Komentarze ekspertek i ekspertów centrum informacyjnego Tygodnia Noblowskiego Centrum Współpracy i Dialogu UW:
W dzisiejszym wyróżnieniu Komitet Noblowski podkreślił dwie podstawowe kwestie. Po pierwsze dążenie do poszanowania praw człowieka, po drugie zwrócenie uwagi na to, że kluczem do tego, by poszanowanie praw człowieka zataczało coraz większe kręgi jest ochrona praw kobiet. Społeczna rola kobiet przez długi czas była niedoceniona. Kobiety są teraz symbolem walki o prawa człowieka. Komitet Noblowski docenił wytrwałość Narges Mohammadi, która przebywa w więzieniu, a mimo to wciąż wpływa na wydarzenia, które dzieją się w jej kraju. Zwłaszcza po śmierci Masih Alinejad, która nie nosiła nakrycia głowy. Dziś szczególnie wybrzmiało stwierdzenie, że prawa kobiet są kluczem do poszanowania praw człowieka –prof. dr hab. Paweł Łuków, Zakład Etyki, Wydział Filozofii UW.
Jestem wzruszona tą nagrodą. Uważam, że tym razem Komitet Noblowski zaspokoił też moją potrzebę nadziei, ponieważ sytuacja kobiet w Iranie jest beznadziejna. Mamy do czynienia z sytuacją, w której kobiety podniosły się, wyszły na ulice i w dramatyczny sposób zostały potraktowane przez władze w kraju, w którym żyją. Wydawałoby się, że sytuacja jest beznadziejna, podstawowe prawa kobiet są codziennie łamane. A kobieta, która od tylu lat jest skazana na więzienie i karę fizyczną mówi „nie poddawajcie się, bo jest nadzieja". Myślę, że wskazanie powiązania pomiędzy prawami kobiet, które są prawami człowieka, to jest klucz do tego, żeby przestrzegać wszystkich praw człowieka. Zaczynamy od tych, których sprawy są najmniej przestrzegane. W tym przypadku akurat mieliśmy przykłady nieprzestrzegania praw kobiet w Iranie. Warto też wspomnieć o Afganistanie, gdzie prawa kobiet są brutalnie łamane, kobiety zostały spacyfikowane. Iranki próbowały z tym walczyć i ta próba została doceniona. To jest bardzo ważny sygnał dla świata – dr Justyna Nakonieczna-Bartosiewicz, Katedra Metodologii Badań nad Polityką, Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych UW.
Chciałbym zwrócić uwagę na jedną rzecz. W tych krajach, które są najbardziej dotknięte kryzysem klimatycznym, a szczególnie kryzysem wodnym, tak jak Iran, gdzie susza jest potworna, kobiety tradycyjnie odpowiadają za bezpieczeństwo domu, także zaopatrzenia w wodę. I właśnie tam mają one mniejsze szanse niż gdzie indziej. Chylę czoła przed decyzją Komitetu Noblowskiego, która wydaje mi się niekontrowersyjna w tym roku – prof. dr hab. Szymon Malinowski, Instytut Geofizyki, Wydział Fizyki UW.
Pokojowa Nagroda Nobla
Pokojowa Nagroda Nobla jest szczególna, nie tylko dlatego, że kandydatów mogą zgłaszać osoby spoza Norweskiego Komitetu Noblowskiego. To wyjątkowy symbol i docenienie działań na rzecz jednej z najcenniejszych wartości na świecie, czyli zachowania pokoju. Wyróżnienie w obszarze działań na rzecz pokoju zostało wymienione w testamencie Alfreda Nobla jako ostatnie. Fundator opisał profil kandydata do tej nagrody jako osobę, która wykonała „najwięcej pracy lub najlepszą pracę na rzecz braterstwa między narodami, organizacji i promowania kongresów pokojowych oraz likwidacji lub zmniejszenia istniejących armii”. Wyróżnienie pokojowe przyznaje się od początku trwania konkursu. Pierwszą nagrodę rozdzielono pomiędzy dwóch laureatów. Wyróżnienia otrzymali: Frédéric Passy – jeden z głównych założycieli Unii Międzyparlamentarnej i organizator I Światowego Kongresu Pokojowego oraz Henri Dunant – założyciel Czerwonego Krzyża, a zarazem inicjator konwencji genewskiej.