Tajne więzienie CIA na Litwie. Nowe dowody

AI wzywa też Litwę do - jak napisano w komunikacie Amnesty - "zbadania powiązań z Polską i Rumunią, gdzie prawdopodobnie również były zlokalizowane tajne więzienia CIA". Przedstawiona na konferencji prasowej informacja dotyczy jednej osoby - Palestyńczyka z saudyjskim paszportem Abu Zubajdy, który podejrzewa, że był przetrzymywany na Litwie i w Polsce.

Zdaniem dyrektor AI na Europę i Azję Środkową Nicoli Duckworth, nowe dane stanowią podstawę do wznowienia dochodzenia. Organizacja twierdzi, że dysponuje informacją na temat nieujawnionego dotychczas lotu ze stolicy Maroka Rabatu do Wilna w 2005 roku. Samolot, który wylądował 17 lutego 2005 roku w Wilnie, był wyczarterowany przez spółkę kojarzoną z przewozami więźniów CIA.

"Czas lotu w lutym 2005 roku zgadza się z możliwym przetransportowaniem Abu Zubajdy z Maroka do tajnego ośrodka w Europie" - powiedziała na konferencji prasowej w Wilnie ekspert AI ds. walki z terroryzmem Julia Hall.

Abu Zubajda został zatrzymany w 2002 roku w Pakistanie. Jak sam utrzymuje, później był przetrzymywany w ośrodkach w Tajlandii, Polsce, Maroku i na Litwie, a obecnie znajduje się w więzieniu Guantanamo. USA początkowo podejrzewały, że zajmuje on wysokie stanowisko w Al-Kaidzie, ale nie zostały mu przedstawione żadne zarzuty.

Przypuszcza się, że Abu Zubajda był więziony w Rabacie od początku 2004 roku. O jego możliwym przetransportowaniu na Litwę poinformowała w styczniu ubiegłego roku organizacja pozarządowa Reprieve.

Przedstawiciel organizacji Reprieve Crofton Black w Wilnie nie przedstawił konkretnych dowodów na to, że Palestyńczyk był przetransportowany na Litwę, gdyż - jak zaznaczył - są to jedynie przepuszczenia obrońców praw człowieka. "Dlatego właśnie żądamy wznowienia dochodzenia" - powiedział.

Według dyrektora litewskiego Instytutu Praw Człowieka Henryka Mickiewicza, w Europejskim Trybunale Praw Człowieka już jest zarejestrowana sprawa Abu Zubajdy przeciwko Litwie.

Prokuratura Generalna Litwy poinformowała w czwartek, że dogłębnie zapozna się z przedstawionym raportem i w razie stwierdzenia faktów bezprawnego więzienia Abu Zubajdy na terytorium Litwy podejmie odpowiednie decyzje dotyczące wznowienia dochodzenia.

W styczniu bieżącego roku umorzono śledztwo dotyczące działalności domniemanego tajnego więzienia CIA na Litwie. Dochodzenie wszczęto, gdy komisja śledcza parlamentu Litwy pod koniec 2009 roku ustaliła, że Departament Bezpieczeństwa Państwa Litwy otrzymał od CIA prośbę o przygotowanie odpowiednich pomieszczeń w celu przetrzymywania w nich osób podejrzanych o terroryzm. Zebrane przez komisję materiały dowodzą, że w latach 2002-2005 wielokrotnie lądowały na Litwie samoloty, które są kojarzone z CIA. Nie ustalono jednak, czy stworzone warunki do działalności tajnego więzienia zostały w praktyce wykorzystane.

Przepuszcza się, że tajne więzienie CIA działało od września 2004 roku do listopada 2005 roku w miejscowości Antaviliai (Antowil), 10 km od Wilna. Miało znajdować się w ośrodku jeździeckim, gdzie przygotowano cele więzienne i specjalne pomieszczenia przeznaczone do przesłuchań. Przepuszcza się, że w Antaviliai można było przetrzymywać równocześnie osiem osób podejrzanych o terroryzm.