69 lat temu został stracony Witold Pilecki, legendarny żołnierz AK

1 W sierpniu 1920 r. pod komendą rtm. Jerzego Dąmbrowskiego walczył na przedmieściu Warszawy, później walczył w oddziałach gen. Lucjana Żeligowskiego

2 Witold Pilecki urodził się 13 maja 1901 roku w Ołońcu w Rosji, dokąd rodzina Pileckich została przesiedlona przez władze rosyjskie w ramach represji za udział w powstaniu styczniowym. Jego dziadek, Józef Pilecki, 7 lat spędził na zesłaniu na Syberii. W 1922 r. Witold rozpoczął studia na Uniwersytecie im. Stefana Batorego. Brak środków utrzymania, ciężka choroba ojca Juliana, zadłużenie majątku Sukurcze zmusiły Witolda do rezygnacji z ambitnych planów studiowania i podjęcia pracy zarobkowej

3 Swojej działalności nie zawęził do pracy w majątku i opieki nad rodziną. Jako obywatel ziemski działał na rzecz innych, starając się przyciągnąć do pracy społecznej swoich przyjaciół i sąsiadów. Założył kółko rolnicze i mleczarnię, której był prezesem. Zajmował się także opieką społeczną. Oprócz tych rozlicznych zajęć znajdował czas na działalność artystyczną; pisał wiersze i malował.

4 Jeszcze w 1925 r. odbył praktykę w 26 pułku Ułanów Wielkopolskich. W 1926 r. otrzymał promocję do stopnia podporucznika rezerwy

5 W późniejszych latach prawie corocznie uczestniczył w ćwiczeniach rezerwy w 26 pułku ułanów, a od 1931 r.- w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu.

6 W 1932 r. w lidzkim powiecie utworzył z okolicznych osadników wojskowych Konne Przysposobienie Wojskowe „Krakus”. Został mianowany dowódcą Lidzkiego I Szwadronu PW. W 1937 r. KPW pow. lidzkiego zostało podporządkowane 19 Dywizji Piechoty. W 1938 r. Witold Pilecki otrzymał za swoją pracę społeczną i zaangażowanie społeczne Srebrny Krzyż Zasługi.

7 Walczył w kampanii wrześniowej. W 1939 roku był jednym z organizatorów Tajnej Armii Polski. W czasie okupacji walczył w szeregach Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej

8 Pseudonimy: "Witold", "Tomek", "Romek", nazwiska konspiracyjne: "Tomasz Serafiński", "Roman Jezierski, "Leon Bryjak", "Jan Uznański", "Witold Smoliński"

9 W 1940 roku świadomie pozwolił się aresztować podczas łapanki ulicznej i dostał się do Auschwitz-Birkenau jako więzień numer 4859. Tam zbierał informacje między innymi o zagładzie Żydów oraz organizował ruch oporu. Był autorem pierwszych na świecie raportów o Holokauście, tak zwanych "Raportów Pileckiego". Po ucieczce z obozu walczył w Powstaniu Warszawskim, ochotniczo wstąpił do I batalionu zgrupowania Chrobry II. Później, jako dowódca 2. Kompanii, walczył w rejonie Dworca Pocztowego w jednej z najdłużej bronionych redut powstańczych, tzw. Reducie Witolda

10 Uciekł z obozu wraz z dwoma więźniami: Janem Redzejem i Edwardem Ciesielskim

11 Po Powstaniu Warszawskim dostał się do niewoli, a następnie znalazł się w 2. Korpusie generała Andersa. Po powrocie do kraju Pilecki prowadził działalność wywiadowczą, zbierając informacje o represjonowaniu żołnierzy AK przez NKWD, o więzieniach i deportacjach na Syberię. Meldunki były przekazywane na Zachód przez kurierów. Aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa 8 maja 1947 roku, został oskarżony w pokazowym procesie o działalność szpiegowską i skazany na śmierć. Prezydent Bolesław Bierut nie zgodził się na ułaskawienie. W areszcie był torturowany. W trakcie ostatniego, jak się później okazało, widzenia z żoną, powiedział w tym kontekście, że "Oświęcim to była igraszka". Wyrok na rotmistrzu Pileckim wykonano 25 maja 1948 roku. Miejsce jego pochówku nigdy nie zostało ujawnione przez władze komunistyczne. W 1990 roku Sąd Najwyższy unieważnił wyrok w sprawie Witolda Pileckiego. Pięć lat później został on pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2006 roku - Orderem Orła Białego. Brytyjski historyk, profesor Michael Foot zaliczył Witolda Pileckiego do sześciu najodważniejszych ludzi ruchu oporu podczas drugiej wojny światowej. Po przeprowadzonych w 2012 roku ekshumacjach i badaniach ustalono, że legendarny żołnierz AK został pochowany w Kwaterze na Łączce w zbiorowej mogile, gdzie potajemnie chowano ofiary UB, by pamięć w Polsce po nich zginęła. Jednak szczątków rotmistrza nie odnaleziono