Potrzeba nowa definicja mobbingu. Prace w roku
Ministra Dziemianowicz-Bąk przypomniała, że przygotowany przez resort pracy projekt ustawy nowelizującej Kodeks pracy czeka na wpisanie do prac legislacyjnych rządu. Nowela dotyczy przede wszystkim problemów związanych z mobbingiem. Według ministerstwa i strony społecznej obecne prawo jest niewystarczające w przeciwdziałaniu temu zjawisku.
Chcielibyśmy wprowadzić prostą definicję mobbingu jako zachowania polegającego na uporczywym nękaniu pracownika. Uporczywość ma polegać na tym, że jest ono powtarzalne, nawracające lub stałe - powiedziała szefowa MRPiPS.
Eksperci ze strony społecznej zgłaszali problem przedłużających się spraw sądowych. Dyrektor departamentu pracy w MRPiPS dr Jakub Szmidt przyznał, że sądy mają kłopot z obecną definicją mobbingu.
Według ekspertów konieczne jest również doprecyzowanie, na czym polega obowiązek przeciwdziałania mobbingowi. Ponadto osoby go doświadczające często tego nie zgłaszają.
Pracownicy nie zgłaszają mobbingu
Pracownicy nie mają odwagi, aby o tym mówić, bo sankcje są zbyt małe. Pracodawcom opłaca się chować problem pod dywan i nie inwestować w interwencję - powiedziała prof. Małgorzata Gamian-Wilk z Dobrej Fundacji. To - według strony społecznej - nakłada konieczność uwzględnienia ochrony sygnalistów w prawie pracy.
Główny inspektor pracy Marcin Stanecki zaapelował, aby w ramach szkoleń BHP w pracy omawiać zagrożenia psychospołeczne, m.in. mobbing. Zapowiedział, że Państwowa Inspekcja Pracy będzie prowadzić kampanie prewencyjno-promocyjne na temat przeciwdziałania mobbingowi. Zaznaczył też, że zapotrzebowanie na doradztwo w tej sprawie rośnie - w 2020 PIP udzieliła 1440 porad dotyczących mobbingu i 3547 w 2023 r.
Sygnaliści chronieni prawem
Ministra pracy podkreśliła, że sygnaliści powinni uzyskać ochronę w ramach prawa pracy. Zaznaczyła, że "w tym kierunku zmierzają działania na poziomie europejskim, więc bardzo możliwe, że ustawowej ochrony sygnalistów, także z zakresu prawa pracy się doczekamy".
We wrześniu weszła w życie ustawa o ochronie sygnalistów. W wyniku prac nad projektem ustawy z katalogu obszarów, w ramach których będzie można dokonać zgłoszenia naruszeń wykreślono prawo pracy.
Na konferencji zaprezentowany został również raport "Mobbing w środowisku pracy" przygotowany przez Dobrą Fundację i Antal. Z badania wynika, że w 84 proc. badanych przypadków mobbingu dopuściły się osoby na wyższych lub średnich stanowiskach kierowniczych. 90 proc. badanych z doświadczeniem mobbingu wskazało na pogorszenie stanu zdrowia psychicznego, a 75 proc. pogorszenie stanu zdrowia fizycznego. Badania dowodzą również, że mobbing wpływa na obniżenie jakości wykonywanej pracy przez pokrzywdzone osoby.
Według przytoczonego badania, pracownicy nie zgłaszają mobbingu, m.in. z powodu strachu przed odwetem czy braku zaufania w podejmowane działania.
Badanie zostało przeprowadzone metodą CAWI na próbie 713 respondentów w dniach 28.02 – 17.03.2024 r.
Organizatorką wydarzenia była wicemarszałek Sejmu Monika Wielichowska wraz z Dobrą Fundacją. W konferencji wzięli udział m.in. przedstawiciele ministerstw pracy, sprawiedliwości i Państwowej Inspekcji Pracy.
Uczestnicy spotkania, w tym ministra Dziemianowicz-Bąk oraz Monika Wielichowska, podpisali sojusz przeciwko mobbingowi - deklarację woli oraz podjęcia działań na rzecz eliminacji zjawiska mobbingu w polskich firmach, instytucjach i organizacjach.
Zgodnie z projektem resortu pracy definicja mobbingu zakłada uniezależnienie stwierdzenia istnienia zjawiska od intencjonalności działania sprawcy lub wystąpienia określonego skutku, a także wyklucza zachowania incydentalne i jednorazowe.
Regulacje zakładają także: konieczność określenia zasad przeciwdziałania mobbingowi i dyskryminacji w regulaminie pracy, nałożenie na pracodawcę obowiązku stosowania działań prewencyjnych, wykrywania i reagowania na mobbing oraz wspieranie ofiar mobbingu, zwolnienie z odpowiedzialności cywilnoprawnej pracodawcy, jeżeli mobbing nie pochodził od przełożonego pracownika i zostały wdrożone odpowiednie działania prewencyjne oraz ustanowienie minimalnego progu wysokości zadośćuczynienia za stosowanie mobbingu wynoszącego sześć miesięcznych wynagrodzeń.