rozpoczyna się w dniu równonocy jesiennej. Jest to dzień, w którym oświetlenie ziemi przez słońce jest takie samo dla obu półkul Ziemi (północnej i południowej). W tym dniu promienie słoneczne padają prostopadle do równika. Za zjawiskiem równonocy mamy do czynienia zarówno wiosną, jak i jesienią. Bowiem tak samo jak astronomiczna jesień rozpoczyna się w dniu równonocy jesiennej, tak astronomiczna wiosna rozpoczyna się w dniu równonocy wiosennej. W tym dniu zawsze, dzień i noc trwają po tyle samo, czyli równo po 12 godzin – stąd nazwa ”równonoc” oznaczająca zrównanie się długości dnia z długością nocy. W tym roku równonoc jesienna przypada w niedzielę 22 września 2023 o godzinie 12:43 - według: Institut de Mécanique Céleste et de Calcul des Éphémérides (IMCCE).
Warto pamiętać również o tym, że równonoc jesienna ma miejsce między 21 a 24 września dla półkuli północnej. Jest to tak zwana "równonoc wrześniowa". Wówczas to Słońce przechodzi przez Punkt Wagi. Natomiast na półkuli południowej pory roku są przesunięte o 6 miesięcy - to znaczy, że gdy u nas jest jesień, to na drugiej półkuli jest wiosna. Zatem data równonocy jesiennej będzie jednocześnie wyznaczać równonoc wiosenną na półkuli południowej. Tak więc po przeciwnej stronie równika równonoc jesienna będzie miała miejsce między 19 a 21 marca i wówczas jest ona nazywana "równonocą marcową".
Jesień kalendarzowa w 2024 roku
Pierwsze dni kalendarzowych pół roku są to daty na stałe wpisane w kalendarz.Jesień kalendarzowa zawsze przypada w ten sam dzień – jest to 23 września. Są lata, w których data jesieni astronomicznej pokrywa się z datą jesieni kalendarzowej. Tak było w 2023 roku, obecnie jednak pierwsze dni jesieni: astronomicznej i kalendarzowej różnią się o 1 dzień. Jesień kalendarzowa trwa zawsze od 23 września do 21 grudnia.
Jesień meteorologiczna, termiczna i fenologiczna w 2024 roku
Jesień meteorologiczna. Daty jej początku i końca są wyznaczone przez meteorologów i klimatologów. Zawsze trwa ona 3 miesiące, począwszy od 1 września do 30 listopada.Jesień meteorologiczna pozwala meteorologom i klimatologom na porównywanie okresów o takiej samej długości oraz prowadzenie statystyk dotyczących pogody i klimatu.
Jesień termiczna, inaczej nazywana klimatyczną, obejmuje dni ze średnią dobową temperaturą wynoszącą od 5 do 15 stopni Celsjusza. Ten rodzaj jesieni nie ma konkretnej daty rozpoczęcia i zakończenia. O nastaniu jesieni termicznej mówimy wtedy, gdy średnie dobowe temperatury mieszczą się we wcześniej wymienionym przedziale.
Jesień fenologiczna. Jej nazwa pochodzi od słowa ”fenologia”, która określa naukę zajmującą się zależnościami pomiędzy zmianami czynników klimatycznych a periodycznymi zjawiskami występującymi w przyrodzie. Do zjawisk tych zaliczamy: kiełkowanie, kwitnienie, owocowanie czy zrzucanie liści u roślin, a także odloty ptaków do cieplejszych krajów czy zapadanie niektórych zwierząt w zimowy sen. W każdej fenologicznej porze roku kwitną, rozwijają swoje liście oraz owocują konkretneroślinywskaźnikowe charakterystyczne dla tej pory. Tak więc jesień fenologiczna – podobne jak termiczna -również nie ma stałych dat. A jej początek i koniec określany jest przez wystąpienie konkretnych zjawisk w przyrodzie. Zazwyczaj pełnia jesieni fenologicznej przypada na październik. Pora ta może trwać do połowy listopada.